?Pan Tadeusz? powstawał podczas pobytu Adama Mickiewicza na emigracji w Paryżu. Stęskniony za ojczyzną poeta napisał poemat dodający otuchy polskim emigrantom, w tym i jemu samemu. Autor stworzył dzieło przenoszące nas do szczęśliwego i wyidealizowanego kraju jego dzieciństwa.
Mickiewicz przedstawił swoją ojczyznę jako arkadię, wyidealizowane miejsce pełne bliskich mu ludzi, pamiątek i szczęśliwych przeżyć. Ten ,,ubogi i ciasny ??kraj był dla Mickiewicza ostoją radosnego życia, krainy bez bólu i cierpienia, gdzie każdy kamień i strumyk był mu znany i kochany. Teraz, gdy przebywa na emigracji nie potrafi odnaleźć się w obcym państwie, gdzie traktują go jak,,nieproszonego gościa??.
Ojczyzna, do której tak tęsknił Mickiewicz, to również świat ludzi żywych i działających. Wszyscy są obywatelami Rzeczpospolitej i jednoczą się w słusznej sprawie, którą jest dobro ojczyzny, przez co stają się dla siebie bliscy, a ich uczucia są prawdziwe i autentyczne. Dla dobra kraju potrafią zapomnieć o osobistych urazach, zawsze są zdolni do pogodzenia się, solidarności w walce przeciwko nieprzyjacielowi i wrogim krajom.
Także Soplicowo przedstawione zostało w sposób bardzo wyidealizowany. Ten piękny dwór został opisany jako cudowne miejsce, gdzie na ścianach wiszą portrety zasłużonych Polaków, a zegar co godzinę wygrywa Mazurka Dąbrowskiego. Wszyscy tam tworzą jedną rodzinę, szanują się nawzajem i przestrzegają zasad tradycji. Soplicowie nie są ludźmi bez wad, ale to właśnie te przywary , przedstawione w sposób humorystyczny, sprawiają, że każdy mieszkaniec jest postacią bardzo charakterystyczną i ciekawą.
Opisy przyrody nadają epopei charakter baśniowy. Występuje tu bogactwo i różnorodność oraz wierność i piękno opisów ojczyzny np. wschody i zachody słońca. Przyroda jest tłem wydarzeń, a nastrój panujący w niej wywiera wpływ na nastrój ludzi. Natura jest upersonifikowana i odgrywa dużą rolę w życiu bohaterów.
W większości klimat całego utworu jest pełen optymizmu i pomyślnych rozstrzygnięć. Wydarzenia, które mogą zakończyć się tragicznie, znajdują swe szczęśliwe rozwiązanie, ludzka nienawiść sama się wypala , a ci, którzy popełnili zbrodnie, uzyskują wybaczenie i odkupienie win (np. Jacek Soplica).
Ważnym elementem ?Pana Tadeusza? jest jego wątek historyczny. Autor przedstawił w większości szczęśliwe momenty, ale także o smutnych chwilach w życiu Polaków. Przykładem na to może być koncert Jankiela, podczas którego wspomina Konstytucję 3 Maja oraz wstrząsające czasy Targowicy.
Życie w Soplicowie przedstawione zostało jako miejsce wiecznych zabaw i romansów, gdzie nie ma miejsca na smutek czy żal. Choć wokół trwają zażarte walki o odzyskanie niepodległości to wszystkie związane z tym troski zdają się omijać Soplicowo. Przyroda opisuje tylko piękne elementy krajobrazu a fabuła książki nie mówi o klęsceNapoleona, który był dla Polaków nadzieją na odzyskanie własnego państwa.
Osamotniony Mickiewicz przywołał lata swojego dzieciństwa by na chwile powrócić do ukochanego kraju. Nic więc dziwnego, iż temu utęsknionemu miejscu nadał poeta cechy arkadii.
OJCZYZNA – słowo to nadaje dziełom polskich romantyków szczególny wymiar. Wielcy poeci tej epoki, jak Mickiewicz, z ogromną czcią przywołują obraz Polski.
Najlepszym dowodem na tego rodzaju tezy jest utwór Adama Mickiewicza ?Pan Tadeusz?.
W Epilogu, autor epopei najpełniej wyraża swój żal i smutek z powodu braku zjednoczenia oraz zawiści w łonie Wielkiej Emigracji. Rozgoryczenie, frustracja oraz nostalgia przenoszą jego myśli do ?kraju lat dziecinnych?.
Retrospekcje Mickiewicza przywołują wyłącznie idylliczne obrazy. Ojczyzna jawi się tu jako kraina wiecznej szczęśliwości, niezmąconej bólem i cierpieniem. Ta naiwna, beztroska wizja ?raju utraconego? tkwi nieprzerwanie w pamięci poety od czasów dzieciństwa. Wieszcz, w chwili zapomnienia, przebywa wśród najbliższych mu osób.
Owi mieszkańcy tworzą wspólnotę- są ze sobą spokrewnieni, przyjaźnią się lub po prostu znają. Ich świat także został przez poetę wyidealizowany, choć w mniejszym stopniu. Zdarzają się wśród nich kłótnie i zatargi, jak np. spór pomiędzy Asesorem a Rejentem o to, który z chartów schwytał na polowaniu zająca.
Na tym skrawku ziemi wszystko: przyroda, ziemia, przestrzeń a nawet niebo, jest dobrze znane i oswojone. Poeta, czujący się źle na obczyźnie, idealizuje ojczyznę i przeciwstawia go innym państwom, bo
,,Jedna już tylko jest kraina taka,
W której jest trochę szczęścia dla Polaka
Kraj lat dziecinnych!??
Idealizacji Polski w ?Panu Tadeuszu? Adam Mickiewicz dokonuje nie tylko w epilogu, lecz w całym poemacie. Autor w arkadyjski sposób przedstawia Soplicowo, które, aż chciałoby się odwiedzić. Przyroda tego miejsca i jego krajobrazy są opisane tak malowniczo i bogato, że wydaje się ono być rajem na ziemi. Sam dworek Sędziego jest pełen przedmiotów, które ukazują nam patriotyzm jego mieszkańców. Na ścianach wiszą portrety bohaterów narodowych, zegar wybija rytm hymnu narodowego ? te przedmioty wskazują nam, iż właściciele dworu w Soplicowie szanują się i są przywiązani do tradycji narodowych. Świat lat dziecięcych autora to oczywiście nie tylko Soplicowo i jego przyroda, ale również ludzie w nim żyjący.
Oddalony od ojczyzny Adam Mickiewicz wypełniał karty ?Pana Tadeusza?, pisząc o kraju ojczystym, dobrze mu znanym i kochanym. Nic więc dziwnego, iż temu utęsknionemu miejscu nadał poeta cechy arkadii. Idealizacji Polski dokonał autor na wielu płaszczyznach. Ludzie, przyroda, historia- wszystko co rodzime utkwiło w pamięci autora jako piękne i dobre, chciał aby czytający ten poemat ludzie, właśnie taki świat zobaczyli. Niekoniecznie tak właśnie tak tamteokolice i czasy wyglądały. Takimi jednak widział je Mickiewicz. A my ? Spróbujmy zobaczy nasz świat jego oczami.
Jeśli nie, to chociaż zobaczmy tamte czasy i historię taką jakie nam pokazuje.