Miłość i śmierć w poezji Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej.
Głównie poetka miłości, która przedstawiała ją w sposób nowy: bezpośredni i naturalny. Jednocześnie- podobnie jak Skamandryci, których poezja była w owym czasie bliska- wprowadziła do swych wierszy atmosferę i realia współczesnej codzienności. Gatunkiem najbardziej dla niej charakterystycznym- opanowanym w sposób mistrzowski- była miniatura zakończona niespodziewanie pointą. W pierwszym okresie jej twórczości, do ok. 1927, przeważała poezja do tonacji jasnej, chwilami radosnej i czasami żartobliwej. Następne lata, począwszy od zbioru ?Cisza leśna?, przyniosły zmianę. Zaczęły autorkę coraz bardziej fascynować zjawiska przemijania, starzenia się, śmierci.
Poezja Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej (prawda o kobiecej duszy): jej poezja to tzw. „poezja intymna”, wiersze – miniatury obrazujące świat przeżyć kobiety, jej uczucia, walkę o szczęście, zbiór drobiazgów jaki ją otacza.
„La precieuse” – to mała „pół żartem, pół serio” naszkicowana scenka. Wykwintna dama w futrze z parasolką w ręku i z małym pieskiem pod pachą waha się nad kałużą… I Jakże ty zrobisz krok w nieskończoność? – pyta kruchą damę poetka. Interpretacje mogą być co najmniej dwie: albo jest pustą, rozpieszczoną, niezdolną do samodzielności istotą – albo kałuże i życie niewiele mają wspólnego i wówczas dama może uśmiechnąć się przebiegle. Waha się nad kałużą, bo wymaga
opieki i czułości, lecz nie przejdzie przez życie bez echa, ani tak bezradnie jak
na to wygląda. „Miłość” jest to krótka opowieść porzuconej kobiety. Jej słowa skierowane są do byłego ukochanego. Wiersz kończy się słowami „można żyć bez powietrza!”, tymi słowami została wyrażona rozpacz kobiety, która nie może poradzić sobie z samotnością, gdyż podobnie jak bez powietrza, nie można życ bez miłości.
Tematyka wierszy Jasnorzewskiej krąży wokół problemów takich jak:
szczęście, miłość, zmysły, psychika ludzka, lecz też starość, śmierć,
cierpienie.
Twórczość Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej:
Można ją podzielić na trzy okresy, w czasie których charakterystycznym dla niej
gatunkiem była miniatura zakończona niespodziewaną pointą.
I okres do 1927 roku poezja o tonacji jasnej, chwilami radosnej i żartobliwej
tomy wierszy:
– „Niebieskie migdały”
– „Różowa magia”
– „Pocałunki”
II okres 1927 – 1939 silna fascynacja zjawisk przemijania, starzenia się, śmierci.
Kult natury, zainteresowania spirytyzmem i magią skierowały poetkę w stronę
religii hinduskiej.
tomy wierszy:
– „Cisza leśna”
– „Balet powojów”
III okres od 1939 oderwana od kraju przez wybuch wojny, tematem były uczucia
antywojenne, katastroficzne przewidywania i przejmującej tęsknoty za krajem i
rodziną
tomy wierszy:
– „Róża i lasy płonące”
– „Gołąb ofiarny”
