BUDOWA UKŁADU KRWIONOŚNEGO
Do komórek dostarczana jest bardzo duża ilość O2, powoduje to bardzo „napięty” proces spalania i w efekcie wydzielanie dużej ilości ciepła. Jest to pierwszy z dwóch podstawowych warunków umożliwiających zachowanie stałocieplności. Drugim jest całkowite oddzielenie krwi zawierającej CO2 i O2 (czterodzielność serca).
Pojemność wyrzutowa serca to 40 ml/ komorę (1 skurcz to 80 ml).
1 skurcz = 0,8 s – 1 min = ok. 72 skurcze – 72skurcze x 80 ml = 5600 ml (na minutę, czyli mniej więcej cała krew znajdująca się w organizmie ludzkim).
Ciśnienie w KL jest ok. 5 razy większe w stosunku do ciśnienia w KP. Dlatego też różna jest ich budowa:
– KP: grubość ściany ok. 5-7 mm (występuje tam małe ciśnienie)
– KL: grubość ściany ok. 12-15 mm (występuje tam duże ciśnienie)
Serce nie korzysta z krwi przepływającej przez nie (przepływa za szybko). Dlatego mięsień sercowy „pokryty” jest układem wieńcowym (czyli siecią naczyń krwionośnych), który ma za zadanie:
– dożywić, oczyścić i dotlenić mięsień sercowy
!!! zawał serca- zator, zablokowanie naczyń wieńcowych (np.: przez płytki cholesterolu)
Typy naczyń w układzie krwionośnym:
– żyły są zbudowane w ten sam sposób, 3 części: nabłonkowa,
– tętnice mięśniowa i łącznotkankowa
– naczynia włosowate
tętnice:
– gruba warstwa mięśni (muszą wytrzymać duże ciśnienie)
– zmieniają swoją średnicę (w zależności od ciśnienia, małe ciśnienie- mała średnica i odwrotnie)
– średnia średnica tętnic jest mniejsza niż średnia średnica żył
– w tętnicach krew zawsze płynie z większym ciśnieniem niż w żyłach
– tętnice wyprowadzają krew z O2, z komór (oprócz tętnicy płucnej)
żyły:
– występują w nich zastawki zapobiegające cofaniu się krwi
– wprowadzają odtlenowaną krew do przedsionków (oprócz żył płucnych)
naczynia włosowate:
– zbudowane z jednej warstwy nabłonka (umożliwia to doskonałą filtrację)
– typu naczyń włosowatych:
1) układ typowy; tętnica-naczynia włosowate-żyła (wymiana gazowa)
2) układ wrotny; naczynia włosowate jelit-żyła wrotna-naczynia włosowate wątroby (zabieranie elementów strawionych do wątroby, a tam przekształcanie ich w związki potrzebne w organizmie)
3) układ dziwny; tętnica doprowadzająca, szeroka-naczynia włosowate typu dziwnego-tętnica odprowadzająca, wąska (filtracja, oczyszczanie krwi w mózgu i nerkach)
SERCE
– serce znajduje się w osierdziu (jest to wór nabłonkowo-łączno-tkankowy okrywający całe serce)
– praca serca jest samodzielna (nie zależy od innych organów); jedynie układ nerwowy wpływa na przyśpieszenie lub spowolnienie skurczy
– rozrusznik, odpowiada za generowanie skurczy (jest to część mięśniowa serca i jest czymś w rodzaju rozregulowanej pompy sodowa-potasowej)
– skurcz trwa 0,8 s, i składa się z: 0,1 s- skurcz przedsionków
0,3 s- skurcz komór
0,4 s- odpoczynek (!!! jest to bardzo ważny etap)
– w czasie jednego cyklu występują 2 uderzenia: uderzenie skurczowe
uderzenie rozkurczowe
– ciśnienie krwi:
Wyraża się je poprzez 2 liczby; pierwsza z nich oznacza ciśnienie przy skurczu, druga przy rozkurczu. Ważne jest by różnica między tymi liczbami była w granicy
50-60, np.:
120/ 70 -O. K.
150/ 90 -O.K.
120/ 90 -!!!źle!!!
