Działalność lodowców

 

 

 

1. Działalność niszcząca lodowców polega na:

a) detersji czyli wygładzaniu podłoża skalnego, powstają:

– wygłady lodowcowe

– rysy lodowcowe

– bruzdy lodowcowe

– mutony

b) detrakcja – jest to wyorywanie bloków i okruchów skalnych z podłoża po którym lodowiec się porusza

c) egzaracja – jest to zdzieranie materiału różnego pochodzenia, przez czoło nasuwającego się lodowca. Powstają zagłębienia egzaracyjne i garby egzaracyjne.

2. Działalność transportowa lodowca polega na przemieszczaniu w lodzie materiału skalnego.

– w lodowcach górskich może pochodzić z niszczenia podłoża lub obrywów ze ścian otaczających lodowiec

– w lądolodach z niszczenia podłoża i nunataków

Materiał niesiony przez lodowce to moreny. W zależności od tego gdzie ten materiał jest, wyróżniamy moreny: powierzchniową, wewnętrzną, boczną, denną, środkową.

3. Formy akumulacji lodowca

– wały moren czołowych – to wały usypywane u czołu lodowca.

– wały moren bocznych – są tworzone przy zboczach doliny.

– równiny moreny dennej – powstaje na dnie, po stopnieniu lodowca.

4. Formy powstałe z udziałem wód fluwioglacjalnych to:

– sandry – powstają na przedpolu lądolodu, po zewnętrznej stronie wału moreny czołowej, z materiału niesionego przez rzeki wypływające spod lodowca. Tworzą wielkie, nieznacznie nachylone stożki, których wierzchołkiem jest brama lodowcowa.

– ozy – powstają w szczelinach i kanałach lądolodu dzięki akumulacji materiału niesionego przez wody lodowcowe.

– kemy – formy terenu w obszarach młodoglacjalnych, powstające w trakcie wycofywania się lądolodu z terenów nizinnych, na skutek osadzania w szczelinach topniejącego lodowca materiału przynoszonego przez potoki roztopowe.

LĄDOLODY tworzą tylko moreny czołowe i denne.

LODOWCE tworzą moreny czołowe, boczne i denne.

KRAJOBRAZ PERYGLACJALNY – powstał na skutek procesów transportu i akumulacji zniszczonego i rozdrobnionego materiału skalnego, utworzony w dalekich odległościach od przedpola lądolodu.