Orfeusz w mitologii greckiej to syn boga Apollina i muzy Kaliope. Pochodził z Tracji. Uważany za największego śpiewaka, muzyka i poetę greckiego. Wtórował on swej pieśni grą na lirze lub kitarze, którą ulepszył, powiększając liczbę jej strun z siedmiu do dziewięciu.
Mity wspominaja często o cudownym, czarodziejskim oddziaływaniu śpiewu Orfeusza. Najbardziej charakterystyczną jest opowieść o udziale trackieho śpiewaka w wyprawie statku Argo po złote runo. Swą rytmiczną muzyką narzucał on tempo wiosłującym Argonautom. Kiedy statek znalazł się w pobliżu fatalnej wyspy, Orfeusz zaintonował swą pieśń i zasłuchani Argonauci (z wyjątkiem jednego tylko) nie zwrócili uwagi na uwodzicielskie pienia kobiet – ptaków.
Muzyka Orfeusza oddziaływała nie tylko na ludzi: mogła ona uśmierzać huczące fale morza i sprawiała, że ku śpiewakowi pochylały się drzewa, dzikie bestie szły za nim łagodne jak baranki, a nawet ryby gromadziły się, aby słuchać jego śpiewu.
Orfeusz był również czarodziejem i kapłanem, wtajemniczonym w mistyczne kulty prastarych bogów, Kabirów, którym oddawano cześć na wyspie Samotrace. Ten aspekt osobowości Orfeusza wiąże się z mistycznym zabarwieniem późniejszych wierzeń orfickich.
Najsławniejszy jest mit o Orfeuszu i Eurydyce, o miłości, która silniejsza jest niż śmierć, o wielkim uczuciu, które rzuca wyzwanie woli nieśmiertelnych bogów i wyrokom przeznaczenia. .
