Morza i oceany

 

 

 

Wszystkie wody morskie tworzą wszechocean, zwany także oceanem Światowym. Jego obszar wynosi 361 mln. km2 , co stanowi 71% powierzchni Ziemi. Przeciętna głębokość wynosi 3800 m. Obszar ten dzielą kontynenty lub granice umowne na trzy oceany: Atlantycki, Spokojny i Indyjski.

Wody wszechoceanu stanowią 94% objętości całej hydrosfery.

Morza ze względu na ich położenie dzieli się na:

– przybrzeżne – oddzielone od oceanu łańcuchami wysp lub półwyspem, np. Morze

Ochockie, Japońskie

– otwarte – szeroko łączące się z oceanem, np. Morze Północne

– miedzywyspowe – oddzielone od oceanu archipelagami, np. Morze Jawajskie

– śródziemne międzykontynentalne – leżące pomiędzy kontynentami, np. Morze Śródziemne

– śródziemne wewnątrzkontynentalne – łączące się z oceanem przez cieśniny i leżące w obrębie jednego kontynentu, np. Morze Bałtyckie

Właściwości wody morskiej:

– zasolenie wynosi średnio 35 promila. W otwartym oceanie waha się ono od 32 do 38 promili. Największe zasolenia zanotowano w Morzu Czerwonym – 43 promile, najmniejsze w Bałtyku – 4 promile. Zasolenie zwiększa się na skutek parowania wody i formowania się lodu, a zmniejsza na skutek opadów i spływu wód rzecznych.

– w morskiej wodzie występują wszystkie pierwiastki, których udział zmienia się w czasie i przestrzeni. Najwięcej jest chlorków – 78% ( w tym największy udział chlorku sodu, który nadaje wodzie słony smak), Duża grupę stanowią też siarczany magnezu i wapnia.

– temperatura zróżnicowana jest od szerokości geograficznej. Średnia temperatura wody wynosi 17.4 stopnie. Najwyższe temperatur występują w strefie równikowej, a najniższe w podbiegunowych.

Ruchy wód oceanicznych:

– falowanie

– fala wiatrowa – wywołana jest wiatrem, powstaje na skutek uderzania mas powietrza o powierzchnie wody.

– tsuny – fale wywołane wstrząsami sejsmicznymi i wybuchami wulkanów

– pływy – pionowe wahania poziomu wód (pływy i odpływy). Wywołane są wzajemnym

przyciąganiem przede wszystkim Księżyca. Powoduje on spiętrzanie wód, które napływają z innych miejsc – powstanie przypływu. Przypływy są w miejscach zwróconych bezpośrednio w stronę Księżyca, jak i po przeciwnej stronie globu. Na obszarach, którym zostały odebrane wody – odpływ. Pływy maja miejsce dwa razy

w ciągu doby księżycowej – 24h 50 min.