NIEWOLA AWINIOŃSKA
Od pontyfikatu Klemensa V (1305-1314) siedzibą
papieży przez 70 lat był Awinion, a ich politycznymi
opiekunami królowie francuscy. Papiestwo przestało
być na zachodzie liczącą się siłą polityczną. Władze
świeckie ograniczały kościelny wymiar sprawiedliwości,
przejmowały kontrolę nad mianowaniem biskupów,
próbowały narzucić kościołom podatki.
Papiestwo jednak, próbowało nadrobić to w inny
sposób. Budując scentralizowaną monarchię.
zaostrzono nadzór nad czystością wyznania
(służyła temu inkwizycja) . Papiestwo naraziło
się tym na krytykę władz zarówno świeckich jak i
kościelnych. Świadom upadku autorytetu papiestwa
Grzegorz XI za namową Katarzyny ze Sieny
postanowił wrócić do Rzymu. Jego śmierć w
1378 doprowadziła do rozłamu w kościele. W 1377
Urban V przeniósł z powrotem stolicę do Rzymu.
część wyższego duchowieństwa sprzeciwiła się temu.
Wysunięto kontr kandydaturę Klemensa VII.
To także doprowadziło do rozłamu kościoła..
Wytworzyła się taka sytuacja, że część kolegium
kardynalskiego wybierającego papieży związała
się z Rzymem , natomiast kardynałowie,
głównie francuscy przeprowadzali nadal elekcje
w Awinionie. Schizma przedłużała się, ponieważ
Żaden z elektów nie był w stanie zdobyć przewagi.
Jedynym wyjściem z kryzysu było zwołanie soboru.
Zebrani na soborach w Pizie, Konstancji i Bazylei
uznali wyższość autorytetu soboru powszechnego
nad władzą papieża, ale nie udawało się mimo to
doprowadzić do przezwyciężenia rozłamu. Dopiero
W 1449 ostatni z antypapieży złożył swoją władzę i
tym samym położono kres schizmie.
Najważniejsze herezje drugiej połowy XIVw.
była doktryna angielskiego teologa Jana Wiklefa
oraz pozostający pod jej wpływem ruch husycki.
Wiklef rozumiał kościół jako społeczność ludzi
wybranych przez Boga, którym niepotrzebny jest
kościół rzymski. Jedynym źródłem wiary jest
Pismo święte.
