„Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski” to pierwsze utwory napisane w jezyku polskim przez anonimowych autorow. Oba utwory sa bardzo emocjonalne, skupiaja sie wokol Matki Bożej, co jest dowodem rodzacego sie w sredniowieczu kultu maryjnego. Ludzie oddawali jej poklon, wierzac, iz jest matka Zbawiciela. Swa wiare i umilowanie wyrazali w rozny sposob. Jednym z przykladow jest „Bogurodzica” powstala w pierwszej polowie XII wieku. Utwor ten zostal przedstawiony w formie modlitwy, w ktorej podmiot liryczny prosi o łaske i pomyslne zycie.
Podniosly charakter utwory podkresla szczegolne wzgledy Maryii u swego Syna „Twego syna, Gospodzina matko zwolena Maryja! Zyszczy nam, spuści nam”. Fragment ukazuje królowa nieba i ziemi jako dobrą opiekunke troszczaca sie o ludzi jak i o wlasniego syna. Ludzie wierzacay mieli tego swiadomosc zapisujac w slowach „Słysz modlitwę, jąż nosimy, I dać raczy…”. Doskonale zdawali sobie sprawe z Jej wielkosci i wzgledow, proszac w swych modlitwach o pomyslnosc i przebywanie w raju po smierci. Kazdy sens „Bogurodzicy” zakonczony jest greckim odpowiednikiem „Panie zmiłuj się „.
Drugim średniowiecznym utworem jest „Lament swietokrzyski”, w ktorym ukazana jest Matka rozpaczajaca nad cierpieniem swojego syna. Jest to utwor, ktory nawiazuje do lultu maryjnego. Maryja w tym utworze zwraca sie do Jezusa Chrystusa z prosba, aby podzielil sie z Nia swoim cierpieniem. Wspomina chwile, kiedy była szczecliwa jako matka. Pragnie ulzyc w cierpieniu swojego syna lecz nie moze tego uczynic, gdyz wisi zbyt wysoko. Chcialaby, aby Jej syn przed smiercia przemowil do Niej i pocieszyl ja. Zwraca sie rowniez do Anioła Gabriela, do ktorego ma zal, ze zamisat obecnej radosci doznaje smutku. Zwraca sie do wiernych i prosi o i ch wspolczucie, gdyz przyszlo jej ogladac smierc ukochanego Syna. Zwraca sie rowniez do matek, aby prosily Boga, aby nie zobaczyly swoich dzieci w takim stanie, w jakim ona ujrzala swego syna.
Utwor ten ma forme skargi i jest silnie nacechowany emocjami. Powstal w XV wieku. Podmiotem lirycznym jest Matka Boska. Uwazam, ze Matka Boska zostala ukazana w obu utworach w rozny sposob. W „Bogurodzicy” jest istota boska, natomiast w „Lamencie swietokrzyskim” posiada chechy zwyklego czlowieka. Do takiego ujecia Maryi autorzy dostosowali takze forme utworowa. Pierwszy jest modlitwa, piesnia o podnioslym charakterze, drugi zas to skarga zrozpaczonej matki.
Praca jest sprawdzona przez nauczyciele i oceniona na 5. Pozdrawiam:)
