Język prawa.
1. Rodzaje wypowiedzi.
*prawo jako zjawisko językowe – zespół wypowiedzi wyznaczających powinne zachowanie, ujęte na ogół w formę pisemną i posiadających szczególną strukturą wewnętrzną, a także pozostających w szczególnych związkach z innymi rodzajami wypowiedzi;
*wypowiedzi opisowe – zdania w sensie logicznym przekazujące pewne informacje o stanach rzeczy lub zdarzeniach; „jest tak, a tak”
*wypowiedzi ocenne – wypowiedź pełniąca funkcje ekspresyjne – uzewnętrznia, wyraża ocenę, określone przeżycia autora wypowiedzi jego stosunek do wycinka rzeczywistości; treścią tej wypowiedzi jest aprobata lub dezaprobata; „X zasługują na aprobatę z względu na cechę Y”
-wypowiedzi dające oceny zasadnicze samoistne: mają charakter subiektywny, informują nas nie tyle o rzeczywistym stanie, ale o pewnym przekonaniu podmiotu wyrażającego, nie mogą podlegać klasyfikacji w sensie logicznym 1/0;
-wypowiedzi dające oceny zasadniczo podbudowane instrumentalnie, czyli wypowiedzi instrumentalne: wyrażają aprobatę / dezaprobatę dla pewnego stanu rzeczy jako środka prowadzącego do osiągnięcia przyjętego celu, podlegają klasyfikacji logicznej wg Ziembińskiego, wypowiedź koncentruje się na istnieniu związku przyczynowego pomiędzy środkiem a celem;
-klauzule generalne – norma opisowa pozwalająca na zapewnienie elastyczności prawa;
-ustalenie pewnych warunków poprzez których spełnienie możemy mówić o prawdziwości wyrażenia opisowego;
*wypowiedzi normatywne: sugerują, wskazują pewnie wzór, wg którego określony podmiot powinien zachowywać się w określony sposób, pełną funkcje perswazyjne; „powinno się”, musi, należy, jest zobowiązany;
-wg K.Opałka i J.Nowackiego te wyrażenia oraz prośby, życzenia, rady wytyczne, rekomendacje, itp. Należy zaliczyć do kręgu wypowiedzi dyrektywalnych;
-istnieją również wyrażenia normatywne o charakterze opisowym – bardzo często w przypadkach przepisów prawa;
*wypowiedzi dokonawcze: wyrażają sens aktów konwencjonalnych, z którymi zgodnie z obowiązującymi normami, łączy się dokonanie zmian w otaczającej nas rzeczywistości; np. :Mianuję Pana na stanowisko…”
2.Język prawny i prawniczy.
*język prawny – język, w którym formułowane są teksty prawne zawierające wypowiedzi normatywne; charakteryzujący się nieco odmiennym od języka naturalnego słownictwa, osobliwościami gramatycznymi i odmiennymi zasadami stylistyki;
*język prawniczy – język, w którym formułowane są wypowiedzi o prawie obowiązującymi innych zjawiskach prawnych; język ten jest zróżnicowany ze względu na różnorodność podmiotów nim się posługujących, wyróżniamy język prawniczy praktyki, nauki prawa, poszczególnych dyscyplin prawniczych;
