Kryteria kontroli i zakres kompetencji NIK p. nr111
1. Podmioty, które NIK ma obowiązek kontrolować są to jednostki państwowe
a) z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności : (wszechstronnie) działalność organów administracji rządowej, NBP, państwowych osób prawnych (np. szkoły wyższe, państwowe przedsiębiorstwa) i innych państwowych jednostek organizacyjnych
b) te same 4 kryteria, ale w węższym zakresie – tylko pod kątem wykonania budżetu oraz gospodarki finansowej i majątkowej- kancelarie prezydenta i parlamentu, Trybunału Konstytucyjnego, RPO, KRRiTV, SN, NSA, Krajowe Biuro Wyborcze i Państwową Inspekcję Pracy- tylko w grupie tych podmiotów NIK może kierować wnioski personalne z oceną niezasadności zajmowania stanowiska
2. Podmioty, które NIK może kontrolować
a) legalność, gospodarność, rzetelność- organy samorządu terytorialnego, komunalne osoby prawne i inne komunalne jednostki organizacyjne
b) legalność, gospodarność- inne jednostki organizacyjne w zakresie jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe, bądź komunalne oraz wywiązują się z zobowiązań na rzecz państwa
Kryteria kontroli NIK
– legalność – czy działalność jednostki ma podstawe prawną i jest zgodna z obowiązującym prawem;
– gospodarność – dwuwariantowa : maksymalizacja efektu i minimalizacja nakładu;
– celowość -2 rodzaje : celowość przedmiotowa(czy działania jednostki kontrolowanej prowadzą do osiągnięcia zamierzonego celu) i celowość metodyczna (trafnośćwyboru);
– rzetelność – zgodność działań z wymogami wiedzy, techniki i zasadą dobrej wiary.
NIK podejmuje kontrole na zlecenie Sejmu lub jego organów, prezydenta, premiera i z własnej inicjatywy. Kontrole mogą być przeprowadzone zgodnie z planem Kolegium NIK lub doraźnie.
