Krwotok to przerwanie ciągłości naczynia krwionośnego i towarzyszące temu wydostanie się krwi poza jego zasięg. Jeśli upływ krwi następuje powoli, z małych naczyń, to nazywamy to krwawieniem.
Podział krwotoków:
a) ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia:
– żylny – powolny, ciągły wypływ ciemnej, czerwono-wiśniowej krwi, która nie zawiera tlenu,
– tętniczy – jasnoczerwona, zawierająca tlen krew tryska z tętnicy przerywanymi rzutami, w takt tętna.
– miąższowy – powstaje w tkankach miękkich na skutek uszkodzenia dużej liczby naczyń włosowatych.
b) ze względu na widoczne objawy:
– zewnętrzne – krew wypływa na zewnątrz np. krwotok z nosa,
– wewnętrzne – krew gromadzi się w jamach ciała np. w jamie brzusznej.
Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku zewnętrznego.
Objawy:
– pojawienie się krwi po przerwaniu ciągłości skóry,
– blade śluzówki,
– osłabienie, a nawet utrata przytomności,
– przyspieszone i słabo napięte tętno.
(Tętno – rytmiczne odkształcanie się ścian tętnic pod wpływem dawki krwi wypompowywanej przez serce. Normalne tętno u zdrowego, młodego człowieka wynosi 60-80 uderzeń na minutę. Tętno można zbadać najlepiej w okolicach nadgarstka lub na szyi. Ratowanemu należy zbadać też ciśnienie. Normalne ciśnienie rozkurczowe wynosi ok.70 mm Hg, a skurczowe ok.120 mm Hg.)
Postępowanie:
– należy wezwać pogotowie Ratunkowe,
– założyć opatrunek; w tym celu należy:
– włożyć gumowe rękawiczki
– jeśli jest to niewielka rana – zdezynfekować ją,
– ucisnąć ranę przy pomocy bandaża uciskowego,
– unieść kończynę powyżej poziomu serca,
– po opanowaniu krwotoku nałożyć dodatkowy opatrunek
– uciskający zranienie.
Punkty uciskowe do tamowania krwotoków tętniczych:
– skroń przed uchem,
– twarz pod oczami, po bokach szczęki,
– ramię nad obojczykiem,
– przedramię w zgięciu łokcia,
– dłoń przed nadgarstkiem,
– udo w połowie pachwiny oraz górna część uda,
– górna część kolana,
– stopa, przednia część stawu skokowego.
Jeśli rana jest długa i głęboka, niezbędna jest pomoc lekarska, gdyż może być konieczne założenie szwów i podanie odpowiednich leków. Interwencja lekarza jest również potrzebna w przypadku, gdy rany powstały w wyniku pogryzienia przez zwierzę, ( istnieje ryzyko zarażenia się wścieklizną ).
Jeżeli po 15 min. tamowania krwotoku żylnego będzie on dalej tak obfity, należy oprócz wcześniejszych zabiegów, uciskać tętnicę doprowadzającą krew do tej kończyny.
Niewłaściwa pierwsza pomoc może być przyczyną śmierci poszkodowanego, dlatego nie wolno:
– zdejmować opatrunku, w celu sprawdzenia czy krwawienie ustało,
– usuwać z ran ciał obcych, gdyż może to spowodować bardziej obfite krwawienie,
– nie uciskać krwawiącej gałki ocznej, rany, w której znajduje się jakieś ciało obce lub głowy, gdy nastąpiło złamanie kości czaszki,
– czyścić ran o dużych powierzchniach,
– zakładać zbyt mocnego opatrunku,
– stosować do ucisku sznurków, tasiemek i innych wąskich rzeczy.
Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku wewnętrznego.
Objawy:
– ból przy lekkim ucisku ,
– bladość śluzówek i skóry,
– szybsze tętno,
– osłabienie lub utrata przytomności,
– pojawienie się krwi w moczu lub wymiocinach,
– zaburzenia świadomości.
Postępowanie:
– wezwać Pogotowie Ratunkowe,
– ułożyć pacjenta w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami.
Ponieważ w tym przypadku nie można udzielić pierwszej pomocy, należy obserwować poszkodowanego i jeśli:
– nastąpi zatrzymanie oddechu – rozpocząć sztuczne oddychanie,
– nastąpi wstrzymanie akcji serca – rozpocząć reanimację.
Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, należy go ułożyć w pozycji bezpiecznej.
Nie wolno:
– przenosić poszkodowanego, jeśli nie ma takiej potrzeby,
– podawać pokarmów ani napojów,
– zostawiać poszkodowanego samego.
