Energia

 

 

 

W związku z zagrożeniami jakie stwarza energetyka jądrowa dyskutuje się na temat powszechnych sposobów wytwarzania energii, gdyż zachodzi potrzeba poszerzenia świadomości ekologicznej i kształtowania ogólnego poglądu na granice i możliwości stojących do naszej dyspozycji nośników energii.

Przełomem w bytowaniu człowieka było odkrycie ognia, daru Natury. Nasi przodkowie w odległej przeszłości odkryli ogień przypadkowo, dzięki takim zjawiskom przyrodniczym jak uderzenie pioruna i stopniowo uczyli się z nim obchodzić, wykorzystując jego świetlne i cieplne właściwości. Spośród wielu prymitywnych sposobów rozpalania ognia we wczesnych okresach naszej historii trzeba wymienić „krzesanie ognia”. W metodzie tej, wzajemne uderzanie o siebie dwóch kamieni wytwarzało iskry, pozwalające na rozniecenie płomienia. Nośnikiem energii w ogniskach, było początkowo przeważnie drewno.

Stosowanie węgla i ropy naftowej rozpoczęto dosyć późno, prawdopodobnie przed dwoma tysiącami lat. Oprócz drewna wykorzystano do wytwarzania energii w obszarze Morza Śródziemnego także ropę naftową, a na północy Europy – węgiel kamienny. Pierwszą kopalnią węgla była kopalnia w obszarze płd. Niemczech w Aachen powstała w 1113 r. Wzrastające znaczenie węgla kamiennego jako nośnika energii spowodowało pojawienie się górnictwa węglowego XIV w. na terenie Ruhry, a w XVI w. na Śląsku. Drewno pozostało jednak do późnych lat XIX w. najważniejszym nośnikiem energii. Jeszcze dzisiaj w krajach rozwijających się jest ono obok wyschniętego nawozu pochodzenia zwierzęcego ważnym jej źródłem. Niestety coraz wyraźniej widoczne są w tych krajach szkodliwe ekologicznie skutki masowego wyrębu drzew, gdzie rozległe lasy zamieniają się w stepy.

Wcześnie także zaczęto wykorzystywać energię słoneczną, zamieniając ją na pracę mechaniczną, szczególnie energię wiatru, która jest pewną formą tej energii. Około 2000 lat przed Chrystusem pojawiły się na obszarze Morza Śródziemnego prymitywne żaglowce, które zbiegiem czasu rozwinęły się i udoskonaliły. Pierwsze żaglowe statki oceaniczne zostały zbudowane przed około 500 laty. Umożliwiły one odbywanie dalekich podróży morskich i odkrywanie nieznanych dotąd kontynentów, a przez to ożywiły wymianę handlową. Żegluga uprawiana przez tysiącletni okres jest żywym przykładem tego, w jak wysokim stopniu w dawnych czasach możliwe było wykorzystywanie energii słonecznej dla rozwoju cywilizacji, bez szkody dla środowiska naturalnego.

Młyny wiatrowe, czyli wiatraki także wykorzystują energię słoneczną, otrzymywaną w postaci energii wiatru, przetwarzając ją przy pomocy silników wiatrowych na pracę mechaniczną Wiatraki były już w VII w. znane w Persji Od XII w. stosowane je także w Europie do napędu młynów, jak również wielu innych urządzeń. Powszechnie budowano je w XVII i XVIII w., głownie w Holandii. Podobnymi urządzeniami były koła wodne. Od setek lat wykorzystywały one energię wody do napędu przepompowni wody lub młynowi w młynach zbożowych. Ponieważ siłą sprawczą ruchu wody i wiatru jest słońce, ostatecznie można powiedzieć że koła wodne są obok okrętów dalszymi przykładami wykorzystywania energii przez naszych przodków bez szkodliwych skutków dla środowiska naturalnego.

Już bardzo dawno czyniono wiele wysiłków, aby energię słoneczną bezpośrednio zamieniać na energię użyteczną. Archimedes, grecki matematyk i wynalazca za pomocą wielkich soczewek skupiających miał spowodować pożar rzymskiej floty. Skupiające soczewki koncentrują padające światło, a więc energię słoneczną w jednym punkcie zwanym ogniskiem. Gdy takie ognisko będzie umieszczone naprzeciwko żagla to w tym punkcie żagiel zostanie intensywnie ogrzany w następstwie czego może się rozpalić.

Niezwykle szybki rozwój urządzeń do wykorzystania energii słonecznej zaczął się w Europie w XVIII i XIX w. Został skonstruowany pierwszy słoneczny kolektor. Za jego pomocą można było uzyskać temperaturę do 87 C. Zbudowana została również słoneczna maszyna parowa , która posiadała dużą moc i prasa ciśnieniowa wykorzystująca energię słoneczną.

Najważniejszym jednak technicznym osiągnięciem były zakłady odsalania wody morskiej dla uzyskiwania wody pitnej.

Wobec zaistniałych problemów, które są rezultatem wytwarzania energii w oparciu o takie surowce jak węgiel i ropa naftowa, poszukuje się obecnie środków zaradczych i czyni starania o poprawę sytuacji.

Ponieważ eksperci już w latach pięćdziesiątych naszego wieku przewidywali, że w związku z dużym wzrostem zużycia energii zapasy takich paliw jak węgiel czy ropa naftowa gwałtownie zmaleją, powrócono pod naciskiem tych prognoz do sprawy wykorzystania energii słonecznej.