Szlachta polska opisana została w epopei Adama Mickiewicza pt. Pan Tadeusz. Autor opisał zarówno jej wady jak i zalety.
Szlachta wywodzi się z rycerstwa. Podzielona jest ona na trzy stany: najbogatszą, średnio zamożną oraz zaściankową. O zamożności i pochodzeniu danego rodu świadczy herb oraz majętne domostwa z rozległymi polami. Każdy ród szlachecki ma także swoje zawołanie i ziemie.
Niewątpliwą wadą szlachty jest porywczość i kłótliwość. Nawet najbliżsi sąsiedzi potrafią na siebie najechać i odebrać sobie bogactwa, czy ziemię. Często kieruje nimi żądza zemsty, której nie potrafią opanować. Szlachta jest także nierozsądna, ponieważ często decyduje się na walkę zbrojną, która nie jest dobrym rozwiązaniem. Ponadto lubi bijatyki. Główną przyczyną zamieszek jest alkohol, który jest u szlachty na porządku dziennym. Każdy z ?panów braci? dba tylko o swoje interesy, więc jest egoistą. Szlachta jest także leniwa oraz lubi lekceważ prawo, ponieważ uważa że po to ono jest. Egzekwuje prawo dopiero wtedy, gdy coś się jej przytrafi.
Mimo tylu wad szlachta ma swoją zaletę. Potrafi bowiem zjednoczyć się i stanąć do walki przeciwko nawet największemu wrogowi (o ile leży to w jej interesie). Jest także bardzo elokwentna oraz gościnna.
Podsumowując szlachta ma dużo więcej wad, niż zalet oraz czasami nie potrafi dojść do porozumienia, lecz w obliczu zagrożenia staje wspólnie do walki, nie zważając na wcześniejsze spory.
