Neologizm, wyraz nowo utworzony, zwykle na podstawie slowa bedacego juz w uzyciu, zgodnie z obowiazujacymi zasadami slowotwórstwa. Neologizmy pojawiaja sie zarówno w utworach literackich, jak w slownictwie naukowym, publicystyce itp. Czasem pozostaja w zasobach slownikowych i funkcjonuja normalnie, np. powstale w okresie oswiecenia nadmiar i istniec.
W poezji pelnia szczególna funkcje ekspresywna, pojawiajac sie niekiedy w duzych ilosciach, jak w wierszach M. Białoszewskiego lub w poetyckich stylizacjach T. Czyżewskiego i J. Tuwima, w prozie Witkacego. Maja czesto charakter jednorazowy, np. witacz (Bialoszewski).
Neologizm, jest to wyraz nowy, utworzony przez pisarza w języku środków słowotwórczych. Powstaje wówczas, kiedy twórca szuka nowych sposobów wyrażania treści, określania stanów emocjonalnych, sensów filozoficznych. Neologizmy są środkiem ekspesji twórczej, np:
” Tylko brzoza kwitnąc w światów mnóstwo
całe swoje w snach odmilkłe brzóstwo
z nagłym szeptem wcudziła do strumienia,
gdzie raz jeszcze w brzozę się zamienia „.
Neologizmy to nowo utworzone wyrazy, wyrażenia, które służą do oznaczenia nowego przedmiotu lub pojęcia.
Z zestawienia NEO (nowy) i LOGOS (słowo) powstał wyraz neologizm (nowy element języka, innowacja językowa). Pojawia się wypowiedziach ustnych (nazywa i informuje), gdzie ma charakter obiegowy, oraz w wypowiedziach pisemnych, w których jest formą ekspresji (wywołuje doznania estetyczne) i ma charakter artystycznych (inwidualny). Wyraz przestaje być neologizmem, gdy się upowszechni i na stałe wejdzie do języka ogólnego.
RODZAJE NEOLOGIZMÓW
– słowotwórcze – utworzone od wyrazów istniejących za pomocą formantów, np.
zmywać – zmywarka
program – programista
gada – gadaczka
– frazeologiczne – powstają przez połączenie już istniejących wyrazów w związki, które mają nowe znaczenie, np. ulga podatkowa, zielone światło (możliwość, udogodnienia w realizacji czegoś)
– zapożyczenia – wyrazy zaczerpnięte z języków obcych, np. hit, monitor, mass, media
– znaczeniowe – powstają przeż nadanie nowego znaczenia wyazom już istniejącym, np. zamek – budowla
Neologizmy służą do wzbogacenia słownictwa, zastępują wyrazy
