Majątek obrotowy
Cechy charakterystyczne:
• krótki okres odtwarzania
• podlegają stałemu procesowi zużywania się lub sprzedaży
Majątek obrotowy – aktywa wykorzystywane w danej jednostce gospodarczej przez okres nie dłuższy niż jeden rok.
Majątek obrotowy netto
Aktywa trwałe
Majątek obrotowy netto
Kapitał własny i zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe
Zasady wyceny majątku obrotowego
Podstawą wyceny jest koszt nabycia lub koszt wytworzenia.
•Cena nabycia – rzeczywista cena zakupu składnika majątku, obejmująca kwotę należną sprzedającemu (bez VAT), a w przypadku importu powiększona o zobowiązania publiczno – prawne oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania.
Wycena majątku obrotowego
• Cena zakupu – cena fakturowa netto
• Koszty zakupu – koszty nie objęte ceną zakupu określonego składnika majątku obrotowego, a ponoszone przez kupującego w bezpośrednim związku z czynnościami poprzedzającymi przyjęcie tych składników do magazynu.
• Jednostki mogą wyceniać na dzień bilansowy materiały i towary oraz krótkoterminowe papiery wartościowe w cenach zakupu.
• Wtedy koszty zakupu nie są aktywowane tylko wliczane w koszty bieżącego okresu.
• U podstaw wyceny leży także zasada ostrożności, która przesądza, że zapasy nie mogą być wycenione po cenach wyższych niż cena ich sprzedaży netto.
Zapasy – wycena zakupów i ich rozchodu
Podstawowe metody wyceny zapasów
Cztery podstawowe metody wyceny
Identyfikacji jednostkowej
First in, first out (FIFO), ceny najwcześniejszej
Last in, first out (LIFO), ceny najpóźniejszej
Średniego kosztu
Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej
W systemie ewidencji ciągłej, konto „Zapasy” uaktualniane są za każdym razem gdy pojawia się transakcja związana z zapasami.
W systemie ewidencji okresowej, wartość zapasów nie zmienia się a do końca okresu sprawozdawczego.
W tym czasie przeprowadzana jest inwentaryzacja i dokonywany jest zapis korygujący.
Podstawowe metody wyceny zapasów
Cztery podstawowe metody wyceny
Identyfikacji jednostkowej
First in, first out (FIFO), ceny najwcześniejszej
Last in, first out (LIFO), ceny najpóźniejszej
Średniego kosztu
Metoda identyfikacji szczegółowej
Metoda identyfikacji szczegółowej – koncentruje się na śledzeniu fizycznego przypływu sprzedanego zapasu.
Wykorzystywana jest gdy łatwo jest śledzić przypływ zapasów
Łatwa w użyciu najlepsza dla drogich, luksusowych, rzadkich zapasów takich jak samochody czy biżuteria
FIFO
FIFO (first in, first out) – zakłada że jednostki zakupione jako pierwsze sprzedawane są jako pierwsze
To niekoniecznie może być rzeczywisty przypływ zapasów w firmie.
W FIFO zakłada się że najstarsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy.
Koszt zakupu najnowszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu.
FIFO wykorzystuje ostatnie ceny jako wartość zapasu końcowego, zatem zapasy odzwierciedlają wartość rynkową w
bilansie majątkowym.
W okresach wzrostu cen metoda FIFO prowadzi do zawyżonych zysków ponieważ koszt najstarszych, najtańszych
zapasów jest włączony do kosztu zapasów sprzedanych.
LIFO
LIFO (last in, first out) – zakłada że zapasy kupione jako ostatnie są sprzedawane jako pierwsze
To niekoniecznie może być rzeczywisty przypływ zapasów w firmie.
W LIFO zakłada się że najnowsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy.
Koszt zakupu najstarszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu
LIFO wykorzystuje najstarsze ceny jako wartość zapasu końcowego w bilansie majątkowym może się zasadniczo różnić od wartości rynkowej zapasów.
W okresach wzrostu cen metoda LIFO prowadzi do zaniżonych zysków ponieważ koszt najnowszych, najdroższych zapasów jest włączony jako pierwszy do kosztu zapasów sprzedanych.
Jeśli metoda LIFO jest korzystniejsza dla firm niż metoda FIFO to czemu firmy nie stosują wyłączenie LIFO?
Z kilku powodów:
Koszt zmiany metody może być istotny.
Zarządzający mogą być ostrożni w zawyżaniu zysków a zatem także nagród i premii.
Zarządzający mogą się obawiać, że mniejszy zysk zmniejszy seanse na uzyskanie kredytu.
Mniejsze zyski mogą spowodować zmniejszenie się wartości akcji
Metoda kosztu przeciętnego
Metoda kosztu przeciętnego – oblicza koszt zapasu poprzez podzielenie wartości wszystkich zapasów przez liczbę zapasów dostępnych do
Koszt przeciętny=
Koszt zapasów dostępnych do sprzedaży
Liczba zapasów dostępnych do sprzedaży
Uśrednianie uwzględnia nie tylko cenę zapłaconą za zapasy ale także liczbę jednostek zakupionych.
Zysk wykazywany przy wykorzystaniu metody kosztu przeciętnego do wyceny zapasów kształtuje się pomiędzy zyskami
obliczonymi przy wykorzystaniu metoda
FIFO i LIFO.
Firma Maja zakupiła 5 sztuk produktu X
za zł4.00 w Poniedziałek i 7 sztuk
produktu X za zł4.25 w piątek. Jaki jest
średni koszt na jednostkę?
Koszt średni=((5 x zł 4)+(7 x zł 4.25))/12=4.15zł
Założenie dotyczące przepływu kosztów
Firmy mogą wybrać jedną w podanych metod wyceny rozchodu zapasów.
Pomimo tego , że zapasy są takie same ale ich koszt jest różny. Dlatego śledzenie przepływu zapasów i przypisanie tym
zapasom wartości jest ważniejsze niż informacja gdzie faktycznie te zapasy się znajdują.
Trzy z czterech wymienionych wcześniej metod nie są powiązane bezpośrednio jednostek fizycznym przypływem jednostek metody te określamy jako założenia dotyczące przypływu kosztów.
Bez względu, która metodę wybierzemy, zakumulowany zysk brutto dla całego okresu działalności pozostaje taki sam.
Wybór metody wyceny jest ważny ze względu na konieczność przypisania przychodom współmiernych kosztów.
Metody wyceny wpływają tylko na zapasy. Nie mają one wpływu na wartość zakupów i zobowiązań dotyczących tych zakupów.
Zauważ, że szczegółowe obliczenia zapasów końcowych wpływa na wysokość kosztu zapasów sprzedanych.
Im mniejszy zapas końcowy tym większy koszt zapasów sprzedanych.
Im większy zapas końcowy tym mniejszy koszt zapasów sprzedanych.
Zasada ciągłości
Firmy mogą wybrać jedną z metod wyceny ale muszą ja stosować nieprzerwanie w kolejnych okresach sprawozdawczych.
Ciągłość – zapewnienie o niezmiennej polityce i procedurach z okresu na okres.
Zasada pozwala na dokonywanie porównać z okresu na okres.
Zmiana stosowanej metody wyceny musi być uzasadniona np.: przez zmiany w warunkach rynkowych.
System kontroli wewnętrznej dla zapasów
W wielu przypadkach zapasy są łatwiej dostępne niż gotówka dlatego SKW musi chronić zapasy.
SKW dla zapasów:
Kamery
Czujniki na zapasach, które powodują uruchomienie alarmu w przypadku kradzieży.
Nadzór pracowników
Zapasy w firmie produkcyjnej
W przypadku firmy produkcyjnej koszt zapasów jest kombinacją kosztu surowców, wynagrodzeń zapłaconych
pracownikom produkującym produkty oraz kosztów pośrednich (hale, energia, wyposażenie) wykorzystanych do produkcji produktów.
Firmy produkcyjne mają trzy typy zapasów, każdy na innym etapie produkcji.
Materiały bezpośrednie – koszt materiałów wykorzystywanych w produkcji wyrobu.
Produkcja w toku – koszt wytworzenia częściowo zakończonych wyrobów (koszt materiałów, robocizny kosztów pośrednich).
Wyroby gotowe – zakumulowany koszt wytworzenia wyrobów gotowych do sprzedaży.
Środki pieniężne i należności wekslowe
Gotówka i należności wekslowe
Trzy zagadnienia
środki pieniężne
rozliczenia płatności kartą płatniczą
uzgadnianie salda środków pieniężnych w banku
weksle
Gotówka
Środki pieniężne i jej ekwiwalenty – wysoce płynne krótko-terminowe inwestycje, które mogą być łatwo zamienione na gotówkę.
Do środków pieniężnych zaliczamy:
pieniądze (banknoty i monety)
jednostki pieniężne
czeki w weksle obce
metale szlachetneWycena środków pieniężnych
Wycena: w wartościach nominalnych wyrażonych w walucie polskiej
Waluty obce:
w ciągu roku obrotowego: według kursu kupna sprzedaż banku, z którego usług korzysta jednostka na dzień bilansowy: według średniego kursu NBP
Środki pieniężne w bilansie
Aktywa bieżące:
zapasy
należności
krótkoterminowe papiery wartościowe
środki pieniężne:
• środki pieniężne w kasie
• środki pieniężne w banku
• inne środki pieniężne
Zarządzanie gotówką
Powody do troski o gotówkę.
Pomimo tego, że saldo końcowe gotówki może być niewielkie w danym momencie, przepływy gotówki mogą być ogromne.
Gotówka jest najbardziej płynnym aktywem, dlatego może być atrakcyjna dla oszustów i złodziei.
Posiadanie gotówki ma ogromne znaczenie dla zapewnienia płynnego działania firmy.
Gotówka sama w sobie nie powoduje zwiększenia zysku.
Dlatego ważnym jest aby nie przechowywać dużej gotówki. Powinna ona być zainwestowana
Gospodarka kasowa – zasady
Wysokość pogotowia kasowego ustalana jest przez kierownika jednostki
Stan początkowy gotówki na dany dzień powinien być obliczony po uwzględnieniu następujących informacji:
•niezbędny zapas gotówki na bieżące wydatki
•gotówka podjęta z banku na pokrycie określonych rodzajowo wydatków
•gotówka z bieżących wpływów do kasy
•gotówka przechowywana w formie depozytu
SPN w banku
•Istnieje swoboda wyboru banku przez jednostki
•Podstawą otwarcia rachunku jest umowa
•Rodzaje rachunków
•rachunki bieżące
•rachunki pomocnicze
•rachunki lokat terminowych
•rachunki do rozliczeń zagranicznych
W banku realizowany jest obrót gotówkowy jak i obrót bezgotówkowy
Zarządzanie gotówką
Uzgodnić saldo bankowe gotówki z saldem w firmie oznacza że saldo końcowe rachunku w banku będzie takie
samo jak to w zapisach księgowych.
Zwykle salda końcowe rachunku bieżącego w firmie i w banku są różne.
.Czeki są ewidencjonowane w momencie ich wystawienia (a nie zrealizowania).
.Banki mogą zrealizować czeki w późniejszym terminie.
Procedury SKW dla zabezpieczenia gotówki:
Osoba przyjmująca gotówkę nie może jej wydatkować.
Kasjerzy nie mogą mieć dostępu do zapisów księgowych .
Wpływy gotówki muszą być natychmiast przyjęte i zaewidencjonowane.
Wypłata gotówki może zostać dokonana po dokonaniu autoryzacji operacji innej osoby niż kasjer.
Uzgadnianie salda w banku i w firmie na rachunku bankowym dokonywane jest raz w miesiącu.
Uzgadnianie salda konta rachunek bankowy
Uzgadnianie salda – analiza wyszczególniająca elementy, które spowodowały różnicę pomiędzy saldem
gotówki raportowanym przez firmę i saldem gotówki na rachunku bankowym.
Uzgadnianie salda dokonywane jest każdego miesiąca aby się upewnić czy wszystkie wpływy i wydatki zostały uwzględnione przez bank.
Uzgodnienie salda odbywa się w dwóch etapach:
Saldo w księgach:
.Dokonywane są zapisy transakcji, które już pojawiły się na wyciągu a nie ma ich zapisu w księgach firmy.
Saldo na wyciągu bankowym:
.Koryguje się elementy nie zaewidencjonowane przez bank ale już wprowadzone w księgach firmy..
Po korektach każda w części musi mieć identyczne saldo końcowe.
Podstawowa formuła:
Saldo w księgach
dodaj: kwoty otrzymane i wykazywane na wyciągu bankowym ale jeszcze nie w księgach firmy
odejmij: opłaty za obsługę rachunku zwrócone czeki obce bez pokrycia
Skorygowane saldo rachunku bankowego
Saldo w banku
dodaj: depozyty nie zaewidencjonowane przez bank
odejmij: niezrealizowane czeki
Skorygowane saldo rachunku bankowego
Firma musi dokonać zapisów wszystkich transakcji, które uprzednio nie zostały wykazane w księgach firmy a pojawiły się
na wyciągu bankowym.
Nie dokonuje się zapisów w banku ponieważ te zapisy dokonane będą automatycznie po zrealizowaniu transakcji
Przykład:
Jednostka na 31 grudnia 2000 r. wykazuje saldo rachunku bankowego w wysokości 5 600 zł. Jednostka otrzymała z banku wyciąg informujące, że saldo rachunku prowadzonego w banku wynosi zł 5 000. Znane są także następujące fakty:
• w dniu 27 grudnia jednostka dokonała wpłaty na konto w wysokości zł 2 000. Wpłata ta nie została ujęta w wyciągu.
• Jednostka wystawiła i ujęła w swojej ewidencji czek na 500 zł, który nie został uwzględniony przez bank
• jednostka błędnie ujęła w ewidencji czek własny wystawiony na zł 1 200 jako czek o wartości zł 2 100
Przykład:
Saldo w księgach 5600
dodaj: kwoty otrzymane i wykazywane na wyciągu bankowym ale jeszcze nie w księgach firmy 0
odejmij: opłaty za obsługę rachunku zwrócone czeki obce bez pokrycia
dodaj: korekty wynikające z błędnych zapisów – 900
Skorygowane saldo rachunku bankowego 6500
Saldo w banku 5000
dodaj: depozyty nie zaewidencjonowane przez bank 2000
odejmij: niezrealizowane czeki 500
Skorygowane saldo rachunku bankowego 6500
