Układy skał pochodzące z tej ery to przede wszystkim skały osadowe zawierające licznie ślady życia w postaci skamieniałości, spośród których na szczególną uwagę zasługują trylobity. Były to zwierzęta z grupy stawonogów. Trylobity stały się skamieniałościami przewodnimi. Do skamieniałości przewodnich należą też graptolity- pływające krzaczaste kolonie zwierząt morskich.
Skamieniałości pochodzące z najstarszych okresów ery paleozoicznej reprezentują faunę morską. Są to: stawonogi, ramienionogii głowonogi, małże. Stopniowo pojawiły się kręgowce (ryby). W pierwsz. połowie ery pal. wykształciły się rośliny lądowe. Ich intensywny rozwój przypadł na 2 poł. ery. Były to olbrzymie skrzypy, widłaki , drzewiaste paprocie nasienne. Wśród skamieniałości z końca ery pal. spotyka się już także faunę lądową – owady, skorupiaki, a także kręgowce: płazy i gady, w tym gady ssakokształtne.
Podczas ery pal. miały miejsce dwa potężne okresy ruchów górotwórczych. Starsza orogeneza- kaledońska- trwała w postaci wielu faz od końca kambru do dolnego dewonu. Młodsza orogeneza – hercyńska – rozpoczęła się na przełomie dewonu i karbonu, a zakończyła w permie. Podczas tych orogenez zróżnicowanym deformacjom zostały poddane miedzy innymi skał osadowe zawierające liczne skamieniałości, które pozwoliły na określenie czasu tych deformacji. Istotną rolę skałotwórczą odgrywały także wtedy procesy wulkaniczne. W wyniku przemieszczeń kier kontynentalnych względem biegunów zmieniało się rozprzestrzenianie i układ stref klimatycznych .
