Kulturotwórcza rola antyku (dawniej i dzis) Starozytna Grecja i Rzym, jej dokonania kulturowe, historyczne i cywilizacyjne wplynely na rozwój calej Europy. Wiele kolejnych epok literackich siegalo po dawno wypróbowane wzory nazwane pózniej klasycznymi. Korzystano nie tylko z tematów, motywów, toposów, ale takze z utrwalonych juz gatunków literackich. W starozytnosci powstaly podwaliny pod sztuke, nazwana pózniej sztuka antyczna, jak równiez literature. Powstaly wtedy pierwsze dramaty, poezje i slynne poematy – Iliada i Odyseja . Stworzone zostaly wtedy równiez podstawy nauk scislych oraz szeroko rozwinela sie filozofia.Na literaturze antycznej wzorowalo sie wielu pózniejszych pisarzy (patrz pkt. 3). Cale oswiecenie bylo pod wplywem literatury i sztuki antycznej. Wspomne tylko o Odprawie poslów greckich Kochanowskiego. Jest to dramat, który jest wzorowany na klasycznym dramacie antycznym i jest niejako wprowadzeniem do Iliady Homera. Akcja jest umieszczona w Troi tuz przed wybuchem wojny. Do miasta przybywaja poslowie greccy, by odzyskac Helene i nie dopuscic do wojny. Patrioci próbuja przekonac króla Priama, azeby oddal porwana. Jednak egoistyczny królewicz przekupuje rade królewska, która odprawia poslów z niczym. Szeroko byl równiez wykorzystany szczególnie w romantyzmie motyw prometeizmu. Przykladem moze byc tu Kordian Slowackiego.W antyku powstaly tez zwiazki frazeologiczne, uzywane do dnia dzisiejszego:- pieta Achillesa – oznacza czule miejsce – Achilles zostal w dziecinstwie wykapany w Styksie. Matka kapiac go trzymala za piete. Uczynila go w ten sposób odpornym na wszelka bron. Zginal on ugodzony przez Parysa wlasnie w piete.- nic Ariadny – oznacza udzielenie komus pomocy w trudnej sytuacji – Ariadna dala Tezeuszowi klebek nici, kiedy szedl do labiryntu zabic Minotaura. Po zabiciu go wydostal sie wlasnie dzieki tej nici.- róg obfitosci – oznacza bogactwo, spelnienie wszystkich marzen – mlodym Zeusem opiekowala sie koza Amaltea. Pewnego razu zlamala sobie róg, który Zeus poblogoslawil i odtad róg wypelnial sie wszystkim, czego zazyczyl sobie wlasciciel. – Sodoma i Gomora – oznacza nieporzadek, balagan, miejsce zla i rozpusty – Sodoma i Gomora byly miastami w których panowalo zlo i przemoc. Bóg postanowil je zniszczyc. – kainowe pietno – jest to pietno zabójcy – Adam i Ewa mieli dwóch synów: Kaina i Abla. Kain byl zazdrosny o to, ze Bóg byl bardziej zadowolony z ofiar Abla. Bylo to powodem zabójstwa Abla.- zakazany owoc – puszka Pandory- syzyfowa praca- olimpijski spokój- wieza Babel- salomonowy wyrok
