Atlantyk

 

 

 

Atlantycki Ocean czyli Atlantyk to obszar wodny (drugi co do wielkości po Oceanie Spokojnym)położony pomiędzy Europą i Afryką a Ameryką Północną i Ameryką Południową. Powierzchnia Oceanu Atlantyckiego wynosi 106 463 tys km2. W jego skład wchodzą: Morze Arktyczne, Morze Północne, Morze Bałtyckie, Morze Śródziemne, Morze Czarne, Zatoka Meksykańska i Morze Karaibskie. Największe rzeki uchodzące do Oceanu Atlantyckiego to: Nil, Amazonka, Missisipi-Missouri, Kongo.

Maksymalna głębokość – Rów Puerto Rico 9219 m, średnia głębokość wynosi 3332 m. Ogólna powierzchnia wysp położonych na Oceanie Atlantyckim wynosi 8,6 mln km2. Największe wyspy to Wyspy Brytyjskie, Grenlandia, Spitsbergen, Kuba, Islandia, Nowa Fundlandia, Haiti.

Charakterystycznymi dla dna Oceanu Atlantyckiego są wzniesienia Grzbietu Śródatlantyckiego rozciągające się przez środek dna. Głębia Romanche (7 758 m) dzieli Grzbiet Śródatlantycki na Grzbiet Północnoatlantycki i Południowoatlantycki. Na wschód od Grzbietu Śródatlantyckiego występują baseny oceaniczne – Hiszpański, Gwinejski, Angolski, Kapski, Afrykańsko-Antarktyczny i Zielonego Przylądka, natomiast zachodnia część Oceanu Atlantyckiego zawiera baseny – Gujański, Północnoamerykański, Labradorski, Brazylijski i Argentyński.

Prądy powierzchniowe

Prądy powierzchniowe na Oceanie Atlantyckim przybierają kształt dwóch wielkich kręgów, na półkuli północnej (poruszających się zgodnie z ruchem wskazówek zegara) i południowej (poruszających się niezgodnie z ruchem wskazówek zegara).

Na półkuli południowej wzdłuż równika od zachodnich wybrzeży Afryki w kierunku Ameryki Południowej płynie ciepły Prąd Południoworównikowy, w okolicach Przylądka Branco, na wschodnim wybrzeżu Ameryki Południowej rozdziela się na Prąd Gujański oraz na Prąd Brazylijski, który płynie na południe do ujścia rzeki La Platy, gdzie w okolicach 40°S łączy się z zimnym Prądem Wiatrów Zachodnich i wraca jako zimny Prąd Benguelski do zachodnich wybrzeży Afryki.

Na półkuli północnej wzdłuż równika od zachodnich wybrzeży Afryki w kierunku Ameryki Południowej płynie ciepły Prąd Północnorównikowy, u zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej łączy się z Prądem Gujańskim i płynie w kierunku Zatoki Meksykańskiej, a następnie wzdłuż wybrzeży Ameryki Północnej (przełęcz ciepłego Prądu Zatokowego – Golfstromu), w okolicach 40°N skręca na wschód i płynie w kierunku Europy, gdzie rozdziela się na ciepły Prąd Północnoatlantycki, płynący na północ w kierunku Półwyspu Skandynawskiego, oraz na zimny Prąd Kanaryjski, który płynie na południe do zachodnich wybrzeży Afryki, gdzie łączy się z ciepłym Prądem Północnorównikowym.

Prądy głębinowe

Prądy głębinowe Oceanu Atlantyckiego podzielone są na kilka warstw – najzimniejsze wody antarktyczne, zajmują obszar w okolicach dna i płyną w kierunku równika, wody północnoatlantyckie zajmują obszar pomiędzy 2000 a 3000 m i płyną na południe, natomiast wody pochodzące z topnienia lodów płyną na głębokości 1000 m i kierują się na północ.

Temperatura i zasolenie

Temperatura wody powierzchniowej kształtuje się w zimie od +27°C (w okolicy równika) do -1°C (w okolicach biegunów), w lecie na poziomie od +26°C (wybrzeża Afryki) do -1°C (przy biegunach), średnia temperatura wód powierzchniowych Oceanu Atlantyckiego wynosi 16,9°C.

Zasolenie wynosi od 37- (strefy zwrotnikowe) do 34- (okolice Antarktydy), średnie zasolenie wód powierzchniowych wynosi 35,3-.

Flora i fauna

Flora Oceanu Atlantyckiego jest mało urozmaicona, składa się z brunatnic(strefa przybrzeżna Północnego Atlantyku), tasiemnic (przy ujściach rzek), zielenic(strefa gorąca). Na plankton roślinny składają się okrzemki, bruzdnice, kokolitofory i sinice.

Faunę Oceanu Atlantyckiego tworzą ssaki morskie (uchatki i wieloryby), ptaki oceaniczne, latające ryby, rurkopławy, krążkopławy, oraz niezliczone gatunki ryb. Ocean Atlantycki, a w szczególności jego północna część stanowi ogromne łowisko rybne (prawie 1/2 połowów światowych), łowi się tu głównie