Jan Kochanowski – obywatel, mędrzec, artysta.

JAN KOCHANOWSKI

*Obywatel:
– widzi wady Polaków, eksponuje ich zalety,
– szanuje swoją ojczyznę i obywateli,
– wskazuje na to, że ojczyzna jest zagrożona i podpowiada co zrobić aby ją obronić;

*Mędrzec:
– w jego twórczości wciąż pojawia się pytanie o istotę bytu,
– w swojej twórczości wciąż odwołuje się do dwóch starożytnych systemów filozoficznych: stoicyzmu i epikureizmu,
– umiejętnie łączy stoicyzm i epikureizm z myślą chrześcijańską,
– pod koniec swojego życia zmienia swój światopogląd – określił ludzkie życie jako tragiczne; odszedł od postawy stoickiej w stronę chrystianizmu,
– zdobył gruntowne wykształcenie; znał klasyczną grekę i łacinę; był oczytany w dziełach starożytnych, w tym filozofach;

*Artysta:
– wypowiadał się w różnych gatunkach literackich (np. fraszka, pieśń, tren, tragedia),

– był tłumaczem – „Psałterz Dawidów”;

– uprawiał różne rodzaje liryki:
a). ze względu na temat, np. religijną, patriotyczną, miłosną, pejzażową, biesiadną, refleksyjno-filozoficzną, żałobną, społeczną;
b). ze względu na miejsce podmiotu, np. lirykę bezpośrednią, pośrednią, inwokacyjną;

– stworzył polski język poetycki:
a). posługiwał się pełną gamą środków stylistycznych;
b). jego poezję wyróżnia bogactwo słownictwa;
c). w jego poezji pojawia się wiele odniesień do mitologii, filozofii, epoki starożytnej;
d). w jego poezji odnajdziemy wiele odwołań do twórczości Horacego;
e). jemu zawdzięczamy polskiego trzynastozgłoskowca, choć to nie jedyne metrum, którym się posługiwał;
f). posługiwał się wierszem stroficznym (zwrotkowym) i stychicznym (tzn ciągłym lub prościej – niezwrotkowym, bez zwrotkowym).