Odpowiedzialność konstytucyjna Prezydenta RP
Konstytucja RP stanowi, że: \”Prezydent za naruszenie Konstytucji, ustaw lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przed Trybunałem Stanu\” (art. 145 ust. 1).
Delikt konstytucyjny to zawinione naruszenie Konstytucji lub ustawy, nie mające charak¬teru przestępstwa, przez osoby zajmujące najwyższe stanowiska państwowe, które jest zagrożone sankcją odpowiedzialności konstytucyjnej.
Karalne jest bowiem naruszenie Konstytucji lub ustawy czynem zawinionym- to zachowanie polegające na działaniu lub zaniechaniu działania (nakazanego przez prawo).
W drugim przypadku zakres odpowiedzialności Prezydenta przed Trybu¬nałem Stanu obejmuje odpowiedzialność karną za inne przestępstwa. Jest to odpowiedzialność za jakiekolwiek przestępstwo, a nie tylko za przestępstwo, którego znamiona wyczerpują także czyn stanowiący delikt konstytucyjny.
Prezydent podlega ogólnej odpowiedzial¬ności karnej, która jednakże różni się od odpowiedzialności innych osób zajmujących najwyższe stanowiska państwowe.
Konstytucja nie gwarantuje Prezydentowi RP, tak jak art. 105 ust. 1 posłom i senatorom, immunitetu materialnego ani też nie daje mu formalnych gwarancji nietykalności (art. 105 ust. 5).
W świetle Konstytucji Prezydent RP za popełnienie przestępstwa podlega odpowiedzialności karnej, która realizuje się wyłącznie przed Trybunałem Stanu. W sprawie odpowiedzialności karnej Trybunał Stanu jest więc dla niego sądem wyłącznie właściwym.
W stan oskarżenia Prezydenta RP może postawić Zgromadzenie Narodowe w wyniku uchwały podjętej większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia, na wniosek co najmniej 140 jego członków (ust. 2 art. 145). Przyjęty w Konstytucji szczególny tryb pociągnięcia do odpowiedzialności Prezydenta, także w odniesieniu do jego odpowiedzialności karnej, wskazuje, iż zostało przyjęte w istocie rozwiązanie dające postać immunitetu procesowego (formalnego).
W przypadku skazania Prezy¬denta zastosowanie zasadniczej sankcji – złożenie z urzędu (art. 131 ust. 5).
