Po śmierci Jana III Sobieskiego (1697) rozegrała się batalia o obsadzenie tronu polskiego. W rywalizacji tej ostatecznie zwyciężył elektor saski Fryderyk August panujący w Rzeczypospolitej pod imieniem August II. Jego rządy rozpoczynają tzw. epokę saską (1697-1763). W tym czasie została zawiązana unia między Polską a Saksonią. Nowy monarcha chciał wzmocnienia swojej władzy i zbudowania silnego państwa w centrum Europy. Nie liczył się z tradycjami Rzeczypospolitej co utwierdzało szlachtę w jej obawach przed „absolutum dominium”. Nie mając oparcia w społeczeństwie polskim sprowadzał saskich ministrów i utrzymywał własne wojska. Początkowo planował zdobycie Mołdawii ale ostatecznie zajął się Inflantami. W 1698 roku doszło do spotkania Augusta II z carem Piotrem I, na którym uzgodniono podział zdobyczy. Koalicjanci zamierzali wykorzystać moment zmiany władcy na tronie szwedzkim. Młody król Karol XII wydawał się słabym i łatwym do pokonania przeciwnikiem, w ten sposób rozpoczęła się wojna północna (1700-1721) mająca dla Polski fatalne konsekwencje. Karol XII pokonał wojska duńskie, rosyjskie i saskie, a następnie wkroczył do Rzeczypospolitej. W 1702 roku pokonał Augusta II w bitwie pod Kliszowem i okupował większość kraju. W 1704 roku poplecznicy szwedzcy wybrali nowego króla Stanisława Leszczyńskiego. Rozpoczęła się wojna domowa zwolenników obu władców. Karol XII wtargnął do Saksonii i wymusił na Auguście rezygnację z korony polskiej (1706). Po pokonaniu przez Rosjan Karola XII w bitwie pod Połtawą (1709). August II powrócił na tron, nie zakończyło to jednak konfliktów wewn. i król podjął ponowną próbę umocnienia swej władzy, co doprowadziło do zawiązania przeciwko niemu konfederacji tarnogrodzkiej (1715).Bezpośrednim powodem były grabieże wojsk saskich. Na rozjemcę poproszono Piotra II. Zawarto porozumienie, które zatwierdził Sejm Niemy (1717) nazwany stąd, że w obawie przed zerwaniem nie dopuszczono nikogo do głosu. Na mocy jego uchwał król miał prawo utrzymywać jedynie 1200 gwardzistów i sześciu urzędników saskich. Dyplomaci sascy nie mogli reprezentować interesów Rzeczypospolitej. Król nie mógł rozpoczynać wojny bez zgody sejmu, ani aresztować szlachcica bez wyroku sądowego. Uchwalono podatki na 24 tysiące żołnierzy ale ostatecznie utworzono 12-14-tysięczną armię. Ograniczono władzę hetmanów i sejmików ziemskich. W ostatnich latach swoich rządów August II starał się zapewnić koronę polską swojemu synowi, ale opozycja mu w tym skutecznie przeszkadzała. Widoczna słabość Rzeczypospolitej powodowała coraz większą aktywność sąsiednich mocarstw. Rosja i Prusy podpisały traktat w Poczdamie (1720), w którym uzgodniły, że będą popierać utrzymanie dotychczasowego ustroju politycznego w Polsce i nie dopuszczą do wyboru syna Augusta II na króla Polski. Porozumienie zostało to później przekształcone w tzw. Traktat Trzech Orłów. Po śmierci Augusta II (1732) rozpoczęła się rywalizacja o tron Rzeczypospolitej. W 1733 r. syn Augusta II zdobył poparcie polityczne Austrii i Rosji za cenę poważnych ustępstw na rzecz tych państw. Jednak podczas elekcji (1733) królem został wybrany teść króla Francji Ludwika XV- Stanisław Leszczyński. W takiej sytuacji dokonana została elekcja Fryderyka Augusta Wettina, który przyjął imię August III. Kraj pogrążył się w wojnie (1733-1735) znanej jako polska wojna sukcesyjna. W Polsce Stanisław Leszczyński przegrał i musiał ratować się ucieczką. Natomiast walki między Francją a Austrią rozpoczęte przez Ludwika XV zakończyły się zdobyczami francuskimi w Rzeszy. W tej sytuacji królem polskim został August III. Król mało interesował się sprawami polskimi, najczęściej przebywał w Saksonii. Rządy w Rzeczypospolitej oddał w ręce swoich faworytów. W kraju walczyły między sobą dwa stronnictwa – Potockich i Czartoryskich. Do ich rywalizacji przyłączyli się też Braniccy i dominujący na Litwie Radziwiłłowie. Przez cały czas panowania Augusta III na terenie Polski obce mocarstwa utrzymywały swe wojska. Państwo całkowicie pogrążyło się w anarchii.
