OBRAZ ŻYCIA WSI:
– znaczną część utworu stanowią opisy prac, którę pełnią funkcję retardacyjną zastosowaną w celu wprowadzenia napięcia
– praca jest najbardziej istotną częścią egzystencji chłopów
– pracuje się cały czas
– bogatsi wynajmują tych, którzy mają mało ziemi
– ukazany jest realizm
– praca podzielona między kobiety i mężczyzn
– obraz prac gospodarskich, które mają pomóc przetrwać zimę
– elementy naturalistyczne poprzez ukazanie choroby i śmierci
– praca nadaje sens życiu, czyni je użytecznym, zapewnia byt
– jakość wykonywania pracy decyduje o postrzeganiu człowieka
– praca wyznacza relacje międzyludzkie, podporządkowywuje życie bohaterów
– życie chłopów podporządkowanie jest przyrodzie, porom roku
Postać narratora:
– realistyczny obserwator
– wiejski gaduła – utożsamia się z gromadą
– młodopolski stylizator – bogate środki językowe
OBYCZAJE i OBRZĘDY:
– ksiądz jest ceniony
– w kościele każdy miał ustalone miejsce według majątku
– nie ma mowy, żeby nie być na niedzielnej mszy
– wypominki – skłądanie datków na kościół lub osoby ubogie
– zaduszki – modlitwy za zmarłych
– wiara w moc modlitwy
– elementy tradycji pogańskiej
– gościnność
– niewypada odmówić, jeśli ktoś zaprasza
– obyczaje weselne: obcinanie włosów, pierwszy taniec panny młodej
– opis sposobu zachowania wiąże się z tradycją
MITOLOGIZACJA: nadanie życiu gromady cech mitu i nadanie życiu ludzi uniwersalnych wartości
– bohaterowie Reymonta prezentują archetypy postaw (Stary Boryna-chłop, Jagna-kobieta fatalna)
– ścisły związek człowieka z przyrodą (symbioza)
– praca ludzi nie zmienia się od wieków
– chłopi mają swoją godność, akceptują swój los
– ziemia = władza
– posiadanie ziemi nobilituje, ale wymaga odpowiedzialności
– patriarchalna i autokratyczna rodzina
– monizm – ta sama energia ożywia świat ożywiony i nieożywiony
– życie pokoleń i jednostek nie ma znaczenia
