Mikroekonomia – nauka zajmująca się badaniem pojedynczych podmiotów na pojedynczych rynkach ( pojedynczych dóbr i usług ). Zajmuje się odpowiedziami na pytania:
1) jak kształtuje się popyt i podaż i jakie czynniki na to wpływają
2) jakie czynniki wpływają na ceny i ich ruch
3) jakie reguły rządzą zachowaniami konsumentów
4) jak zakłócają zachowanie podmiotów agendy państwowe
5) jakie związki możemy wyróżnić między podmiotami
6) jakie czynniki kształtują poziom kosztów
7) w jaki sposób podmioty określają optymalne warunki działania
Gospodarowanie – proces decyzyjny polegający na najlepszym wykorzystaniu ograniczonych zasobów do jak najpełniejszego zaspokojenia potrzeb. Aby móc podejmować takie decyzje należy odpowiedzieć sobie na pytania:
1) jakie dobra i ile produkować
2) jak produkować
3) dla kogo produkować
Potrzeby – możemy je sklasyfikować wg Maslowa:
Podstawowe ( pierwotne ), bezpieczeństwa, kontaktów społecznych, uznania i akceptacji oraz samorealizacji.
Dobra – wyróżniamy:
– ekonomiczne – po ingerencji człowieka
– pierwotne – bez ingerencji człowieka
– produkcyjne – podlegające procesowi produkcji
– konsumpcyjne – przetworzone do bezpośredniej konsumpcji
Proces produkcji – proces polegający na bezpośrednim wykorzystaniu dóbr w odpowiedniej kolejności w celu wytworzenia dóbr konsumpcyjnych
Czynniki produkcji – dobra wykorzystywane w procesie produkcji np. surowce, praca, wiedza, maszyny i urządzenia
Źródła czynników produkcji – są to zasoby: ludzkie, naturalne, kapitałowe
Podmioty gospodarujące: – gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i państwo
Działalność gospodarcza – charakteryzują ją z jednej strony nieograniczone potrzeby i rzadkość zasobów a z drugiej korzyści i koszty alternatywne.
Rzadkość – współczynnik określający obfitość występowania danego elementu
Korzyści – efekty produkcji
Koszt alternatywny – najlepsza niewykorzystana możliwość
Dedukcja – rozumowanie, którego kierunek jest zgodny z kierunkiem wynikania logicznego ( z prawdziwego zdania uznaje się jego następstwo )
Indukcja – dokonywanie obserwacji i eksperymentów i na ich podstawie wysuwanie ogólnych wniosków i hipotez obejmujących także przypadki nie zaobserwowane.
Redukcja – dobieranie do zdania prawdziwego takiego, z którego tamto logicznie wynika
Weryfikacja – rozstrzygnięcie zdań prawdziwych i nieprawdziwych przez wyprowadzenie zeń logicznych następstw
Falsyfikacja – wykazanie fałszywości danego zdania i odrzuceniu go.
Racjonalność – postępowanie rozsądne polegające na skutecznym działaniu. Wyróżniamy rzeczową ( zawsze skuteczną, gdyż wiedza odpowiada stanowi rzeczywistemu ) i metodologiczną ( nie zawsze skuteczną gdyż podmiot zachowuje się z punktu widzenia własnej wiedzy nie zawsze zgodnej z rzeczywistością )
Dany efekt przy minimum środków lub maksymalny efekt przy danych środkach
Rynek – ogół stosunków zachodzących pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w procesie wymiany, są to oferenci i nabywcy między którymi występują trzy rodzaje konkurencji: oferent – oferent, nabywca – nabywca, oferent – nabywca. Możemy go podzielić według 4 kryteriów :
1) ze względu na podmiot wymiany:
– rynek dóbr konsumenckich
– rynek dóbr produkcyjnych
– rynek pracy, informacji, ziemi, finansowy, czynników naturalnych
2) ze względu na zakres przestrzenny
– lokalny
– regionalny
– krajowy
– międzynarodowy
– światowy
3) ze względu na stopień legalności
– legalny
– półlegalny
– nielegalny
4) ze względu na strukturę podmiotową i poziom konkurencji
– konkurencji doskonałej
– monopolistycznej
– oligopolistycznej
– duopolistycznej
– monopolu pełnego
Jego elementy podstawowe to popyt, podaż i cena.
Cena – pieniężny ekwiwalent jednostki towaru, nominalny lub relatywny ( cena towaru względem drugiego ) jest ona podstawą kalkulacji
Popyt – zgłaszane przez nabywców zapotrzebowanie na dany produkt przy określonej cenie lub przy różnych cenach w określonym czasie, zapotrzebowanie to zmniejsza się przy wzroście ceny i zwiększa przy jej spadku.
Czynniki określające popyt:
1) cena
2) cena dóbr komplementarnych i substytucyjnych
3) dochody konsumentów
4) gusta, preferencje, tradycja, zwyczaje, przyzwyczajenia
5) liczba konsumentów i ich struktura demograficzna
6) oczekiwania konsumentów dotyczące kształtowania się cen w przyszłości
7) efekty zewnętrzne ( naśladownictwa, snobizmu, Veblena, owczego pędu )
Podaż – ilość dobra, którego oferent może wyprodukować przy różnych cenach w danym czasie. Każdy oferent może wyprodukować więcej dobra po wyższej cenie i mniej po niższej.
Czynniki kształtujące podaż:
1) cena
2) ceny surowców
3) technologia i technika wytwarzania
4) działalność państwa
5) przewidywanie przyszłej koniunktury
6) zmiana liczby producentów
7) czynniki niespodziewane
Q FC VC TC AFC AVC ATC MC
0 300 – 300 – – –
1 300 100 400 300 100 400 100
2 300 150 450 150 75 225 50
3 300 210 510 100 70 170 60
4 300 290 590 75 72,5 147,5 80
5 300 400 700 60 80 140 110
6 300 540 840 50 90 140 140
7 300 720 1020 42,86 102,85 145,71 180
8 300 950 1250 37,5 118,75 156,25 230
9 300 1240 1540 33,33 137,78 171,11 290
10 300 1600 1900 30 160 190 360
Q P= 55zł P = 120 zł P = 200 zł
TR PROFIT TR PROFIT TR PROFIT
0 55 -300 120 -300 200 -300
1 55 -345 120 -280 200 -200
2 110 -340 240 -210 400 -50
3 165 -285 360 -150 600 90
4 220 -370 480 -110 800 210
5 275 -425 600 -100 1000 300
6 330 -510 720 -120 1200 360
7 385 -635 840 -180 1400 380
8 440 -810 960 -290 1600 350
9 495 -1045 1080 -460 1800 260
10 550 -1350 1200 -700 2000 100
P Q TR AR MR
50 0 0 0 0
50 1 50 50 50
50 2 100 50 50
50 3 150 50 50
50 4 200 50 50
50 5 250 50 50
50 6 300 50 50
50 7 350 50 50
50 8 400 50 50
E = (d Q / Q) / (d P / P) = (2/1) / (50/50) = 2 / 1 = 2 czyli Es > 1 czyli podaż jest bardzo elastyczna, a sprzedawcy mocno reagują na cenę i zmiana podaży jest większa od zmiany ceny.
Q d P Q s
400 360
500 290
600 230
700 180
800 140
900 110
1000 80
