Na przełomie XIII i XIV wieku większość regionów Zachodniej Europy cechowało przeludnienie, a co za tym idzie, malały możliwości wyżywienia takiej ilości ludzi. Poza ty zmiana klimatu spowodowała zmniejszeni się urodzaju. Nastąpiła fala głodu, zwiększyła się śmiertelność i spadła odporność biologiczna ludzi. Zaczęto więcej podróżować w poszukiwaniu bardziej urodzajnych i mniej zaludnionych miejsc na Ziemi. W rezultacie przywleczono ze wschody do Włoch śmiertelną chorobę – dżumę. Bardzo szybko rozpowszechniła się na cały zachód, południe i północ Europy, zatrzymując się na granicy z Europą Środkową. Epidemia ta spowodowała śmierć od 1/3 do 2/3 mieszkańców w miastach o trochę mniej na wsi.
Z powodu szybkiego przenoszenia się i śmiertelnych skutków choroby nazwano ją „czarną śmiercią”.
Od połowy XIV wieku do połowy XV fale dżumy powracały co 10 -15 lat. Zaludnienie Europy spadło z około 73 milionów w 1300 roku do około 45 milionów w początkach XV wieku.
