Krążenie powietrza w strefie międzyzwrotnikowej , umiarkowanej i podbiegunowej

 

 

 

Krążenie powietrza w obszarze międzyzwrotnikowym charakteryzuje się tym , że Słońce najbardziej ogrzewa właśnie te tereny – wokół równika . Powietrze w tej warstwie jest gorące i rzadkie . Konsekwencją tego jest niskie ciśnienie i powstawanie tzw. Pasa ciszy . W obszarze międzyzwrotnikowym , tam , gdzie Słońce dostarcza najwięcej energii występują , niemal stale , charakterystyczne prądy wznoszące – przeważnie w marcu i we wrześniu . W czerwcu pas ciszy unosi się do góry , przesuwa się na północ od równika , w stronę zwrotnika raka , a w grudniu pojawia się na półkuli południowej i zmierza ku zwrotnikowi Koziorożca . Przemieszczanie się tych prądów wznoszących powoduje ruch systemu prądów powietrznych , zwanych antypasatami .

Wznoszące się nad równikiem powietrze osiąga górne warstwy troposfery , gdzie rozkłada się na dwa strumienie zmierzające ku wyższym szerokościom geograficznym . Powietrze to , gdyby nie siła Coriolisa , miałoby kierunek północny i południowy . Siła ta jednak powoduje odchylenie wiatrów ku wschodowi . Dodatkowo powietrze staje się coraz gęstsze , dzięki zbliżaniu się do siebie południków w kierunku bieguna , przez co obwody równoleżników stają się mniejsze .

W obszarze zwrotnikowym następuje opadanie gęstego powietrza oraz wzrost ciśnienia . Ciśnienie to jest rozładowywane zarówno w kierunku równika , jak i ku większym szerokościom geograficznym . Od wysokiego ciśnienia zwrotnikowego ku niskiemu ciśnieniu równikowemu wieją wiatry zwane pasatami . Pasaty wskutek działania siły Coriolisa są również odchylone : na półkuli północnej w prawo , na półkuli południowej w lewo .

W strefie umiarkowanej dominują wiatry zachodnie , szczególnie na półkuli południowej , mniej na północnej . Wieją one od pasa wyżów umiarkowanych szerokości geograficznych ku niżom polarnym .

Wokół biegunów wytwarzają się strefy o podwyższonym ciśnieniu . Dają one początek przyziemnemu wiatrowi wiejącemu ku średnim szerokościom geograficznym . Wskutek siły Coriolisa przemieszczające się powietrze zmienia kierunek i w efekcie wieje wiatr wschodni .