Narutowicz Gabriel

 

 

Narutowicz Gabriel, pierwszy Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, (1865-

1922), rodem ze Żmudzi. Odbył studia w Petersburgu i Zurychu, tam uzyskał w

1891r. dyplom inżyniera. Mając zamknięty powrót do kraju przez władze

rosyjskie za styczność z kołami emigrancko-rewolucyjnymi , pozostał w Szwajcarii, gdzie pracował przy budowie kolei, wodociągów oraz regulacji Renu . Dzięki wybitnym zdolnościom i wiedzy stał się jednym z pionierów elektryfikacji Szwajcarii przez wykorzystanie siły wodnej. W 1907 został profesorem politechniki w Zurychu i zasłynął niebawem jako światowego znaczenia pracownik w dziedzinie hydrotechniki elektryfikacji. Dokonał szeregu wielkich robót we Włoszech, Hiszpanii, Szwajcarii (elektrownia Muhlenberg na rzece Aarze koło Berna). W 1915 został przewodniczącym międzynarodowej komisji regulacji Renu. Utrzymując ciągły kontakt z Polską w czasie wojny rozwijał żywą działalność społeczno-filantropijną i publicystyczną na rzecz sprawy polskiej. Po powstaniu państwa polskiego wrócił do kraju. W 1920 r. został ministrem robót publicznych, a w 1922r. był delegatem Polski na konferencji w Genui. W czerwcu tego roku objął tekę ministra spraw zagranicznych. 9 grudnia 1922 r. obrany został Prezydentem Rzeczpospolitej głosami ludowców, socjalistów i mniejszości narodowych. Przeciw wyborowi wystąpiła gwałtownie prawica, zarzucając, iż decydującą rolę odegrały tu stronnictwa niepolskie. 11 grudnia w drodze do Zgromadzenia Narodowego został Narutowicz zaatakowany przez tłum na Placu Trzech Krzyży. 16 grudnia w czasie zwiedzania wystawy zginął z ręki malarza Eligiusza Niewiadomskiego , który w styczniu 1923 r. został za to rozstrzelany.