CENTRALNE ORGANY ADMINISRTACJI
PREZYDENT: jest najwyższym przedstawicielem RP, w stosunkach wew.i zew. Stoi on na straży suwerenności, bezpieczeństwa i niepodzielności jego terytorium.Zaliczany do organów władzy wykonawczej.Ma prawo rozwiązania sejmu,bierze udział w procesie ustawodawczym,, powołuje sędziów. Jest reprezentantem państwa w stosunkach zewnętrznych: -ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych, -mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych, -przyjmowanie listów uwierzytelniających i odwołujących akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych panstw i org.miedzynarod. Sprawuje f-cje dotycz.ochrony i bezpieczenstwa panstwa: -pełni f-cje najwyzszego zwierzchnika sił zbrojnych RP, -mianuje na czas okreslony Szefa Sztabu Generalnego i dowodcow rodzajow sil zbrojnych, -na czas wojny mianuje na wniosek prezesa RM Naczelnego Dowodce Sił zbrojnych, – w czasie bezposredniego zewnetrznego zagrozenia panstwa zarządza na wniosek prezesa RM powszecnej mobilizacji do obrony RP,- wprowadza na wniosek RM stan wojenny na czesci lub calym terytorium.Organem doradczym prezydenta w dziedzinie zew. I wew. Bezpieczenstwa panstwa jest Rada Bezpieczenstwa Narodowego.
Prezydent a RM: powołuje prezesa RM a na jego wniosek pozostalych minisr., przyjmuje dymisje całego rzadu jak i poszczególnych ministr. W sprawach szczegolnej wagi dla panstwa zwołuje posiedzenie rady gabinetowej;tworzy ja RM obradyjaca pod przewodnictwem prezydenta.Niektóre okreslane konstytucjnie akty urzedowe prezyd. Wymagaja dla swojej waznosci podpisu(kontrasygnaty)prezesa RM, który poprzez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialnosc przed sejmem.Prezydent a sady i trybunały: mianuje sedziow na wniosek KRSadownictwa, powoluje pierwszego prezesa i wice prezesow NSA, prezesa i wicepre.trybunału konst. Stosuje prawo łaski.Prezydent a parlament:zarzadza wybory do sejmu i senatu, zwołuje izby na pierwsze posiedzenia, mianuje marszałka, seniora sejmu,posiada prawo inicj.ustawod. prawo weta zawieszajac. Promulguje ustawy, może zwracac się z oredziem(nie czyni się z niego przedmiotu dyskusji)
Wydaje akty normatywne: rozporzadz,rozporzadz z moca ustawy-podlegaja zatwierdzeniu przez sejm, postanowienia,zarzadzenia.Ponadto nadaje odznaczenia, nadaje obywatelstwo polskie i wyraza zgode na zrzeczenie się obywatelstwa,nadaje tytul naukowy prof.
Odpowiedzialnosc prezyd. Za naruszenie konst lub ustaw, popelnienie przestepstwa tylko przed Tryb.Stanu.Postawienie Prez. W stan oskarzenia może nastapic uchwała Zgomadz.Nar> podjeta wiekszoscia co najmniej 2\\3 glosow ustawowej liczby czlon. ZN na wniosek co najmniej 140 czł ZN.
RADA MINISTROW:
SKŁAD:prezes RM,ministrowie kierujacy działem adm. Rzadowej, osoby którym prezes RM powierzyl kierowanie ministerstwem,przewodniczacy w okreslonych ustawach komitetów KBN,KiE, wchodzacych w sklad RM.W sklad RM mogą być powolywani wice prezesi RM.
ZADANIA(art. 146 konst)
-prowadzi polityke zew. I wew. RP – kieruje adm.rzadaowa, -zapewnia wykonanie ustaw, – wydaje rozporzadzenia, – kontroluje i koordynuje prace organow adm.rzadowej, – chroni interesy skarbu panstwa, – zarzadza wykonaniem budzetu, – zapewnia bezpieczenstwo wew..i zew. Panstwa, – sprawuje ogolne kierownictwo w dziedzinie stosunkow z innymi panstwami i organizacjami miedzyn. oraz w dziedzine obronnosci kraju.
DYMISJA RM:1.ukonstytuowanie się nowego Sejmu,
2.rezygnacja przez prezesa RM z dalszego pełnienia f-cji 3.nieudzielenie przez sejm wotum zaufania RM 4.uchwalenie przez sejm wotum nieufnosci wobec RM 5.w razie nieudzielenia absolutorium z wykonania budzetu
ORGANIZACJA I TRYB DZIALANIA RM:
Konst.podkresla kolegialny charakter RM.RM wykonuje ustanowione dla niej w konst.i w ustawach zadania i kompetencje poprzez rozpatrywanie spraw i podejmowanie rozstrzygniec na posiedzeniach,a ponadto może rozstrzygac poszczegolne sprawy w drodze korespondencyjnego ustanawiania stanowisk czyli w tzw.DRODZE OBIEGOWEJ.Dwie formy dzialania RM: NA POSIEDZENIACH formalnie zwolanych oraz z dzialanie W DRODZE OBIEGOWEj poprzez ZEBRANIE stanowisk poszczegolnych jej czlonkow.Podstawowa fofma dzialania Rm jest odbywanie posiedzen, droga obiegowa ma zas stanowic pewne uzupelnienie dyktowane wzgledami sprawnosciowymi.Na posiedzeniach rozpatrywane irozsztrzygane maja być zagadnienia ze sfery zadan i kompetencji rady ministrow wynikajacych z konstyt.oraz z ustaw. PosiedzeniaRM zwoluje Prezes RM.
FUNKCJE SEKRETARZA RM:
-przyjmowanie od wnioskodawcow oraz przekazywanie czlonkom RM projektow dokumentow rzadowych, – opracowanie protokolu ustalen przyjetych przez RM
-przygotowanie dokumentow rozpatrywanych przezRM oraz przedkladanych do podpisu PrezesowiRM
-koordynowanie dzialalnosci legislacyjnej RM i prezesa RM.
Rrozstrzygniecia podejmowane przez RM na posiedzeniach zapadaja w drodze UZGODNIENIA oraz w drodze GLOSOWANIA.Zasadnicza formą podemowania rozstrzygnięc przez RM jest forma uzgodnienia tj.wyrażenia aprobaty dla rozstrzygnięcia przez członków RM. Droga tradycyjna tj. głosowanie nad projektem rozstrzygniecia. Rpzstrzygnięcia w drodze głosowania zapadaja zwykłą większoscią głosów obecnych członkow RM, a w razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego posiedzenia.
REPREZENTOWANIE RM ORAZ USTANAWIANIE PEŁNOMOCNIKOW RZADU:
Przed sejmem w sprawach rozpatrywanych z inicjatywy RM rząd może być reprezentowany przezUPOWAŻNIONEGO PRZEZ RM CZŁONKA RM. Prezes RM może na wniosek ministra udzielic upowaznienia do reprezentowania rządu przed sejmem SEKRETARZOWI STANU lub PODSEKRETARZOWI STANU w danym ministerstwie,PEŁNOMOCNIKOWI RZĄDU lub KIEROWNIKOWI URZĘDU CENTRALNEGO.Prezes RM może na wniosek ministra upowaznic do reprezentowania rządu w sejmie ale poza posiedzeniami plenarnymi każda inna osobę czynną w danym dziale adm. Rządowej.
Ustawa o rządzie przewiduje w ramach mechanizmu dzia łania RM również instytucję PEŁNOMOCNIKA RZĄDU.Rm może ustanowic pełnomocnika rządu do określonych spraw o charakterze czasowym których przekazanie czlonkom RM nie jest celowe. Pełnomocnikiem rządu może być sekretarz stanu lub podsekretarz a w szczegolnych przypadkach w zakresie zadan o zasiegu regionalnym- wojewoda.Ustanowienie pełnomocnika rz. Następuje w drodze rozporządzenia RM.
ORGANY WEWNĘTRZNE RM.
Rola ich polega na spełnianiu f-cji inicjatorskiej, wnioskodawczej, projektodawczej lub opiniującej w zakresie rożnych zagadnien należących do sfery dzialania RM.Organy te nie maja charakteru organow panstwowych w scislyn znaczeniu.Do grupy tych organów należą STAŁE KOMITETY RM.Są to organy o charakterze pomocniczym i opiniodawczym tworzone przez RM w drodze rozporządzenia w celu uzgadniania stanowisk jej członkow, inicjowania i przygotowywania rozstrzygnięc oraz analizowania sytuacji w okreslonych dziedzinach polityki rządu.Utworzone zostały:
Komitet Ekonomiczny Rady Ministrow, K. Spoleczny RM, K. Spraw Obronnych RM, K. RM do spraw Polityki Regionalnej i ZrOwnowaZonego Rozwoju. Celem działania ustanowionych komitetów jest uzgadnianie stanowiska członków RM, inicjowanie, przygotowanie i przedstawianie Rm projektów rozstrzygnięć, opinii lub udzielanie rekomendacji oraz analizowanie sytuacji w poszczegolnych dziedzinach polityki rzadu.
PREZES RADY MINISTRÓW:
-jest on przewodniczącym RM
-monokratycznym samodzielnym organem adm.państwowej, wyposażonym w sfere własnych zadań i kompetencji.
Prezes RM kieruje pracami RM, reprezentuje RM, koordynuje i kontroluje prace ministrow oraz wykonuje zadania w odrebnych przepisach, wydaje rozporządzenia, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym i jej zwierzchnikiem służbowym pracowników adm.rządowej.
Prezes RM –zwołuje posiedzenia RM, ustala porządek dzienny posiedzeń, zaprasza na posiedzenia osoby nie bedące członkami Rządu, przewodniczy posiedzeniom, zarządza przeprowadzenie korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk członków RM, podpisuje akty podjęte przez RM.Prezes RM kieruje również MERYTORYCZNĄ DZIAŁALNOŚCIĄ RM i jest kierownikiem rządu odpowiedzialnym politycznie za efekty jego dzialania. Prezes RM w WYKONYWANIU POLITYKI RZĄDU może wydawac nadzorowanym przez niego centralnym organom adm. WIĄŻĄCE WYTYCZNE I POLECENIA.
W drodze rozporządzenia ustala szczegółowy zakres działania ministra oraz określa ministerstwo lub inny urząd adm.rządowej, który ma obsługiwac ministra.
F-CJR P.RM jako naczelnego org.adm.panstwowej: a)f-cja prawodawcza –wydawanie rozporzadzen na podstawie ustaw i w celu ich wykonania
b)f-cja personalna – na która skladaja się liczne kompetencje do dokonywania obsad personalnych na róże kierownicze stanowiska w adm.państwowej, głownie centralnej.
c)nadzór nad licznymi urzędami centralnymi
d)f-cje kierownicze i nadzorcze w stosunku do terenowych organów adm.rzad.
e)cały kompleks pojedynczych spraw z różnych dziedzin adm.
MINISTER:
-powołany do kierowania określonym działem adm.rządowej (min.resortowy) lub do wypełniania zadan wyznaczonych przez PRM ( min. Bez teki)
Zakres działania ministra kierującego działem adm. Rządowej określają ustawy.Premier w drodze rozporządzenia szczegółowego określa zakres działania ministra, niezwłocznie po powołaniu RM a jeżeli minister został powołany w innym czasie- niezwłocznie po jego powołaniu (jest to tzw. ROZPORZĄDZENIE ATRYBUCYJNE) Premier okreslając szczegółowy zakres działania min. Wskazuje dział lub działy adm.którymi kieruje minister.
Minister bez teki- ustanawiani przez premiera.Zakres działania obejmuje zadania i kompetencje przypisane prawnie PRM.Premier ustanawiajac ministra tej kategorii obdarza go czescia swoich zadan i kompetencji i powierza ich realizacje.
MINISTER
-współdziała z członkami RM
-nadzoruje działalność terenowych organów adm rzad.
-współdziała z samorządem terytorialnym, organizacjami społecznymi i przedstawicielstwami środowisk zawodowych i twórczych
-występuje do prezesa RM o powolanie zespołów między resortowych do wykonywania zadan wykraczających poza zakres jego działania
-po zawiadomieniu PRM powołuje rady i zespoły jako organy pomocnicze w sprawach należących do zakresu jego działania.
Ponadto minister nadzoruje i kontroluje działalnosc organów i jednostek w stosunku do których uzyskal uprawnienia nadzorcze na podstawie przepisów ustawowych.Takimi jednostkami są m.in.organy centralne.
Minister kierujący działem adm.ma kompetencje prawodawcze, w celu wykonania ustaw i na postawie udzielonych upoważnień wydaje on rozporządzenia,Min.może wydawac zarządzenia które maja charakter wewnętrzny.
ROLA SĄDÓW W KONTROLI ADM.PUBLICZNEJ
W polsce obowi azuje model kasacyjny sadownictwa adm.Sad bada i orzeka tylko o legalnosci (zgodnosci z prawem)danej czynnosci lub aktu.W przypadku stwierdzenia niezgodnosci z prawemsad uchyla dany akt lub czynność, stwierdza jego nieważnosc lub niezgodnosc z prawem.Zawarta w wyroku sadu ocena prawna wiąze w danej sprawie nie tylko sąd ale również organ administracji do którego sprawa powróci w celu merytorycznego jej załatwienia.Ocena prawna może zawierac wytyczne sądu co do tego jak stosować normy prawne w tej konkretnej indywidualnej sprawie.
NSA ODRZUCA skarge ze wzgledow formalnych, kiedy ze względu na brak w skardze lub w trybie jej tworzenia nie może uruchomic mechanizmu kontroli sadowej.
NSA ODDALA skarge zawsze wtedy gdy stwierdzi ze nie zachodzi niezgodnosc zaskarzonego aktu lub czynnosci z prawem.
NSA UWZGLEDNIA gdy czynność lub akt naruszy prawo.
W ten sposób NSA obala dane dzialanie lub akt i wszelkie jego skutki prawne.
ORGANIZACJA NSA:
Sad obecnie działa na podstawie ustawy z dn.11.05.95r o naczelnym sadzie adm.NSA jest obecnie jedynym sademadm w polsce.Obecnie dziala w warszawie i innych osrodkach zamiejscowych, tworzonych dla jednego lub kilku w wojewodztwie.Jest ich11, na czele NSA stoi prezes który kieruje jego pracami i reprezentuje sad na zew.. NSA dzieli się na 2 izby : -finansowo, – ogólno administracyjna.
ZAKRES WŁASCIWOSCI NSA
1.Orzeka w sprawach skarg na decyzje adm. Wydawane przez naczelne i centralne organy adm.panstwowej, terenowe organy adm. Panstwowej organy samorzadsu teryt. I inne.
2.orzeka w sprawie skarg na postanowienia wydawane w toku postepowania adm.
3.rozpoznaje skargi na bezczynnosc organow adm.
4.rozpoznaje skargi na akty nadzoru nad działalnością organow jednostek samorządu terytorialnego.
