Górnośląski Okręg Przemysłowy, GOP, jest największą i najważniejszą aglomeracją przemysłowa w Polsce.
Powierzchnia GOP-u wynosi ok. 2,7 tys. km2. W skład GOP wchodzi 14 większych miast i kilkanaście mniejszych miast i wsi np. Bytom, Chorzów, Gliwice, Katowice, Ruda Śląska, Siemianowice, Tychy, Zabrze. Główne miasta GOP połączone są ze sobą gęstą siecią arterii komunikacyjnych, kolejowych i drogowych.
GOP jest regionem o ogromnej koncentracji przemysłu wydobywczego i hutniczego. Na jego obszarze czynnych jest ok. 50 kopalń, 17 hut, 8 hut metali kolorowych. Poza węglem kamiennym wydobywa się tutaj rudy cynku i ołowiu (Bytom, Tarnowskie Góry). Na obrzeżach aglomeracji skupiły się ogromne elektrownie spalające węgiel eksploatowany w zagłębiu. Do największych zaliczają się elektrownie w Łaziskach Górnych, Będzinie, Jaworznie, Sierszy i Skawinie. Węgiel eksploatowany w zachodniej części GOP, jako lepszy jakościowo, przerabiany jest na koks i gaz w Zabrzu, Gliwicach, Bytomiu i Rudzie Śląskiej.
Poza przemysłem wydobywczym, energetyką, hutnictwem, w aglomeracji GOP rozwinęło się wiele innych branż przemysłowych. Na terenie GOP produkuje się urządzenia dla hutnictwa, maszyny górnicze, konstrukcje stalowe, urządzenia transportowe, silniki elektryczne, wyroby elektroniczne. Wymienione już branże uzupełniają zakłady przemysłu ceramicznego, drzewno-papierniczego, dziewiarskiego, materiałów budowlanych, odzieżowego, poligraficznego, przetwórstwa spożywczego, szklarskie go, włókienniczego.
GOP jest w naszym kraju najbardziej charakterystycznym przykładem obszaru wysoce przekształconego przez człowieka. Wynika to z ogromnej koncentracji na tym obszarze przemysłu ciężkiego ( węglowego , chemicznego , metalurgicznego , metalowego , maszynowego ,i energetyki) oraz toksycznych gałęzi przemysłu mineralnego. W 1995 r w województwie katowickim wytworzono prawie 16% krajowej produkcji sprzedanej przemysłu , przy czym dla wymienionych wyżej gałęzi odpowiednie udziały były zdecydowanie wyższe. W rezultacie łączna emisja pyłów i gazów do atmosfery z najbardziej uciążliwych zakładów ( bez CO2 ) osiągnęła 118 t/km kwadratowych, tj. 11 – krotnie więcej niż przeciętne w kraju. Równocześnie ilość ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych ( liczona na 1 kilometr kwadratowy powierzchni ) była ponad 9-krotnie większa niż średnio w kraju, przy czym były to substancje wysoce toksyczne ( kwas siarkowy i solny, chlorki wapnia ). W konsekwencji prawie 70% wód w tym regionie nie nadaje się do wykorzystania gospodarczego , co zaostrza problemy związane z trwałym deficytem wodnym. Na obszarze GOP-u obserwuje się poważne zmiany ukształtowania powierzchni. Wynikają one nie tylko ze szkód górniczych ( powstawania na powierzchni zapadlisk, rowów i szczelin ), ale też z nagromadzenia się na hałdach ogromnych ilości odpadów węglowych i żużli wielkopiecowych. Zajmują one duże obszary, stając się źródłem dodatkowych zanieczyszczeń w postaci substancji toksycznych wypłukiwanych przez wody opadowe. Opady pyłów, kwaśne deszcze i zatruwanie wód wpływają na degradację gleb na skalę nie spotykaną w innych regionach kraju. Już dzisiaj zmusza to do wyłączenia z produkcji rolniczej kilkudziesięciu tysięcy hektarów użytków rolnych.
