Milośś jako podstawa szczęścia. O poezji sentymentalistów

Milosc jako podstawa szczescia. O poezji sentymentalistów. Franciszek Karpinski to obok Franciszka Dionizego Kniaznina najwybitniejszy przedstawiciel polskiego sentymentalizmu. Poczatki sentymentalizmu wiaza sie z nazwiskiem filozofa Jana Jakuba Rousseau, który glosil przewage serca nad rozumem, przewage natury nad cywilizacja.

Naturalne doznania i zwiazki miedzyludzkie, natura jako tlo sytuacji ludzkich sa przeciwstawiane swiatu cywilizacji – swiatu obludy i pozorów. Franciszek Karpinski uwazal, ze zródlem natchnienia dla poety moze byc wszystko, co go otacza, a zatem odrzucal prawidla i przepisy tak scisle przestrzegane przez klasyków. Za zródlo twórczosci uwazal pojecie rzecz, serce czule i piekne wzory . Najwazniejsze jest to owe serce czule , wrazliwe na ludzkie nieszczescia, na potrzebe milosci, majace emocjonalny stosunek do przyrody oraz budujace wewnetrzny lad moralny poprzez odrzucenie zaklamania i pozorów. Zgodnie z zalozeniami Karpinskiego sentymentalna twórczosc literacka miala byc oryginalna, ale rodzima. Postulowal on, iz powinna odznaczac sie prostota, wzorowana niejednokrotnie na utworach ludowych. Uwazal za konieczne przywrócenie do lask narodowych elementów kultury i obyczajowosci staropolskiej, sarmackiej. Bohater utworów sentymentalnych mial przedstawiac prywatny, indywidualny punkt widzenia. Z tego subiektywnego punktu widzenia mial mówic nie tylko o swoich uczuciach, prywatnych, osobistych sprawach, ale takze o Bogu, ojczyznie itp. Sentymentalisci polscy zalozenia te realizowali glównie w liryce, szczególnie zas w takich gatunkach jak sielanka, piesn, elegia. Ulubionym gatunkiem byla sielanka, a zwlaszcza jej odmiana tak zwana czula, sentymentalna. Jednym z takich utworów jest liryk Franciszka Karpinskiego Do Justyny. Tesknosc na wiosne, bedacy wspomnieniem mlodzienczej milosci poety. Pozornie o milosci nie ma w nim ani slowa.