?Bogurodzica? oraz ?Lament świętokrzyski? to dzieła historyczne w których głównym bohaterem jest Maryja. Powstały w epoce średniowiecza i ukazują nam przejmujące oblicza Matki Boskiej, jej cnotę, dobroć oraz żal i cierpienie jakie musiała znieść. Oba utwory podkreślają ogromną role jaka odegrała Maryja dla ludzkości.
Bogurodzica jest pierwszą zapisaną pieśnią religijną, śpiewali ją polscy rycerze czym stała się pieśnią bojową. Była także przez wiek XV hymnem królewskim dynastii Jagiellonów. Od tej chwili pieśni religijne zaczęły się łączyć z pieśniami wojskowymi, a Bogurodzica stała się symbolem jedności religijno- patriotycznej.
Wiersz napisany jest językiem bardzo emocjonalnym utrzymujący nastrój błagalny i pełen pokory. Podmiot liryczny ukazuje Matkę Boską jako pośredniczkę pomiędzy ludźmi a Bogiem. Ludzie kierują do niej modlitwy aby wstawiła się za nich u Boga i aby ich prośby były wysłuchane. ? Bogiem sławienia Maryja? Te słowa oznaczają, iż Maryja przez Boga została wywyższona, jest osobą boską, ale i tak jest bliska ludziom, ze względu na to iż była kiedyś zwykłą osobą. Ludzie mogą w niej widzieć osobę godną do naśladowania, można to interpretować w tę sposób, iż jeśli będziemy wiedli życie zgodne i wolą bożą to nie tyle zostaniemy świętym ale Bóg przyjmie nas do nieba.
Matka Boża inaczej jednak jest przedstawiona w ?Lamencie Świętokrzyskim?. Jest to XV wieczna pieśń religijna odwołująca się do męki Chrystusa. Dzieło podejmuje motyw ?Stabat Mater Dolorosa?. Autor podmiotem lirycznym uczynił Maryje. Wiersz jest monologiem Matki Chrystusa, która opłakuje męczarnie swojego jedynego syna oraz pełnych żalu i goryczy wyrzutów, które kieruje do Archanioła Gabriela. W pierwszych zwrotkach wiersza Maryja zwraca się do ludzi-posłuchajcie bracia miła- skarżąc się na swój smutek i cierpienie. W kolejnych zwrotkach wiersza prosi zgromadzony lud- Pożałuj mię, stary, młody- nie tylko o wysłuchanie ale też o współczucie i współcierpienie. W dalszej części wiersza Maryja przypomina sobie szczęśliwe chwile i jednocześnie boleje nad tym, iż nie może mu w żadne sposób pomóc swojemu synowi.?picia wołasz, picia-ć bych ci dała, ale nie lza dosiąść twego świętego ciała?. Matka Boska zwraca się też słowami pełnymi żalu i jednocześnie także gniewu i buntu do archanioła Gabriela. Jej słowa wyrażają sprzeciw temu co się teraz dzieje, Maryja pyta się anioła gdzie jest to szczęśliwe życie które jej obiecał, ?O anjele Gabryjele, Gdzie jest ono twe wesel, cożeś mi go obiecywał tak barzo wiele?. W końcowych zwrotkach wiersza Maryja zwraca się do wszystkichmatek by modliły się do Boga, aby nie musiały cierpieć tak jak ona i żeby nigdy nie ujrzały swoich dzieci w takim stanie w jakim ona ujrzała swojego jedynego syna. W wierszu znajduje się dużo synonimów słowa krew, co jeszcze bardziej wzmacnia charakter dzieła. W Lamencie świętokrzyskim autor ukazał Matkę Bożą jako osobę bardzo rozżaloną, cierpiącą wraz z Synem. Możemy więc wywnioskować, iż cierpienie i męki jakie przechodziła Maryja stawiają ją w roli Współodkupicielki.
W tych dwóch wierszach które opisałam postac Matki Boskiej jest inaczej przedstawiona. Uważam, ze w ?Bogurodzicy? Matka Boska ukazana jest jako istota boska, natomiast w ?Lamencie świętokrzyskim? pokazana jest jako zwykła matka. Pierwszy utwór jest modlitwa, pieśnią o podniosłym charakterze, hymnem do Maryi, drugi to lamenty i skarga zrozpaczonej matki. Teksty te pełne są różnic. Jednak jedno jest wspólne- motyw maryjny.
