I.- Przebieg obrony
Naloty na Warszawę rozpoczęły się o świcie I.IX.1939 roku i trwały aż do końca obrony; celem ich były domy mieszkalne, obiekty kulturalne, szpitale itd. W ciągu pierwszych sześciu dni myśliw-ska Brygada Pościgowa zestrzeliła 43 niemieckie samoloty i sporo uszkodziła.
3.IX – zarządzono przygotowania do obrony stolicy, ponieważ niemieckie siły pancerne przedarły się przez obronę armii „Łódź” i „Prusy”.
Obroną Warszawy kierował gen. Walerian Czuma, od 8.09 podległy dowódcy – generałowi Rommlowi – dowódcy armii „Warszawa”.
8.IX – Niemcy podeszli do pozycji polskich na Ochocie i Woli.
9.IX – Niemcy rozpoczęli natarcie na Warszawę, które trwało do godzin popołudniowych.
10.IX – Niemiecka IV Dywizja Pancerna zostaje pobita.
Po ściągnięciu posiłków Niemcy otoczyli Warszawę dwoma pierścieniami.Jeden w kierunku miasta, drugi na zewnątrz.Ten drugi miał uniemożliwić armiom polskim dotarcie do stolicy.Wokół stolicy toczyły się wielkie boje obronne.
Od 14 do 18 IX stoczono 36 bojów w okolicach Odolanowa, Wilanowa, Gocławia i Wawra. Lu-ftwaffenasiliła bombardowania miasta, wzmagały się ataki niemieckiej ciężkiej artylerii.
17.IX – Zamek Królewski objął pożar
Niemcy atakowali wzdłuż Wisły: Bródno, Saska Kępa, Bielany, Czerniaków.W stolicy był brak gazu, wody, elektryczności i łączności telefonicznej.
26.IX – szturm generalny Warszawy, odparty przez obrońców.
27.IX – przerwanie działań bojowych.
28.IX – podpisanie kapitulacji stolicy
II.-Przyczyny kapitulacji
a) pogarszające się warunki życia ludności cywilnej;
b) wielkie straty w ludziach;
c) brak amunicji, wody, żywności;
d) brak perspektyw nadejścia pomocy;
III.-Straty
Podczas walk obronnych toczących się w Warszawie i jej bliskich okolicach śmierć poniosło po-nad 6 tysięcy żołnierzy i 20 tysięcy osób cywilnych.12 % budynków stolicy legło w gruzach
IV.-Podsumowanie
Omawiając walkę o Warszawę, należy koniecznie podkreślić znaczenie bohaterstwa prezydenta stolicy, Stefana Starzyńskiego.Również na uznanie i szacunek zasługuje olbrzymie poświęcenie Warszawiaków, którzy w oblężonym mieście budowali barykady i oddawali żywność na potrzeby miasta. Wszyscy czekali na pomoc państw zachodnich.Starzyński objeżdżał wysunięte placówki obrony i – ochrypłym ze zmęczenia głosem – przemawiał przez radio: „Znów Niemcy rzucili tysiące bomb burzących i zapalających.Płoną kościoły i zabytkowe pałace.Giną kobiety i dzieci.Cmentarze są wszędzie: w ogrodach i na dziedzińcach ulicznych”.
Nawet w tej walącej się Warszawie, widział jej wielkość, mówił, w swoim przemówieniu z 23.IX. 1939 r., następującymi słowami: „I choć tam, gdzie miały być wspaniałe sierocince, gruzy leżą, choć
tam, gdzie miały być parki dziś są barykady gęsto trupami pokryte, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale – nie za lat 50, nie za lat 100, lecz dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i sławy”.
Tymi słowami , żarliwymi przemówieniami radiowymi, Starzyński podtrzymywał ducha oporu ludności.
V.- Ważne postacie
Stefan Starzyński – (1893-1944?), polityk, działacz społeczno-gospodarczy, ekonomista.W 1914- 17 w Legionach Polskich; internowany przez Niemców; w 1918 w POW, potem do 1921 w Wojsku Polskim.Działacz sanacji; 1929-30 i 1931-32 wiceminister skarbu; 1930-33 poseł na sejm; 1932-34 wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego; od 1934 komisaryczny prezydent Warszawy, zasłużo-ny dla rozwoju miasta.We IX 1939 współorganizator Obrony Warszawy, później przy dowódcy armii „Warszawa”; aresztowany 27 X 1939 przez Niemców, zginął prawdopodobnie w Da-chau.Autor m.in.: Na froncie gospodarczym (1928); Rola państwa w życiu gospodarczym (1929); Pięć lat na froncie gospodarczym (t. 1-2, 1931);
Walerian Czuma – (1890-1962), generał; 1938-39 komendant główny Straży Granicznej; IX 1939 dowodził obroną Warszawy; 1939-45 w niewoli, następnie na emigracji;
VI.-Bibliografia
– podręcznik szkolny
– Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn, „Polskie dzieje”, Warszawa, PWN, 1994
– Witold Sienkiewicz, „Mały słownik historii Polski”,Warszawa, Wiedza Powszechna, 1991
– „Słownik historii Polski”, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1991
