Sceptyczne wątpliwościWszystkie przedmioty rozumu lub badania ludzkiego można w sposób naturalny podzielić na dwa rodzaje, tj. na stosunki pomiędzy ideami i na fakty. Pierwszego rodzaju przedmiotów dotyczą geometria, algebra i arytmetyka oraz w ogóle wszelkie twierdzenia, które są pewne albo… Czytaj dalej
SOKRATESW centrum filozofii Sokratesa znalazło się pytanie o dobro (agathon) i cnotę (arete). Dobro stanowi specyficzną (dzielność) ludzkiej duszy, której to dzielności poznanie i osiągnięcie jej jest zadaniem najważniejszym ze wszystkich. Wiedza ludzi jest wiedzą pozorną, a metoda elenktyczną –… Czytaj dalej
FILOZOFOWIE I \”SZARZY ZJADACZE CHLEBA\”Świat ludzi składa się z różnych grup. Są ludzie pragmatyczni, którzy wiedzą czego chcą i jakim kosztem mogą to osiągnąć, niezmącenie dążą do celu. Są ludzie racjonalni, którzy potrzebują znać powody, zanim zaczną działać. Są też… Czytaj dalej
GOETHE Niejednokrotnie stwierdzono, że Goethe stanowi przykład niezwykłego poety i myśliciela, a zarazem przyrodnika. W młodości ulegał Goethe wpływom Vesera i Winckelmanna. Okres „burzy i naporu” wykazuje w rozwoju światopoglądowym poety dwie pozornie sprzeczne tendencje; z jednej strony poczucie niezależnej… Czytaj dalej
HEGLA REKONSTRUKCJA PLATOŃSKIEJ DIALEKTYKIPisząc o filozofii Platona, ujętej w jedne, spójne, obejmujące pełnię platońskiej myśli ramy, nie sposób nie uwikłać się w rożnego rodzaju pułapki. Po pierwsze niebezpieczeństwo kryje się w filozoficznej grece używanej przez Platona. Ówczesny język grecki dopiero… Czytaj dalej
Fiasko filozofiiJeśli nowa ludzkość, uszczęśliwiona i ożywiona owym wzniosłym duchem, nie wytrwała, stać się to mogło tylko dlatego, że utraciła ową pobudzającą wiarę w uniwersalną filozofię nowego typu i w doniosłość nowej metody. I tak rzeczywiście było. Okazało się, że… Czytaj dalej
Idea uniwersalnej filozofiiNie zawsze było tak, że nauka rozumiała swe żądania ściśle uzasadnionej prawdy w sensie wymogu tej obiektywności, która opanowuje metodycznie nasze nauki pozytywne oraz, oddziaływując daleko poza nie, zapewnia oparcie filozoficznemu i światopoglądowemu pozytywizmowi i przyczynia się do… Czytaj dalej
Kryzys naukiMuszę być przygotowany na to, że w miejscu poświęconym naukom sprzeciw wzbudzi już tytuł tych wykładów (…). Kryzys naszych nauk – czyż można o tym mówić poważnie? Czy opinia ta, tak często słyszana w obecnych czasach, nie brzmi nieco… Czytaj dalej
Zadanie filozofiiJeśli zastanawiamy się nad oddziaływaniem rozwoju idei filozoficznych na całą społeczność ludzką, nie jedynie na tych którzy zajmują się badaniami filozoficznymi, wówczas musimy stwierdzić: Wewnętrzne zrozumienie jednolitego, przy swych wszystkich przeciwieństwach, wstrząsu w filozofii nowożytnej od Kartezjusza po współczesność… Czytaj dalej
Czy metafizyka jest w ogóle możliwa?Zamiarem moim jest przekonać wszystkich, którzy uważają, iż warto się zajmować metafizyką, że muszą koniecznie odłożyć na czas jakiś swą pracę, wszystko, co było dotychczas, uznać za niebyłe, a przede wszystkim postawić pytanie: Czy też… Czytaj dalej
