Najstarsze teksty biblijne pochodzą z XIII w. p.n.e.. Proces powstawania Starego Testamentu zakończył się w I w. p.n.e. Nowy testament powstał pomiędzy 51 a 96 rokiem n.e.
Biblie dzielimy zasadniczo na dwie części: Stary Testament (ST) i Nowy Testament (NT).
W ST wyróżniamy trzy części:
1. Prawo (Tora lub Pięcioksiąg Mojżeszowy Księga Rodzaju (Genesis), Księga Wyjścia (Exodus), Księga Kapłańska, Księga Liczb, Księga Powtórzonego Prawa)
2. Księgi prorockie
3. Pisma ( Księga psalmów, Pieśń nad pieśniami, dzieła filozoficzne i księgi historyczne)
ST składa się z 46 ksiąg.
NT jest złożony z 27 ksiąg, które można podzielić następująco:
1. Księgi dydaktyczne (Listy św. Pawła )
2. Księgi historyczne ( 4 ewangelie i Dzieje Apostolskie)
3. Księga prorocka ( Apokalipsa św. Jana)
Biblia stanowi nie tylko ważne dzieło literackie, które jest punktem odwołań i nawiązań twórców kultury w późniejszych epokach. Jest przede wszystkim świętą księgą społeczeństw chrześcijańskich i wyznawców judaizmu. Biblia stanowi sacrum – czyli świętość, autorytet religijny, zbiór pism sakralnych. B. jest także źródłem kultury moralnej, prezentuje wzorce postępowania, pewien kodeks tego, co dobre lub złe. Jest ona zbiorem fabuł, anegdot, motywów i stylistyki, do których wciąż powraca literatura. Jest natchnieniem dla wielu artystów, inspiruje myślicieli, przez wieki była tematem realizacji malarskich i rzeźbiarskich. Biblia zawiera wiele postaw, wzorców i wydarzeń, które wciąż funkcjonuja w świadomości współczesnego człowieka, wychowanego w tym kręgu kulturowym, nawet jeśli nie wyznaje religii chrześcijańskiej ani żydowskiej. Znajomość Biblii jest konieczna dla zrozumienia wielu współczesnych dzieł literatury.
Reasumując, Biblia…
– jest zbiorem przykładów – wzorców i antywzorców postępowania
– zawiera kodeks moralny, wyznacza dobro i zło
– jest bogatym magazynem prawd o człowieku, o złożoności natury ludzkiej
– jest próbą odpowiedzi na pytania nurtujące ludzkość – porządkuje sprawy życia i śmierci, cierpienia i szczęścia, definiuje człowieka
– prezentuje ludzi, ich obyczaje i poglądy z wielu epok, ale eksponuje to, co uniwersalne i nie zależne od kostiumu i czasu historycznego
– jest dziełem, które wpłynęło na światopogląd, kulturę, a nawet język współczesnych ludzi
– dla wielu jest sacrum – czyli księgą świętą, należącą do autorytetów i skarbów wyznawanej religii.
– Jest dziełem złożonym, niejednolitym, źródłem przeróżnych gatunków literackich, odmiennych sylwetek i różnych czynów – daje odbiorcy możliwość wielu wyborów.
Wielogatunkowy charakter Biblii:
– psalmy : dziękczynne, błagalne, pochwalne, królewskie, patriotyczne, religijne, mądrościowe.
– Przypowieść (parabola) – proste obrazki, „historyjki”, które za pomocą krótkich fabułek ilustrują życiowe prawdy ( O synu marnotrawnym, O siewcy )
– Apokalipsa – proroctwo obrazujące losy świata i ludzkości, koniec istnienia i Sąd Ostateczny. Składa się z symboli i tajemniczych znaków, szyfrów
– Inne: podanie, legenda, historia, pieśń,modlitwa, dialog, aforyzmy, saga rodu, nowela, kazanie, poemat, dramat, listy, kroniki, hymny, treny itp.
Podział Biblii ze względu na rodzaje literackie:
EPIKA
– Biografia – np. ewangelie
– Saga rodu- dzieje patriarchów
– Powieść obyczajowa – Księga Ruth
– Poemat opisowy – Genesis
– Kroniki, epistolografie (listy)
– Zbiór praw
LIRYKA
– hymny ( Hymn o Miłości)
– psalmy ( Księga Psalmów)
– pieśń miłosna ( Pieśń nad Pieśniami )
– tren ( Lamentacje Jeremiasza)
DRAMAT
– fragmenty Księgi Hioba, Pieśni nad Pieśniami
Motywy biblijne są zawarte w indywidualnych pracach zainteresowanych.
