„Odprawa posłów greckich” – wystawiono 12 stycznia 1578 na ślubie Jana Zamoyskiego i Krystyny Radziwiłłówny, na weselu obecni byli posłowie i para królewska, sztuka powstała prawdopodobnie 1565-6, nie jest to więc tekst okolicznościowy co świadczy o uniwersalizmie utworu, nawiązaniem do antyku jest sama forma: dramat (nie ma Exodosu i Paradosu), wykorzystanie mitu i „Iliady” jako źródła mitu, Troja może symbolizować każde państwo i miasto, główny problem to odpowiedzialność jednostki za państwo, zestawione są dwie postawy: Aleksandra (Parysa) i Antenora. Parys jest partia wojny, chce zatrzymać Helenę nie licząc się z losem państwa. Po przegranej Antenora w rodzie jest on do końca wierny ojczyźnie.
Ważne są wypowiedzi chóru: „Ci, którzy Rzeczpospolita władacie…”
Cechy:
– zachowanie 3 jedności
– postać posłańca, który właściwie gra kilka ról
– uniwersalizm
Kochanowski dostrzegł i skrytykował negatywne zjawiska w życiu politycznym i obyczajowości:
– prywata (Aleksander)
– przekupstwo
– demoralizacja (a właściwie wychowanie)
– brak troski o bezpieczeństwo państwa
– rozkład Sejmu
– zjawisko osłabiania władzy królewskiej
Kochanowski wprowadza do utworu pozytywnego bohatera, obywatela – patriotę. Jest nim Antenor, którego pozytywne cechy ujawniają się szczególnie wyraziście w rozmowie z Aleksandrem (dialog początkowy). Antenora cechują:
– patriotyzm
– poczucie odpowiedzialności obywatelskiej
– uczciwość
– nieprzekupność
– prawość
Troska Kochanowskiego o los kraju znajduje zatem wyraz w krytyce zjawisk negatywnych, przestrogach i w prezentowaniu wzoru obywatelskiego.
