Klasztory i ich znaczenie w średniowieczu
– ewolucja chrystianizmu potęguje niezadowoleni
– w nowych warunkach nie można żyć w zgodzie z Ewangelią
– należy całkowicie zerwać ze społeczeństwem
– pustelnictwo nabiera charakteru masowego
– wykształca si9e nowa forma
o monastyczna
zrywa z pustelnictwem
zastępuje je wspólnym życiem
zakon
– od końca IV w ruch zakładania wspólnot ascetycznych
– mnisi mieli podlegać temu samemu rytmowi zajęć
o by ich życie było zdyscyplinowane
o by się nie kłócili
– największą popularność Benedyktyni
o Benedykt z Nursji
z bogatej rodziny
wyrzekł się swego środowiska
usuwa się do pustelni górskiej
o zyskuje popularność
o spory zastęp uczniów
o brak współżycia z sąsiednim klasztorem
o Benedykt przeniósł się na szczyt Monte Cassino
o żąda od członków konwentu
ubóstwa
czystości
posłuszeństwa
• poddaje to mnicha władzy absolutnej opata
• wiąże go na stałe z miejscem, w którym składał śluby
– szybko się rozprzestrzeniła
– propagatorem Grzegorz I
ROZWARSTWIENIE RUCHU UBOGICH
– obóz reformy kościelnej ma wiernego sojusznika w zwolennikach dobrowolnego ubóstwa
o Pataria mediolańska
antagonizm między biskupem Mediolanu a zależnym od niego szeregowym rycerstwem
przeciwnicy skupiają wokół siebie wszystkich niezadowolonych z obyczajowości kleru
domagają się odnowy kościoła
ostoja stronnictwa gregoriańskiego w Lombardii
coraz więcej elementów pro cesarskich
wówczas Pataria zmienia swe oblicze
o nie można tej działalności ograniczyć jedynie do przedstawicieli kleru
o i uwolnienia hierarchii od wpływów świeckich
o należy przebudować społeczność chrześcijańską w myśl zasad ewangelii
o jedyna droga do doskonałości jest dobrowolne ubóstwo
– wyznawcami początków pustelnicy
– przekształcają się w regularne zakony
CYSTERSI
– ze zgromadzenia pustelników pod przewodem Roberta z Molesmes w Cisterium
– pokutnicy przestrzegający niezwykle surowej ascezy
– dosłowne przestrzeganie reguły benedyktyńskiej
– wyrzeczenie się wł. indywidualnej w sposób drastyczny
o ciężkie przewinienie
– całe zgromadzenie ma być ubogie
o ubogi wystrój kościołów
o prostota konstrukcji
o brak wież
o brak dużych dzwonów
o brak złotych naczyń liturgicznych
– mimo to mieli wspólną ziemię
– starano się ja pierwotnie ograniczyć do rozmiarów niezbędnych dla egzystencji
o nie można korzystać z dziesięcin, rent itp.
o tyle ziemi, ile zdołają zrobić własnymi rękami
– mieli być samowystarczalni
– oprócz gospodarki rolnej hodowlana
– nie jędza mięsa – zbywanie produktów
– coraz częściej operacje pieniężne
– coraz liczniejsze darowizny
– powołano kategorie braci świeckich
o oni mieli się tym opiekować i zarządzać
PREMONSTRATENSI
– od wędrownego kaznodziejstwa
– Norbert z Xanten
– nagły wstrząs w obliczu grożącej mu śmierci skłonił go do porzucenia dotychczasowego życia
– rozdaje majątek ubogim
– osiąga stan doskonałego ubóstwa
– podejmuje wędrowna działalność kaznodziejską
– 1120 zakłada w Premontre zgromadzenie pustelników
PRZYCZYNA SUKCESU ZAKONU NOWEGO TYPU
– ściśle scentralizowane
– domy filialne podlegały wizytacjom
– zbiera się co roku kapituła generalna
o uchwalanie i nowelizowanie ustaw
– dostosowują się do gospodarki – zakony rolnicze
o popularność w kręgach feudalnych
– pomagają w utrwaleniach reformy kościoła
WALDENSI
– protest przeciwko bogaceniu się kleru
– Piotr Waldo – kupiec -oddaje swój majątek ubogim
– propagator idei dobrowolnego ubóstwa
– ludzie świeccy
– konflikt z miejscowym biskupem
– zakazuje wszelkiej działalności kaznodziejskiej
– Waldo podróżuje do Rzymu
o tam nie uzyskuje uchylenia tej decyzji
– zahamowanie całej akcji
– otwarty konflikt
– klątwa
FRANCISZKANIE
– minoryci
– wędrują
– wychodzą do ludzi
– pozytywne
– reguły dopiero później
o na czele, obieralny generał
wyłączne prawo zwoływania kapituły
tam tylko starszyzna zakonna
obszary – prowincje
– miasta
KLARYSKI
– żeńscy franciszkanie
– Klara
TERCJARZE
– ludzie świeccy
– trzeci zakon franciszkański
– mieli realizować ideały w życiu codziennym
DOMINIKANIE
– Dominik Guzman napotyka na swej drodze wyznawców herezji albigensów
– myśl nowej metody walki z herezją
– do tego są mu potrzebni ludzie myślący tak jak on
– kuria sprzeciwia się początkowo
– dobra, ale mają przyjąć regułę św. Augustyna
– Zakon Kaznodziejski
o oddz. na intelekt społeczeństwa
o dysputy teologiczne
o droga argumentacji logicznej
ich przeciwnikami nie tylko prostaczkowie
ale tez heretycy doskonale znający pismo święte
– wymagali gruntownych studiów
– potrzeba moralności
o przyjęcie zasad ubóstwa
o pracy apostolskie przy żebraczym chlebie
INKWIZYCJA
– dominikanie
– budzą coraz większy postrach w społeczeństwie
ORGANIZACJA ZAKONU KAZNODZIEJSKIEGO
– przypomina franciszkańską
– na czele generał
– dwóch definitorów mu pomaga
o mogą go nawet złożyć z urzędu w szczególnych wypadkach
– co rok zbiera się kapituła generalna
– nigdy nie byli wędrownymi kaznodziejami
– domy zakonne pod kierownictwem przeora
– mieli tez zakon żeński i świecki
– nigdy tak wielkich sukcesów jak franciszkanie
– elitarni
