Ćwiczenia
1. W jakim miejscu stoi bałwan? Z jakiej materii jest ulepiony?
Odp.: Bałwan stoi na brzegu lasu – pustkowie. Jest ulepiony ze śniegu – nietrwały.
2. Scharakteryzuj sposób, w jaki poeta ukazał bałwana. Na czym polega jego osobliwość?
Odp.: Bałwan jest niezgrabny, brzydki. Jest a nagle przestaje być.
3. Z wiersza nie dowiadujemy się jednoznacznie, kto ulepił bałwana ani po co to zrobił. A jak Ty sądzisz – czyim jest on tworem?
Odp.: Powstał od niechcenia, z czystej potrzeby serca. Ulepiła go zimna bądź człowiek, który potrzebował bóstwa, którego mógłby wielbić.
4. Bałwan jest ‚niezgrabny i byle jaki’, ale jednak staje się w oczach podmiotu mówiącego kimś ważnym. Jak myślisz, dlaczego tak się dzieje?
Odp.: Aluzja do przemijania ludzkiego życia, czegoś naturalnego. Narodziny – śmierć.
5. I kusił mnie niewiedzą o tem, co było we mnie – tylko mną – wyznaje podmiot mówiący. Zinterpretuj to zdanie – w jaki sposób dociera on do wiedzy o samym sobie poprzez kontakt z bałwanem?
Odp.: Podmiot jest świadomy przemijania, bałwan jest a za chwilkę go nie ma.
6. W wierszu pojawiają się charakterystyczne dla poezji Leśmiana słowa – nic, nocość, pustka. Określ funkcję, jaką pełnią w utworze.
Odp.: Podkreślają ateizm, niewiedzę, dekadentyzm, schyłek wieku XIX i XX.
7. Właściwością języka Leśmiana są liczne neologizmy. Znajdź je w wierszu
Odp.: wraził, poblask, zalśnił, wskaz
