Epos to główny gatunek epiki do czasu powstania powieści. Jest to rozbudowany utwór wierszowany, który ukazuje dzieje legendarnych lub historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności. W przypadku „Iliady” tłem jest wojna Trojańska, natomiast bohaterowie legendarni to np. Achilles, Agamemnon, Parys, Helena, a także bogowie greccy. Źródłem eposu są mity i podania, „Iliada” np. wywodzi się z mitu o jabłku niezgody.
Cechy gatunkowe eposu:
Inwokacja – apostrofa umieszczana we wstępie utworu skierowana do Bóstwa z prośbą o pomoc w tworzeniu dzieła. W „Iliadzie” autor zwraca się do Muzy (bogini), która poddaje pieśń śpiewakom: „Gniew, bogini, opiewaj Ahilla, syna Peleusa”
Równoległość dwóch płaszczyzn: świata bogów i świata ludzi. W „Iliadzie” fabuła przebiega w świecie bogów ( bogowie walczą po dwóch stronach wrogów w wojnie Trojańskiej, np. Atena decyduje o zwycięstwie Achillesa nad Hektroem i w świecie ludzi i ludzkich uczuć – dowodem jest np. miłość Parysa do Heleny.
Narrator eposu ujawnia swoje uczucia tylko w inwokacji, potem jest obiektywny, wszechstronny i zdystansowany wobec wydarzeń
Wydarzenia opisane są stylem podniosłym i petetycznym, dostosowanym do wagi opisywanych wypadków, co widać wyraźnie w sposobie opisu walczących w pojedynku Achillesa i Hektora.
Szczegółowy, realistyczny opis przedmiotów i sytuacji (realizm szczegółów). Wspaniałym przykładem realizacji tego punktu jest opis tarczy Achillesa. Homer opisuje nie tylko kolejne działania wykonawcy Hefajstosa, lecz obrazy przedstawione w płaskorzeźbie. Są one opisane tak że można je z łatwością odtworzyć. Jest to dziesięć scen – obrazów z życia pokojowego. Znajdujemy wyobrażenie ziemi, nieba, morza, dwóch miast i życia w tym mieście – śluby, uczty, właśnie handlujących itp.
Opisy scen batalistycznych – sceną taką jest np. pojedynek Hektora z Achillesem, obraz oblężenia grodu, zasadzki i bitwy.
Porównania homeryckie – jest to porównanie, którego drugi człon jest rozbudowany tak, że stanowi odrębną epizodyczną scenkę. Przykładem może być porównanie walczących (Achillesa i Hektora) do walki orła i gołębicy, umieszczone w pieśni 22 p.t. „Pojedynek”
Epizodyczność akcji. Epizod to odstępstwo od toku głównej akcji, opisanie wydarzenia mniej istotnego, pobocznego, nie związanego z główną fabułą, przykładem może być opis tarczy Achillesa.
Miarą wierszową eposu homeryckiego jest heksametr. Heksametr – to wers który składa się z 6 stóp metrycznych: daktyli lub spondejów (heks = 6)
