Determinanty, czyli wyznaczniki przedsiębiorczości współczesnego pokolenia młodych
Transformacja ustrojowa, która dokonała się w Polsce po 1989 roku, wymusiła na społeczeństwie, a w szczególności jej młodszej części, nową jakość postępowania. W ciągu kilku ostatnich lat obserwuje się, może jeszcze zbyt powolny, ale konsekwentny marsz ku całkowitemu przystosowaniu się do nowych warunków życia w systemie gospodarki rynkowej. Ze zmianami tymi wiąże się realizacja zasadniczych haseł i pojęć, takich jak: przedsiębiorczość, samorealizacja, jakość, efektywność, konkurencyjność i wiele innych , o których jeszcze do niedawna prawie nikt nie słyszał.
Obecnie młody człowiek poszukując swojej drogi życiowej staje często przed koniecznością dokonywania wyborów, których nie musiał dokonywać jego rodzic, np.: jaką wybrać szkołę, by w przyszłości znaleźć pracę, która będzie w stanie zaspokoić jego potrzeby.
Koniecznym stało się poznanie pojęcia przedsiębiorczości, które zdominowało polski rynek pracy. Encyklopedia PWN wyjaśnia to pojęcie, jako cechę działania zmierzającego do zapewnienia racjonalnej i efektywnej koordynacji zasobów gospodarczych przedsiębiorstwa oraz umożliwiającego osiąganie racjonalności gospodarowania oraz efektywności ekonomicznej, która wyraża stopień osiąganej racjonalności. Z definicji tej wynika, że motywem przedsiębiorczości młodego człowieka jest dążenie do uzyskania efektywności, pozwalającej na jego bieżące funkcjonowanie i stwarzającej podstawy jego rozwoju.
Przedsiębiorcze działanie jest utożsamiane bezpośrednio z osobą przedsiębiorcy, dlatego też wielu młodych ludzi wybierając kierunek studiów myśli o założeniu w przyszłości własnej firmy. To właśnie szkoły – zdobyte w niej teoretyczne i praktyczne umiejętności, mają ułatwić w przyszłości, osiągnięcie założonych celów. Zgodnie z zasadą: IM LEPSZA SZKOŁA – TYM LEPSZA PRACA. Jednak nawet ukończenie najlepszej uczelni, nie powoduje końca nauki, ponieważ współczesna wiedza szybko dezaktualizuje się i bez ciągłego dokształcania się nie można zapewnić rozwoju, który pomógłby w osiągnięciu największego celu, jakim jest samorealizacja. W jej uzyskaniu może dopomóc jedynie stałe dążenie do pełnego rozwinięcia swych wrodzonych możliwości.
Człowiek kończący szkołę musi nauczyć się wykorzystywać nadarzające się okazje, a w tym celu powinien zwiększyć swą konkurencyjność na rynku pracy. Atrakcyjną jest osoba, która posiada umiejętności przekraczające przeciętność, które doskonaliła na specjalistycznych kursach, np. językowych, komputerowych.
W szkole lub na studiach ludzie muszą nauczyć się autoreklamy, czyli jak „sprzedać siebie”. Łączy się to ściśle z umiejętnością zaprezentowania swojej osoby w jak najlepszym świetle. Organizowane są różne kursy mające na celu przygotowanie do pierwszej rozmowy w sprawie pracy. To jest oznaka przemian zachodzących w świadomości współczesnego społeczeństwa. Jeszcze kilkanaście lat temu nikomu nie przyszłoby do głowy przygotowywać się specjalnie do rozmowy w sprawie pracy, gdyż zazwyczaj była to czysta formalność.
Współczesność stawia przed młodym pokoleniem nowe ambitne wyzwania. Musi ono zrozumieć, że dzisiaj wyznacznikiem pracy jest jakość, a nie jak kiedyś ilość. Aby to osiągnąć należy zachować złoty środek, jakim jest postawa asertywna. Najgorsze są skrajności: zbytnia uległość i zachowanie agresywne. U podstaw asertywności leży przekonanie, że każdy jest tak samo ważny, tak samo wartościowy, jak inni. Trzeba umieć odmawiać, ale również i stawiać warunki. Wiele zakładów pracy organizuje treningi asertywności, co oznacza, że żaden pracodawca nie chce pracownika – bezwolnej marionetki, ale partnera, z którym mógłby podjąć rzeczową dyskusję zawodową. W czasach realnego socjalizmu wymagano od pracownika bezwzględnego posłuszeństwa i braku inicjatyw, obecnie inicjatywa jest podstawą przedsiębiorczego działania.
Absolwent renomowanej szkoły, czy to średniej, czy też uczelni wyższej musi wiedzieć, że w końcu nadejdzie okres podejmowania ważnych decyzji. Chcąc w pełni wykorzystać pojawiające się przed nim możliwości musi poznać instrumenty rządzące m.in. rynkiem pracy. Po zapoznaniu się z tymi instrumentami trzeba zacząć działać w praktyce. Niestety, u niektórych ten etap jest barierą nie do przejścia. Każdy sam decyduje o życiu swoim i swojej rodziny, nie można zatem czekać bezczynnie i liczyć na innych.
Nadszedł wreszcie czas, gdy aktywność i inicjatywa stały się zależną od rzeczywistych umiejętności podstawą do osiągnięcia sukcesu zawodowego i osobistego.