Polski astronom, urodzony w 1473r. w Toruniu przy ul. św. Anny (obecnie: Kopernika). W latach 1491-1495 studiował w Krakowie, a następnie we Włoszech (Bolonia, Padwa, Ferrara). W 1503r. doktoryzował się z prawa kanonicznego. Po powrocie do Polski mieszkał w Lidzbarku Warmińskim, Fromborku (1510), Olsztynie (1520-1521, w czasie wojny polsko-krzyżackiej).
Opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego, według którego Słońce znajduje się w centrum, Ziemia jest planetą i podobnie jak pozostałe planety obiega Słońce po orbicie kolistej. Jego teoria została opublikowana w 1543r. w księdze De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich). Mimo zadedykowania dzieła ówczesnemu papieżowi, nie została przychylnie przyjęta przez Kościół, a nawet umieszczono ją w 1616r. w indeksie ksiąg zakazanych.
Teoria Kopernika wpłynęła na sposób patrzenia na miejsce Ziemi i człowieka we Wszechświecie i stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych. Określa się ją mianem „rewolucji kopernikańskiej”. Z idei Kopernika wywodzi się późniejsza zasada kosmologiczna, zwana także zasadą kopernikańską, według której część Wszechświata dostępna obserwacjom nie różni się od jego pozostałych części. W wersji uogólnionej przyjmuje się, że żaden punkt we Wszechświecie nie jest wyróżniony.
Kopernik był także matematykiem, lekarzem, prawnikiem, ekonomistą, publikował prace o reformie monetarnej i sformułował prawo, iż „gorszy pieniądz wypiera z rynku lepszy”.
Imię Kopernika nadawano sondom kosmicznym, instytucjom i obiektom na ciałach niebieskich. Noszą je:
– duży krater na Księżycu (107 km średnicy)
– duży krater na Marsie (292 km średnicy)
– planetoida nr 1322 (orbita 1.86 – 2.99 j.a., okres obiegu 3.77 lat)
– OAO-3 Copernicus (1972-065A) – amerykański satelita do obserwacji w promieniach nadfioletowych i rentgenowskich, działał w latach 1972-1980
– Kopernik 500 (Interkosmos 9; 1973-022A) – satelita radziecko-polski do badania promieniowania Słońca i jonosfery, działał w roku 1973
– Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
– Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk (CAMK) w Toruniu znajduje się Dom Kopernika będący muzeum poświęconym astronomowi.
