Grzyby pasożytnicze roślin i zwierząt

 

 

 

I

Rodzaje pasożytów.

Wszystkie rodzaje organizmów mogą prowadzić pasożytniczy tryb życia. Mikropasożyty – mikroskopijne organizmy, takie jak pasożytnicze wirusy, bakterie, grzyby i Protista – zwykle rozmnażają się na żywicielu. U makropasożytów – organizmów większych (robaków, owadów, kleszczów, kręgowców i roślin) potomstwo powstaje w żywicielu, ale później opuszcza go aby zarazić inny organizm.

Pasożyty mają przystosowania do wyszukiwania najlepszego gatunku żywiciela i do osiedlenia się we wnętrzu jego organizmu lub na nim. Przystosowane są też do swoistego i specyficznego sposobu czerpania pokarmu z tkanek żywiciela. Adaptacje te są wysoce wyspecjalizowane u każdego gatunku pasożytniczego. Jest to dosyć skompikowane w przypadku pasożyta który ma kilka cykli życiowych.

II

Pasożyty ludzi

Wbrew szeroko rozpowszechnionym, poglądom, że pasożyty atakują tylko odpowiednie dla siebie , ściśle określone gatunki, człowiek może zostać zarażony chorobami spowodowanymi przez prawie każdy rodzaj pasożyta. Począwszy od kleszcza, na grzybach skończywszy.

III

Pasożyty roślin

Choroba Ziemniaka:

Zaraza ziemniaczana spowodowana przez grzyb Phytophtorha infestans objawia się czarnymi plamami pojawiającymi się na liściach i pędach i więdnięciem całych roślin. Jeśli na bulwach ziemniaków dostrzeżemy rakowate narośla, roślina została zaatakowana przez grzyb Synchytrium endobioticum. Choroba ta określana jest potocznie jako rak ziemniaczany. Jeśli w bulwach ziemniaczanych zauważamy ubytki tkanki spichrzowej wypełnione szarymi zarodnikami roślina uległa chorobie o nazwie „parch pruszysty ziemniaka”, spowodowanej przez Spongospora subterranea – przedstawiciela plazmodioforowców.

Choroby zbóż

Jedna z najpospolitszych chorób zbóż jest chorobą spowodowaną przez rdzę źdźbłową (Puccina graminis). Latem porażenie objawia się pomarańczowymi przebarwieniami – urediami na liściach zbóż. Jesienią na łodygach tych samych roślin, można dostrzec czarne kreseczki – telia, czyli zgrupowania zarodników jesiennych – teliospor. Buławinka czerwona (Claviceps purpurea) atakuje zalążnie kwiatów zbóż. Gdy zboże dojrzewa na miejscu ziarniaków tworzą się czarne skleroty – przetrwalne organy tego workowcowego grzyba. Jeśli ziarna w kolbie kukurydzy są mocno przerośnięte i wypełnione szaroczarnym proszkiem, roślina prawdopodnie została porażona przez głownię kukurydzy (Ustilago Maydis).

Choroby warzyw

Plasmodiophora brassicae – poraża korzenie kapusty powodując chorobę zwaną kiłą kapuścianą. Objawia się ona gniciem korzenia i pędu rośliny. Jeśli młode warzywa (np. Buraki cukrowe) w rozsadzie zaczynają gnić u nasady łodygi. Wówczas możemy się spodziewać że rośliny zaatakował grzyb Pythium debaryanum. Choroba którą wywołuje ten grzyb nazywa się zgorzelą korzeni siewek.

Choroby drzew i winorośli

Jeśli liście drzew brzoskwiniowych i moreli zaczynają skręcać się i wyginać roślina jest porażona grzybem należącym do klasy workowców – taphrina deformans a chorobę nazywamy kędzierzawością liści.

Taphrina betulina – jest z kolei odpowiedzialna za pojawienie się na gałęziach brzóz tzw. Czarcich mioteł

 

 

 

Czarcie miotły to nienaturalnie nadmiernie porozgałęziane gałązki brzóz których zwykły rozwój został uniemożliwiony przez wpływ pasożytniczego grzyba.

IV

Pasożytnicwo grzybów na zwierzętach

Pasożytnictwo grzybów na zwierzętach nie jest tak bardzo rozpowszechnione jak pasożytnictwo na roślinach, ale w prawie każde klasie grzybów znajdziemy takie które żyją kosztem zwierząt lub są tylko związane z nimi na zasadzie Komensalizmu. Komensalizm to taki związek partnerski między organizmami w których jeden partner odnosi korzyści a drugi pozostaję bez uszczerbku na zdrowiu.

Pierwszym najbliższym nam przykładem, pasożytnictwa grzybów mogą być grzybice.

Kobiety powszechnie zapadają na dość proste w leczeniu choroby drożdżakowe układu rozrodczego. A grzybice stóp stanowią codzienne utrapienie wielu ludzi. Grzyby których strzępki penetrują powierzchniowe warstwy skóry i błon śluzowych nie są szczególnie groźne. Nie powodują głębokich oraz poważnych zmian cytologicznych. Znacznie poważniejszą chorobą są grzybice organów wewnętrznych. Powodowane są najczęściej przez grzyby Mitosporowe (Niedoskonałe), lub Sprzężniaki a ulega im układ oddechowy, żadziej wątroba czy mózg. Grzybnia patogenicznych gatunków rozrasta się w śluzuwce, zatyka naczynia krwionośne, a dodatkowo wydziela toksyczne substancje zatruwające organizm chorego. Na szczęście układ układ immunologiczny człowieka jest tak doskonały że na grzybice układowe ludzie zapadają rzadko. Choroba ta dotyka czasem ludzi o obniżonej odporności (AIDS, białaczka)