Jedną z głównych postaci powieści Marii Dąbrowskiej, pt „Noce i Dnie” jest Barbara, najmłodsza córka Adama i Jadwigi Ostrzeńskich. Jest reprezentantką średni zamożnej, podupadłej szlachty ziemiańskiej. Ojca traci w wieku lat czterech. Podstawy swego wykształcenia zdobywa dzięki determinacji matki. Barbara marzy o dalszych studiach, lecz gdy spotyka ją zawód miłosny ze strony Józefa Tolibowskiego, rezygnuje ze swoich planów i udaje się do Warszawy na kurs krawiectwa, którego z przyczyn finansowych nie kończy. Zostaje w Warszawie i tam zarabia jako nauczycielka na pensji.
Dąbrowska pozwala nam bliżej przyjżeć się bohaterce podczas wieczorku u Ładów. 25- letnia Barbara mimo nieco chłopięcego wyglądu urzeka swoją posturą, a swym blaskiem i wyrazistością przykuwa niejedno spojrzenia, między innymi swego przyszłego męża – Bogumiła. Barbara nie wychodzi za Bogumiła z miłości. Kieruje nią obawa przed staropanieństwem, a także pragnienie odwetu za zdrade Toliboskiego. Będąc już mężatką często wspomina Tolibowskiego, porównuje go z Bogumiłem, nie potrafi zapomnieć o swojej pierwszej miłości: „Czemu takim nie okazał się tamten, którego kochałam przez osiem lat?”
Naszą bohaterką cechuje bogate życie wewnętrzne, wrażliwość, skłonnośc do refleksji: „Cóż stąd, że umieramy? Życia wciąz jest tak dużo. Wszystko mija, a nic się, nic się nie zmienia. Po złotym tle wciąż płyną szare obłoki…o, jak mnie ta myśl uspokaja.” Barbara bardzo dużo od siebie wymaga – chce być idealną matką, żoną, gospodynią: „I tak kłębiło się wszystko: dzieci, konfitury, powieści, artykuły, wiele artykułów, czyjeś oświadczyny, sukcesy gospodarskie, moralne, towarzyskie, losy najrozmaitsze, a wszystkie jakby dla niej stworzone, bo biedny człowiek, jeśli nawet nie potrafi dobrze przeżyć jednego życia, chciałby ich przeżyć z dziesięć. Ambicje rosły w długie, nie zajęte godziny, a w końcu stawały się tak nienasycone, że pani Barbara przestawała się czuć w możności zaspokojenia choćby jednej”. Barbarze udaje się zrealiziwać tylko kilka jej marzeń i planów- jest dobrą matką, pomimo poczatkowych trudności dobrą gospodynią, a i z czasem, gdy pojawia się miłośc do Bogumiła, staje się troskliwą, kochającą żoną.
Barbara jest osobą, którą łatwo wyprowadzić z równowagi. Bywa impulsywna, okrutna. Nie zwraca większej uwagi na słowa, które wypowiada w wybuchach gniewu. Gdy już wykrzyczy swój gniew i żal, przeprasza i szczerze wyznaje swoje uczucia.
Barbara budzi w czytelniku „Nocy i Dni” wiele emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Dlatego myślę że trudno powiedzieć czy jej postawa życiowa zasługuje na nasząpochwałę czy deaprobatę. Postać wykreowana przez Marie Dąbrowkską zadziwia nas swym bogactwem cech, budzi sympatię swą wrażliwoscią i szczerością, odpycha swym okrucieństwem i wiecznym niezadowoleniem. Barbarajak każdy ma swoje wady i zalety, spotykają ja sukcesy i porażki, szuka swego miejsca w swiecie. Może dlatego jej postać jest nam aż tak bliska …
