Wina i kara są bardzo popularne w literaturze romantycznej. Bez względu na wyrządzone krzywdy człowiek nie uniknie kary. Widzimy to bardzo dobrze w dziełach Adama Mickiewicza. Autor ten w swoich dziełach ukazuje ten motyw, opierając sie na mądrościach ludowych.
Pierwszym moim przykładem będzie druga część Dziadów. Czytamy tam o tym, iż ludzie, którzy zrobili coś złego, lub nie zrobili tego co powinni nie mogą pójść do nieba, do póki nie wypełni się ich wyrok. Aniołki nie zaznały goryczy w ziemskim życiu, więc ich karą jest zjedzenie ziaren gorczcy. Dziewczyna zaś nigdy nie zaznała miłości ziemskiej, ponieważ odrzucała wszystkich mężczyzn i wywyższała się. Dlatego też żeby pójść do nieba musiała zaznać miłości ziemskiej. Natomiast wyrokiem widma, było to, że nie mógł pójść ani do nieba, ani do piekła. Zmuszony był błąkać się po Ziemi, co było dla niego niesamowitą udręką. Wszystkie te kary są symboliczne, ale odzwierciedlają zły uczynek danej osoby. Ten utwór pokazuje, że każdy otrzyma wyrok za swe uczynki, nawet po śmierci.
Następnym przykładem będzie ballada „Lilije”. W utworze tymj czytamy o zbrodni, która dotyczy morderstwa. Kobieta zabija swojego małżonka, kierując się obawą przed ukazaniem tego, że zdradziła swojego męża. Bohaterka Mickiewicza bardzo boi się odkrycia prawdy o tej strasznej zbrodni. Jednak nie wykazuje skruchy i wydaje się, ze nie żałuje tego co zrobiła. Jednak chodzą za nią wyrzuty sumienia, słyszy jakby szept swojego byłego męża i zdaje się jej, że przychodzi on do jej posiadłości. W utworze tym znajdujemy też stwierdzenie: „Nie masz zbrodni bez kary”. Słowa te udowadniają, że zbrodniarze nie mogą być bezkarni. Dlatego niewierna kobieta zostaje ukarana za swoje czyny. Zapada się pod nią ziemia i kobieta ginie.
Mickiewicz podjął temat winy i kary również w innej balladzie w „Świteziance”. W tym utworze poeta przedstawia nam losy dwojga zakochanych młodych ludzi, którzy spotkają się nad brzegiem jeziora. Dziewczyna otrzymuje obietnicę dotyczącą wiernośći i miłości ze strony chłopaka. Stara się on przekonać ją że będzie wobec niej lojalny. Kobieta jednak nie ufa mu do końca i postanawia wystawić go na próbę. Bohaterka ostrzega młodzieńca, że w przypadku złamania słowa czego go kara. Chłopak mimowolnie łamie przysięgę, ponieważ został uwiedziony przez nimfę. Rozrywa go wewnętrznie, ponieważ kochał dziewczynę której zlożył przysięgę, ale nie może się też oprzeć urodzie rusałki. W końcu ulega i podąża za nimfą, lecz gdy dociera za nią na sam środek jeziora okazuje się, że kusiła go kobieta, której przysięgałwierność. Mężczyzna za złamanie przysięgi zostaje pochłonięty przez wodę, razem z rusałką.
Podsumowując, człowiek nie może patrzeć obojętnie na krzywdy, które wyrządził innym. Tego rodzaju winy będą ukarane. Każdy jest odpowiedzialny za swoje czyny i zawsze spotka się z karą za swoje winy.
