Józef Papkin był synem Jana Papkina. Nie wiadomo nic więcej o jego pochodzeniu i rodzinie. Papkin nie posiadał nic poza angielską gitarą i zastawioną kolekcją motyli. Jeżeli miał jakikolwiek majątek z pewnością go przetrwonił. Utrzymywał się dzięki Cześnikowi, z którym łączyły go dawne, niewyjaśnione sprawy.
„Papkin po francusku ubrany, przy szpadzie; krótkie spodnie, buty okrągłe do pół łydki, tupet i harcopf, kapelusz stosowany, pod pachą parę pistoletów.” Wygląd Papkina idealnie współgrał z całością postaci, wspaniale podkreślając jej komizm. Ubiór był równie osobliwy jak charakter.
Bohatera można jak gdyby podzielić na dwie postacie: pierwsza z nich to prawdziwy Papkin będący całkowicie uzależniony od Cześnika, był kłamcą, oszustem, tchórzem, lubił „ubarwiać” towarzyszące mu zdarzenia o nieistniejące szczegóły. Natomiast druga (wykreowana przez niego) fałszywa postać to Papkin – rycerz. Odważny, uczciwy, prawy, broniący uciśnionych, uwielbiany i kochany przez kobiety. Papkin (wzorując się na prawdziwych rycerzach, którzy nadawali „imiona” swoim mieczom) swoją jedyną szablę nazwał Artemizą.
Bohater doskonale zdaje sobie sprawę, że posiada wybujałą wyobraźnię, a jego opowieści nie są prawdą. Jednak kłamał tak długo, że teraz nie potrafi się przyznać do swojego prawdziwego oblicza. Papkin wstydził się powiedzieć prawdę o sobie i chciał zaimponować innym. Najprawdopodobniej było to przyczyną jego łgarstw. Dzięki silnemu kontrastowi dwóch „postaci” obecnych w bohaterze stał się on postacią komiczną w najwyższym stopniu.
Papkin starał się wmówić wszystkim dookoła, że jest kimś innym niż w rzeczywistości; rycerzem, którym nie jest i nigdy nie był. Często traktował otoczenie jako „widownię”, która powinna uwielbiać go i podziwiać jego odwagę oraz rycerskie popisy. Opowiadając o sobie innym, kłamał przedstawiając się w samych superlatywach, pomijał istotną prawdę nie wspominając o swych wadach. Lubił fantazjować, nie zwracając uwagi na to, że stał się obiektem kpin. Jednak mimo całego towarzyszącego mu zakłamania, Papkin potrafił zachować się w towarzystwie (mówi o tym scena, w której Cześnik powierza mu starania o rękę Podstoliny.)
Nie jest łatwo jednoznacznie ocenić Papkina, jako postać pozytywną czy, też negatywną. Bohater tak naprawdę nie pozwolił nam poznać osoby, ukrywającej się za tchórzem udającym rycerza. Prócz swych licznych wad, posiadał zapewne i zalety, jednak nie mieliśmy okazji ich dostrzec. Dzięki nagromadzeniu wad i kłamliwości Papkin sam uczynił siebie postacią karykaturalną. Z pewnością był on najzabawniejszym bohaterem „Zemsty”.
Charakterystyka posiada 5 akapitów:
1. Przedstawienie postaci.
2. Wygląd zewnętrzny.
3. Cechy charakteru.
4. Stosunek do otoczenia.
5. Własna ocena.
(praca napisana w klasie pierwszej gimnazjum, otrzymałam za nią ocenę bardzo dobrą, mam nadzieje, że okaże się pomocna.) ;]
