J.J ROUSSOU (1712-17
”Emil-czyli o wychowaniu”-1756r.
* Filozofia antyintelektualistycznego, sentymentalnego, romantycznego, sielankowego naturalizmu
a)założenia ontologiczne:
– doskonałość pierwotnej natury, co wychodzi z rąk Boga jest dobre;
-Bóg (wola,mądrość, rozum)kreuje i reguluje funkcjonowanie świata
-Bóg odczuwany, przeżywany uczuciowo, czczony bezpośrednio nie instytucjonalnie
-wszystko wyrodnieje w rękach czł.
b)filozofia czł.:
-biologiczne pojmowanie czł.-ginie czł. niedostosowany z defektami(wychowawca ma brać za ucznia dziecko zdrowe)
-indywidualizm
-czł. istota wolna- (wew. wolność-ma wolny wybór; zew. wolność-niezależność od innych)
-na dobro składają się :pierwotne skłonności, namiętności czyli uczucia, potrzeby, zdolności
-sentymentalizm-gł. czynnik determinujący czł. to uczucie a nie rozum
c)liberalizm i egalitaryzm (równość wszystkich ludzi z natury)-koncepcja życia społ.
d)sentymantalistyczno-sensualistyczna koncepcja poznawania i poznania(poznawanie zmysłami)-uczucie ciekawości popęd do wiedzy, naturalne skłonności poznawcze, chęć poznania; źródło wiedzy rzeczy a nie rozum, narzędzie poznania zmysły
e)naturalistyczna etyka-sumienie-boski instynkt w czł., w sercu a nie w rozumie, sumienie-uczucie co dobre a co złe, dlatego czł. nie musi uczyć się prawa moralnego, naturalne uczucie miłości do siebie i bliźnich—Stwórca jest prawodawcą naturalnego prawa moralnego
*cele wych.-ciało:
-czynienie ciała silnym, zdrowym, aktywnym, energicznym ,mężnym, otwartość i swoboda, nie zuchwałość i próżność
-rozwijanie naturalnych potrzeb dot. pokarmu, snu, ubierania się higieny
*cele wych.-umysł:
-rozwijanie, wyczulania zmysłów
-myśli jasne, proste, dokładne
-umiejętność skupienia uwagi
-rozmiłowanie w poznawaniu
*cel wych.-moralność
-miłość:do siebie(własna-neg.), do innych, do Boga
-wych. płciowe do 20 r.ż czystość-zdrowie, siła cnota wszystko co dobre
-małżeństwo-najsłodsza więź społ.
-rozwój nat. uczuć moralnych (miłość)
*Org. wych.
-ochrona przed złymi wpływami
-milczenie
-pokazywanie przedmiotów
-nie odpowiadanie na pyt. w-nka
-zadawanie mu lakonicznych pyt.
-kary i nagrody nat.
-1w-nek/1wych.(indywidualizm)
HERBART (1776-1841)
„Ped. ogólna wywiedziona z celów wych.”1806 r.
„Psych. jako nauka na nowo oparta na dośw. I metafizyce, matematyce” 1824
„Zarys wykładów ped.”1840r.
* Doktryna pryncypialnego i intelektualistycznego wychowania
* Idee moralne
1) wew. wolności- samostanowienie; wybieram dobro odrzucam zło; stałość, wierność, stateczność, rozsądek, dobre dążenia w postępowaniu; powściągliwość namiętności, uczuć, emocji; panowanie nad myślami, wadami.
2) doskonałości (ducha)-wzrost siły woli w dążeniu do dobrego, wytrzymałości, odwagi w zwalczaniu przeszkód, wznoszenie się ponad to co czł. osiągnął; współzawodnictwo ze sobą- Roussou
3)życzliwości- podporządkowanie własnwj woli woli innych ludzi, tłumienie niechęci wobec innych ludzi, poszanowanie życzliwości
4)prawa (podst. w pracy wych.): unikanie sporów, konfliktów, zapobieganie konfliktom międzyludzkim naruszającym pokój, ustępowanie zgoda, szacunek wobec prawa
5)słuszności, sprawiedliwości- zadośćuczynianie, naprawianie szkód, wynagradzanie, przyjęcie kary, odwdzięczenie się za otrzymane dobro, uznanie słuszności otrzymanej kary
urzeczywistnienie ich-moralność jedn. (cnota)
*Psychika:wyobrażenia (chcenia)+słowa i pojęcia.
Działanie psychiki: wyobrażenia (słowa, pojęcia) łączą się w masy wyobrażeniowe (sploty i szeregi)
Stykanie się mas może wywołać uczucia przykrości, przyjemności, sympatii, antypatii- tak kształtuje się wola
*Tezy ped.
-cel wych.- silny charakter moralny (dyscyplina wew.)
-środki wych.:
a)rząd nad dziećmi
b)dyscyplinoawanie
c) nauczanie wychowujące- silny charakter moralny( najważniejszy środek); cel bezpośredni: kształcenie wielostronne
*wyznaczniki jakości wiedzy (jasność, spójność, uporządkowanie wiedzy, wielostronność)
*stopnie nauczania (jasność, kojarzenie, system i metoda)-podający tok nauczania
*dyscyplina:
a)podtrzymująca-podtrzymywać skłonności dobre, niepodtrzymywać złych
b)ustalająca-wychowanek ma podejmować własne wybory, kształcenie charakteru, uczenie się na cudzych błędach
c)regulująca-(jest podczas powst. Subiektywnej części charakteru), ustalenie zasad
*2 części charakteru (chcenia)
-obiektywna: nie zależy od jednostki, naturalnie wrodzona (przedwych.), np. temperament, nawyki, porywczość
-subiektywna: zależy od jednostki, to co się w nas kształtuje
*Kształcenie moralne
-uśmierzać namiętności
-niezbyt surowy zakaz pożądania (tabu)
-zapobiegać sporom
-nie przywłaszczać cudzych rzeczy, szanować cudzą własność
-ćwiczenie dzieci w ocenianiu innych, ale musza podporządkować się woli wychowawcy
-wychowawca ma dobrze znać wychowanka
-nie przesadzać w chwaleniu
składniki moralności:5 idei moralnych, chcenia, sądy estetyczne i moralne
*Środki dyscypliny
-zakazywanie
-zabranianie
-pozwalanie
-wyrażanie zadowolenia, niezadowolenia
-przypominanie o codziennych obowiązkach
-kary i nagrody
-przyzwyczajanie do utrudnień bez sarkania
-krępowanie swobody
-kontrolowanie
-nie pobłażanie
-okazywanie dobroci
