Bakterie (Bacteria), jedna z gromad królestwa bezjądrowych obejmująca organizmy jednokomórkowe o różnych kształtach (ziarenkowce, pałeczki, laseczki, przecinkowce i śrubowce), składająca się z łańcuszków z luźno powiązanych komórek (paciorkowiec), nieregularnych skupień (gronkowiec) i regularnych prostopadłościanów (pakietowiec).
Zamiast jądra komórkowego posiadają nukleoid. W ich komórkach brak również mitochondriów, których rolę pełnią mezosomy. W niesprzyjających warunkach tworzą formy przetrwalnikowe. Rozmnażają się wegetatywnie przez podział (rozmnażanie wegetwtywne). Obserwowane procesy płciowe służą jedynie do tworzenia form mieszańcowych (rozmnażanie płciowe).
Większość z nich jest cudzożywna, część zaś samożywna (chemoautotrofy i fotoautotrofy). Są wśród nich zarówno tlenowce, jak i beztlenowce.
Występowanie bakterii
Posiadają bardzo szeroką skalę ekologiczną i mogą występować w ekstremalnych warunkach środowiska (np. w gorących źródłach, na śniegu). Odgrywają ważną rolę (obok grzybów) w rozkładzie materii organicznej (destruenci). Niektóre z nich pasożytują w człowieku, zwierzętach i roślinach (bakterie chorobotwórcze).
Do chorób wywoływanych przez bakterie chorobotwórcze możemy zaliczyć między innymi :
– Gruźlicę, Dur brzuszny, Szkarlatynę, Kiłę, Czerwonkę … itd.
Bakterie przenikają do organizmu człowieka głównie przez układ pokarmowy i oddechowy, tzn. dostają się wraz z pożywieniem, płynem (czerwonka), jak również wraz powietrzem wdychanym do płuc.
W swojej pracy chciałbym opisać jedną z chorób wywoływanych przez bakterie, a mianowicie Dur brzuszny :
Dur brzuszny (tyfus brzuszny) jest to epidemiczna ostra choroba zakaźna wywołana przez pałeczkę duru brzusznego SalmoneIla typhi. Zakażenie następuje przez kontakt z chorym lub jego wydalinami, przez zakażoną wodę i produkty. Najczęściej zachorowania na dur brzuszny występują w lecie i jesienią. Główne zmiany chorobowe zachodzą w jelicie cienkim. Okres wylęgania wynosi 10-14 dni. Objawy: stopniowe narastanie gorączki, ból głowy, nieżyt górnych dróg oddechowych. Po kilku dniach gorączka wynosi 39-40° C i stale się utrzymuje na tym poziomie. Poza tym występuje: bakteriemia, odurzenie, wysypka skórna (różyczka durowa), zmiany w układzie limfatycznym, powiększenie śledziony, objawy ze sczasy przewodu pokarmowego takie jak: biegunki, 2; 2em zaparcia, wymioty.
Do groźnych powikłań należy krwotok jelitowy i przebicie owrzodzenia jelitowego do jamy otrzewnej. Innymi powikłaniami są: zapalenie pęcherza i dróg moczowych, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, bardzo rzadko zapalenie mózgu.
Zapobieganie: szczepienia ochronne, izolacja chorych, wykrywanie i leczenie nosicieli (badanie kału pracowników zakładów spożywczych), zaopatrywanie ludności w dobrą wodę do picia, popularyzowanie oświaty zdrowotnej.
Leczenie: chloromycyna, dieta płynna i półpłynna, pełnokaloryczna, bogata w witaminy.
Aby ustrzec się przed bakteriami i ich działaniem powinniśmy szczególnie przestrzegać podstawowych zasad higieny, jak również dbać o środowisko w którym mieszkamy i żyjemy, jeżeli jednak dojdzie do zakażenia należy zastosować tzw. Antyseptykę, czyli postępowanie odkażające, wyjaławiające, którego celem jest zabicie wszystkich drobnoustrojów (bakterii, wirusów, grzybów) znajdującyh się w danej przestrzeni, na określonych przedmiotach, na rękach, w ranie lub w jej otoczeniu itp.
Za twórcę antyseptyki uważa się J.Ph. Semmelweisa, który w I połowie XIX w. wprowadził mycie rąk w wodzie chlorowanej przed zabiegami położniczymi, w celu zapobiegania zakażeniom połogowym. Antyseptyka przyczyniła się do postępu w chirurgii, pozwala na zniknięcie ropnych powikłań pooperacyjnych.
Osiąga się to przez stosowanie:
1) środków chemicznych (antyseptycznych),
2) wysokiej temperatury w sterylizatorach (sterylizacja) i autoklawach,
3) promieni nadfioletowych lampy kwarcowej (sale operacyjne, sala chorych),
4) promieniowania jonizującego (np. promienie gamma emitowane przez kobalt 60).
Antyseptyczne środki :
Hipertoniczne roztwory, m.in.: 25% gliceryna, syropy cukrowe.
Jony wodorowe i wodorotlenowe, m.in.: kwas octowy, kwas mrówkowy, węglan sodowy, mydła sodowe.
Aniony kwasowe, m.in.: kwas salicylowy, kwas migdałowy, kwas fluorowodorowy.
