1. Sytuacja demograficzna i gospodarcza Europy l -ej poł. XVlll w.
2. Ludzie i idee epoki Oświecenia .
3. Następstwa światopoglądowe filozofii Oświecenia .
W l – ej poł. XVlll w. sytuacja demograficzna w Europie uległa polepszeniu . Powstała nowa klasa społeczna – klasa posiadaczy w miastach BURŻUAZJA , zwiększyła się też liczba ludności miejskiej , dla której źródłem utrzymania była najemna praca zarobkowa . Państwa europejskie na kontynencie starały się prowadzić politykę protekcyjną wobec własnego przemysłu . Siła państwa manifestowała się w sprawnej administracji , wysokim budżetem i ilością wystawionych żołnierzy . Podłożem tych zmian było upowszechnienie się nowych form światopoglądowych , już na przełomie XVl i XVll w. średniowieczne pytanie Po co ? ustępuje nowożytnemu pytaniu DLACZEGO ? ( przyszłość , przeszłość ) . Ludzie chcą znać przyczyny , aby panować nad skutkami (przyszłością ) . Pojawienie się tego pytania umożliwiło rozwój matematyki . Język matematyki od czasów Kartezjusza i Newtona stał się językiem opisu zjawisk społecznych i przyrodniczych . I postulatem nauki jest krytycyzm i weryfikacja wszystkich prawd za pomocą rozumu i doświadczenia . Uznano , że zdolność racjonalnego myślenia jest kryterium istnienia . ” Myślę , więc jestem ” , a wiedzą jest doświadczenie opisane rozumem . Słowo Bóg zostało zastąpione słowem natura , którą można pojąć i opisać w kategoriach matematycznych , a następnie wykorzystać do własnych celów . Uznano , że naturalnym jest to , z czym zgadzają się wszyscy ludzie , w oparciu o to powstało tzw. pojęcie RELIGII NATURALNEJ . Zaś spory teologiczne zostały zastąpione sporami ideologicznymi ( co jest , a co nie jest naturalne ) .
W religii naturalnej położono nacisk na przyczyny , natomiast ważne pojęcie kresu nie zostało rozwiązane . Zakładano wtedy , że zdolność objęcia umysłem wszystkich prawd zawartych w prawie naturalnym wyzwoli człowieka od strachu przed wiekuistym potępieniem . No bo jeśli Bóg nie istnieje lub jest bardzo daleko , to nie ma się czego bać . Człowiek jest wolny , może postępować tak jak mu się podoba , o ile jego postępowanie będzie racjonalne ( wymaga rozumu ) .
