Księstwo Warszawskie i Rosja w latach 1807 – 1812. Klęska Napoleona w Rosji w 1812
– Księstwo W-wskie
– sztuczny twór
nazwa
rola
o obawa przed używaniem słowa Polska
żeby nie zaczęli się pchać Polacy z innych zaborów
obawia się tego Aleksander
o 01 1810 konwencja w Petersburgu z FR
nigdy nie zostanie odbudowane Królestwo Polskie
wymazanie Polska i Polak z wszystkich aktów prawnych
o Napoleon się nie zgadza
nie chce tworzyć polski
ale nie chce tez by robił to Aleksander
• obawia się że mógłby to być twór anty francuski
• tym bardziej że ludność powiązana z ta polską w Rosji
• zjednoczenie z myślą o wschodnich ziemiach RP
o nieliczne głosy za przyłączeniem Śląska
tam sprzeciw przeciw pruskiej biurokracji
o zaczęła się umacniać koncepcja by Prusy oddały wszystkie zagarnięte ziemie
o rządy magnatów pod dyrektywa FR
o 180 000 żołnierzy
o dobre szkolnictwo średnie i elementarne
Izba edukacyjna
• Potocki
• Staszic
o uniwersytet wileński – Śniadecki
o liceum krzemienieckie – Czacki
– polityka FR do XVIII w dążyła do stworzenia we wsch. EU bariery z 3 państw – PL, SZW, TURC
o narzędzie przeciwko cesarzowi, ew. przeciwko ROS
– Napoleon do tego wraca ale nie w 100 %
o PL sprawa połowicznie – słaby twór
o SZW nie udaje mu się przy sobie utrzymać
Karol jest zawistny
boi się WB
nie chce FIN ale chce DAN
• nawiązuje poufna korespondencję z carem
• 04 1812 tajny układ SZW – ROS
o przyłącza się do nich WB
o TURCJA
polityka chwiejna i nieszczera
projekt jej podziału pomiędzy FR a ROS
zachęca jednocześnie TUR do oporu przeciw ROS
• Aleksander nie wycofuje wojsk z Mołdawii
• woja ROS – TUR trwa nadal
• 1811 niepomyślnie dla TUR –nowy dowódca
• Napoleon próżno liczył na zajęcie się tym Rosji
• 28 05 1812 pokój w Bukareszcie
o Rosja dostaje Besarabię
o poruszona sprawa Serbii
zaczęta na nowo walka w 1808
sułtan traktuje ich jak buntowników
okrutnie się obchodzi
o sułtan zgadza się na amnestię i ograniczoną autonomię
– niezbyt korzystne dla Rosji
– zrzuca całą winę za przegrana wojnę na Kutuzowa
– szykuje się do wojny z Napoleonem od 1807 bo
o uważa go za uzurpatora i nienawidzi go
o nienawidzi go też cała arystokracja
o Napoleon jest wcieleniem rewolucji
o klęski w wojnie z FR w 1805 i 1807
o obawa w miarę przybliżania się granic FR do ROS
– car chce odwrócić uwagę społeczeństwa oburzonego pokojem tylżyckim i przeprowadza reformy
– imponuje mu państwo napoleońskie mimo wszystko
– projekt reform na życzenie cara Separanski
o nienaruszone poddaństwo chłopów
o samowładztwo cara
o namiastki parlamentaryzmu
Duma państwowa
o powstanie samorządu lokalnego
– 1810 car utworzył Radę Państwa
o organ doradczy
– zreorganizował ministerstwa
– próba wciągnięcia osób z tytułami dworskimi do służby państwowej
– próba wprowadzenia egzaminów dla kandydatów na urzędy
o silny opór szlachty
o posądza go o uleganie wpływom napoleońskim
– car skazuje Separanskiego na zesłanie
o przekreśla tym własną politykę reform
o wiąże się z wsteczniczymi elementami w państwie
– nie robi nic by przygotować się do nieuniknionego starcia z Napoleonem
o stan armii taki sam
o liczono na dzielność żołnierza
o na przestrzeń Rosji
o na rozproszenie przeciwnika
– obaj uważają że póki co nie są przygotowani
– od 1810 konflikt zaostrza się ustawicznie
o przyłączenie do FR północnych Niemiec i Oldenburga
o wzmocnienie armii księstwa warszawskiego
o konszachty
rosyjsko – szwedzkie
rosyjsko – pruskie
o nowa rosyjska taryfa celna utrudniająca eksport do Rosji
o niemal jawne otwarcie portów ROS dla WB
– koncentracja sił zbrojnych w 1811
– wojna nieunikniona
o niebezpieczeństwo pro FR POL
o blokada kontynentalna grozi Rosji ruiną
nie może eksportować zboża i drewna
nie ma własnego przemysłu metalurgicznego
o Napoleon chce utrzymać hegemonie
– 24 02 1812 Napoleon zmusza Prusy w Paryżu do zawarcia traktatu
o maja mu dać 20 000 żołnierzy
o środki żywnościowe, komunikacje, amunicje
o ma prawo przemarszu
– 14 03 1812 przymierze z AU
o ona daje 30 000 ludzi
o Napoleon nie pozwoli ROS na zagarnięcie księstw naddunajskich
– odpowiedzią na to ultimatum ROS 8 04 1812 żeby wycofał się za Łabę
– odpowiedzią zaczęcie wojny
– Napoleon starannie przygotowuje się do wojny
– pod jego władza 72 mln mieszkańców EU
– blisko milion żołnierzy
– Wielka Armia ok. 674 000
– armia czynna w czerwcu – 444 000
o później dołączono 120 000
o i korpus AU
– 9 korpusów pod Napoleonem
– 4 korpusy kawalerii Murata
– 80 000 król włoski Eugeniusz
– lewe skrzydło 76 000 Hieronim westfalski
o + Schwazenberg z korpusem austriackim
– prawe skrzydło 30 000 FR – PR – Macdonald
– armia rosyjska z początku o połowę mniejsza
– armia pierwsza na Napoleona -120 000 de Tolly
– armia druga – 40 000 broni linii Bugu – ks. Bagration
– armia rezerwowa gen. Tormasowa
– od frontu tureckiego – adm. Cziczagow
– mają bronić swego kraju
– armia FR z całej EU
o FR, NIEM, DUN, POL, BELG, HOL, WŁ, SZW
– armia dwudziestu narodów
– Francuzi ok. 35 – 40 %
– 98 000 Polaków
– Napoleon stara się mieszać wojska
– tylko V korpus Poniatowskiego czysto polski
o tylko 35 000 ludzi
– PL liczą, że Napoleon wreszcie odbuduje im Polskę
– że przyłączy ziemie wschodnie
– sam Napoleon mówi 22 06 w odezwie, że zaczyna drugą wojnę polską
– zwołany do W-wy sejm nadzwyczajny ogłasza akt konfederacji
– na marszałka konfederacji Czartoryskiego
o chcą przez to nawiązać do tradycji
– akt drugi obwieszczał, że „KP jest przywrócone, a naród na nowo w jedno ciało złączony”
– Napoleon nie podziela entuzjazmu
– widzi w PL kartę przetargową, którą w razie czego można odstąpić
– na przywrócenie PL godzi się w ostatniej chwili, gdy wojna już jest blisko
o nie zobowiązuje się do niczego
o daje ogólnikowe obietnice
o żąda wysiłku zbrojnego
o w razie klęski Rosji ma zamiar uczynić PL powiększonym państwem wasalnym
– Napoleon nie wątpi w zwycięstwo swej armii
– góruje nad carem liczba i jakością
o lepszy korpus oficerski
o więcej saperów
o nowsza artylerię
– liczy, że ROS wkroczą do KW i tam nastąpi rozstrzygnięcie
– gdy to się nie stało 24 06 1812 główne siły przekraczają Niemen i wkraczają do cesarstwa
– przekonany ze dwoma bitwami złamie opór i Aleksander będzie zmuszony prosić o pokój
– liczy na 3 –4 tyg. walki
– żołnierze mają chleba na cztery dni, maki na 20
– nie ma zamiaru iść na Moskwę
– liczy na powiększenie swej armii po wkroczeniu na Litwę
– miał jej dostarczyć wileński Rząd Tymczasowy Litewski
o zawodne
o tylko 20 000
o nie wszyscy mogą być użyci w wojnie
– dodatkowo chłopi zaczynają walkę z dworami licząc na Napoleona
– to nastawia negatywnie szlachtę
– musi ona walczyć w domu
– brak ściśle określonego planu działania po stronie ROS
– zatargi pomiędzy Niemcami a Rosjanami
– karierowicze bez talentu i teoretycy bez doświadczenia
– Aleksander naczelnym dowódcą, choć właściwie de Tolly
o odważny
o ostrożny
o zdający sobie sprawę z niepopularności Napoleona
o cudzoziemiec- niepopularny
– brak zgody generałów
– kłócą się, ignorują rozkazy ministra wojny
– nikt nie myślał wciągać Napoleona w głąb Rosji
o dokonało się to bo Tolly unikał wielkiej bitwy
o cofał się
przygnębienie żołnierzy
posądzenia o zdradę
– za cofającym się Bagrationem posuwa się nieudolny Hieronim
– korpus Davouta miał przeciąć drogę Bagrationowi i zniszczyć go pod Mińskiem ale to się nie udało
– nie udaje się też Napoleonowi powstrzymać Barclaya
o ani też połączenia I i II armii ROS pod Smoleńskiem
– dwie możliwości
o zatrzymać się na linii Dniepru
odpoczynek dla armii
• zmalała po bitwie pod Smoleńskiem do 160 000
fortyfikacja
przedłużenie wojny
przyznanie się do niepowodzenia
o iść na Moskwę
wreszcie będzie ogromna bitwa
ona skończy się klęską Rosjan
zajęcie Moskwy zmusi cara do prośby o pokój
– wybrał drugą możliwość
– Aleksander oburzony na dotychczasowy przebieg wojny
– mianuje ministrem wojny Kutuzowa
o ten podział zdanie Barclaya
– decydują się na bitwę pod Moskwą by uspokoić opinię publiczną
– 5 –7 09 Borodino
– Poniatowski chce przedostać się na tyły armii ROS i zadąć jej decydującą klęskę
– brak wsparcia Napoleona
o nie daje gwardii
– bitwa zacięta
– ok. 50 000 zabitych ROS
– 30 000 FR
– obie strony przypisują sobie zwycięstwo
– walka właściwie nierozstrzygnięta
– przewagę taktyczną osiągają FR
o Kutuzow musi się cofnąć
– 14 09 Napoleon wkracza do Moskwy
o czeka na posłów od cara
o car przechodzi załamanie
o otoczony przeciwnikami Napoleona nie zgadza się na wysłanie posłów
jest przeznaczony do odegrania wielkiej roli w dziejach historii
walka z tyranem EU
– zawód Napoleona
– wojna nie skończona
– dodatkowo płonie część Moskwy
– potem Rostopczyn twierdzi, że to na jego polecenie
– armia Napoleona tylko 90 000
– dwie drogi
o przezimowanie w Moskwie
o przeprowadzenie pospiesznego odwrotu
– złamanie przeciwnika niemożliwe
– wybiera drugą
o armia zdemoralizowana
o wycieńczona
o utrudniona komunikacja z zapleczem
ataki rosyjskie
kozackie
partyzantka
wroga postawa chłopów ROS
• uważają go za antychrysta
• wroga ojczyzny
• chowają żywność
• uciekają paląc wsie
– Napoleon chce wracać inna drogą
– ta która szedł ogołocona z żywności
– powstrzymuje go Kutuzow
– 24 10 bitwa pod Małojarosławiem
o trzeba znów na Smoleńsk iść
– zima
– armia FR nie przygotowań
– pochłania tysiącami ofiary mróz
– szarpany atak ROS
– po Smoleńsku już kompletny rozkład
– tylko dzięki nieudolności ROS i aktywności dowódców FR uniknęli rozbicia doszczętnego
– niebezpieczeństwo podczas przechodzenia przez Berezynę
o grozi im atak 3 napierających armii ROS
o Wittgenstein, Kutuzow, Cziczagow
– wprowadza ich w błąd
o pozoruje przejście pod Borysowem
o główne siły przerzuca pod Studzianką
dwa bohatersko zbudowane mosty
– armia pod Borysowem rozgromiona
– mosty spalone
– Napoleonowi udaje się uciec przez Wilno i w-we
– ostatki armii zostawia Muratowi
– 01 1813 wojska ROS do Ks. W-wskiego
o arystokraci na stronę ROS
o tylko Poniatowski podąża za Napoleonem
– zaangażowanie ROS wykorzystuje TURC
– rozprawia się z Serbami
– zajmuje Belgrad
– niewielka część powstańców wraz z Jerzym Czarnym chroni się na Węgrzech
o tam ich aresztowano
– w Serbii znów terror turecki
– pierwsze odrodzone państwo serbskie przestaje istnieć
