Kryzys i odbudowa państwa Piastów

 

 

1. Mieszko II Lambert – syn Bolesława Chrobrego i Emmildy, córki księcia Dobromira; król polski 1025 – 1033, książe polski 1033 – 1034. W 1013 r. poślubił siostrzenicę cesarza Ottona III Rychezę. W 1029 r. odparł najazd cesarza niemieckiego Konrada II na Polskę. W 1030 pokonany przez wojska niemieckie, ruskie i zbuntowanych możnowładców polskich, pod wodzą braci Bezpryma i Ottona, utracił Łużyce, Słowację, Morawy i Grody Czerwieńskie. Zmuszony do opuszczenia kraju, schronił się w Czechach. W 1032, po śmierci Bezpryma, wrócił na tron. Na zjeździe w Merseburgu (1033) uznał zwierzchnictwo cesarza, zrezygnował z korony, oddał we władanie bratu Ottonowi i stryjecznemu bratu Ottona (1033) wygnał Dytryka i przywrócił jedność państwa.

2. Kazimierz Odnowiciel – książe polski od około 1039. Po śmierci ojca Mieszka II prawdopodobnie wypędzony z kraju przez możnowładców, przebywał w Niemczech. W czasie jego nieobecności nastąpił rozpad państwa, wyodrębniło się Pomorze i Mazowsze, wybuchło powstanie ludowe. W roku 1038 Brzetysław I czeski najechał i złupił ziemie polskie, wywożąc z Gniezna relikwie św. Wojciecha. Około roku 1039 po uzyskaniu pomocy zbrojnej Henryka III, zajął Małopolskę wraz z Krakowem i Wielkopolskę. W 1047 r., wspomagany przez księcia kijowskiego Jarosława Mądrego, odzyskał Mazowsze. Około roku 1038 przejął zwierzchnictwo nad Pomorzem Gdańskim. Nie doszedł do porozumienia z księciem czeskim Brzetysławem I na zjeździe w Merseburgu w sprawie zwrotu Śląska, w związku z czym opanował tę dzielnicę siłą (ok.1050). Zagrożony odwetowym najazdem usiłował zjednać sobie przychylność cesarza Henryka III. W 1054 roku na zjeździe w Kwedlinburgu uzyskał wyrok cesarski, na mocy którego Śląsk pozostał przy Polsce w zamian za roczną daninę na rzecz Czech.