?Mury? Jacka Kaczmarskiego to luźne tłumaczenie pieśni ?L’Estacav? hiszpańskiego pieśniarza Llusa Llacha. Pieśń, którą śpiewał Llus Llach na stadionie w Barcelonie stała się symbolem walki Katalończyków o niepodległość w okresie dyktatury generała Franco. ?Mury? stały się symbolem walki Polaków o wolność w czasie komunizmu. Był to hymn ówczesnej opozycji.
Bohaterem utworu jest śpiewak, bard, artysta -,,młody i natchniony?, który swoja pieśnią porywa tłumy do walki z reżimem. Utwór mówi o roli barda, ale również o roli pieśni – poezji. Śpiewak ,,dodawał ludziom sił?, dodawał nadziei:,, śpiewał, że blisko już świt?, budził świadomość:,, Aż zobaczyli ilu ich, poczuli siłę i czas?, porywa do walki:,, Zwalali pomniki i rwali bruk? .
Równie ważna jest rola poezji: ,,on im dodawał pieśnią sił?, ,,oni śpiewali wraz z nim?, ,,wkrótce na pamięć znali pieśń i sama melodia bez słów niosła ze sobą starą treść?, ,,śpiewali więc, klaskali w rytm?. Treść pieśni zawiera się w metaforycznym refrenie:
,, Wyrwij murom zęby krat
Zerwij kajdany, połam bat
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!?
Mury, kraty, kajdany i bat to symbole zniewolenia narodu. Stary zniewolony świat musi obrócić się w proch. Ten stary świat przypomina ,,gnuśny i martwy świat? z ,,Ody do młodości? A. Mickiewicza.
Drugi bohater utworu jest zbiorowy ? są to ,,oni?, tłum, tysiące ludzi (,,ich nie policzyłby nikt?), których natchniony śpiewak porywa do walki pieśnią i któremu ,,palą tysiące świec?. Tłum burzy mury zniewolenia. Pieśń można więc odnieść do każdego systemu totalitarnego, ale była wykonywana w konkretnym miejscu i czasie ? w Polsce końca lat 70 i początku 80, kiedy narodził się Komitet Obrony Robotników, a potem Niezależny Samorządny Związek Zawodowy i ruch społeczny ,,Solidarność?. Wykonywana była pierwotnie przez Jacka Kaczmarskiego, Przemysława Gintrowskiego i Zbigniewa Łapińskiego jako finał programu ,,Mury?. Piosenka, śpiewana podczas strajków w stoczni, zyskała ogromną popularność wśród internowanych w stanie wojennym. Jej refren stał się sygnałem dźwiękowym Radia ?Solidarność?, toteż szybko pieśń J.Kaczmarskiego stała się hymnem ?Solidarności? i symbolem walki z reżimem komunistycznym.
