Edukacja – ogół procesów których celem jest zmiana ludzi,przede wszystkim dzieci i młodzieży – stosowanie do panujących w danym społeczeństwie ideałów i celów wychowawczych
Kształcenie- ogół czynności i procesów umożliwiających ludziom poznanie:przyrody,kultury,osiągnięcie rozwoju sprawności fizycznej i umysłowej zdolności uzdolnień 1.kształ.ogólne 2.kształ.specjalne
Ideał wychowawczy – najwyższy cel wychow. Któremu powinny być podporządkowane wszelkie inne cele treści i metody pracy wychowawczej
Kształcenie równol.-człon systemu oświat.-wychow.Polega na stale wzratającym upływie środów masowego przekazu
Kształcenie ustawiczne – kształcenie ciągłe,ciągłe doskonalenie kwalifikacji ogólnych i zawodowych ;zasada współcz.systemu oświaty-kształcenie trwa przez całe życie
Kształcenie zintegrowane – kier.dydaktyczny traktujący treści i metody pracy w kl.początkujących jako określone całości tematyczne które obejmują różne treści zgodnie ztym jak występują one w życiu a nie jako odrębne przedmioty nauczania
Nauczanie – planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami mające na celu wywołanie pożądanych trwałych zmian w ich postępowaniu, dyscyplinach i całej osobowości pod wpływem uczenia się i opanowania wiedzy przeżywania wartości i działań praktycznych
Nauczanie łączne – treści i metody w kl. ( I-III) są traktowane jako całości tematyczne tzn. obejmuje całości które występują w życiu a nie jako osobne przedmioty
Nauczanie wielopoz.- forma nauczania-nauczyciel dostosowuje st.trudności i czas pracy do możliwości uczniów podzielonych na kilka grup a mających inne wyniki nauczania
Osobowość – zespół stałych właściwości i procesów,psychol. odróżniających nas od siebie, wpływa na organizację zachowań.Stałość w nabywaniu dośw. Oraz reagowaniu emocjonalnym w stosunkach z ludźmi
Pedagogia – nauka o całkowitym rozwoju czł. który nigdy nie przestaje być dzieckiem własnych rodz. Wl. Epoki a także dzickiem boga czy chce tego czy nie
Samokształcenie – osiąganie wykształcenia przez dziłalność wyznaczoną przez podmiot.Osiągawszy zamierzony stan świadomości uczeń dokonuje doskonalenia i przewartościowania.
Samowychowanie – praca czł.polega nad własnym poglądem na świat,postawami charakteru i osobowości-stosowanie do założonych wzorów i ideałów
Socjalizacja – działanie ze strony społecz. Zmierzające do uczynienia z jedn. Istoty społ. Tzn.umożliwienie zdobycia takich kwalifikacji aby stałą się pełnowartościowa
Sytuacja wychow.-czasowy układ warunków towarzyszących wychow.,wychowanie musi mieć do wyboru zachowanie zawierające przynajmniej jeden cel operacyjny
Uczenie się – proces podczas którego pod wpływem dośw. Powstają nowe formy zachowania a ulegają zmiany formy wcześniej zdobyte.Jest jedną z podst.form działalności czł.
Wychowanie –świadome zorganizowana dził.społ.której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości czł.Zmiany obejmują:stronę poznawczo-instument.-str.aksjologiczną
Wzorzez osobowy – opis lub wyobrażenie jakiejś osoby, której czyny uważa się za godne naślodowania
Wzór osobowy – wzór lub opis wyobrażenia jakiejś osoby,której czyny uważa się za godne naśladowania,może to być konkretna postać histor., współcześnie żyjący wybitny pod jakim względem czł. Albo bohat.powieści. Ważną jego cechą jest to iż przemawia on swoją konkretnością do wyobraźni dzieci i młodzieży wywołują chęć działalności naśladowczej.
Miejsce pedagogiki w systemie nauk
Zanim umiejscowimy pedag.w systemie nauk musimy zwrócić uwagę na podział nauk pod względem badań.Wyróżniamy 2 zasadnicze przedmioty badań w naukach szczegółowych świata natury (niezależnie od czł.) oraz świata kultury jako wyrobu czł.
Naturę badają nauki przyrodnicze próbujące zrozumieć prawa rządzące przyrodą.Są to nauki nomotetyczno.Natomiast świata kultury z jego sztuką moralności,organizacją społ.,prawodastwem poznają nauki humanistyczne tzw.idiograficzne
Miejsce pedagog. Znajduje się między tymi naukami gdyż jest nauką humanistyczną z podbudową przyrodniczą. Humanistyczną z tego względu że wychow. nie jest dziełem samej natury lecz kultury społ. Już starożytni widzieli w wychow. edukację czyli wyprowadzenie dziecka ze stanu natury i barbarzyństwa do stanu kultury
CLAPARADE E – pedagog. Jako nauka eksperymentalna;
-dzieciństwo nie jest przypadkiem ma swoją określoną funkcją, która się rozwija za pomocą własnych sił to :
zabawa –urzeczywistnienie własnej istoty rozwój swojej osobowości, naśladownictwo – nauczyć się naśladować i zdobyć nowe dośw.; -dostosowanie wykształ. do potrzeb i pragnień dziecka; wychow. samo musi być życiem jeśli ma przygotowywać do życia ; – szkoła ma być na miarę ucznia oraz wesoła;- nie może być szkoły jednolitej dla wszystkich dzieci musi być dobrana do możliwości i potrzeb dziecka
DILTHEY WILHELM
Uzasadnienie świata histor. Jak również nauk humanistycznych szuka w psychol.
Do ujęcia świata społ. Hist. Dochodzi czł. Dzięki: przeżywaniu- jest źródłem naszej wiedzy o rzeczywistości, rozumieniu-nadaje przeżyciom osobistym znacznie doś. Życiowego
uważa że celem wszelkiej prawdziwej filozofi jest pedag. Jako nauka o kształceniu bo ostateczne myślenie ma służyć działaniu;
istotą wychow. jest kształcenie,oznacza ono wszelką czynność która zmierza do wykszatłcenia osobowości,
Do szczególnych zasad pedagog. Teoret. Zalicza
1.zbadanie genezy wychow. nauczania, szkoły oraz różnicowanie się ustroju szkolnego w społecz.
2.zbad.stosunków łączących wychow. i szkołę z ośodkami zewn.organzacji społ.
3.opis i analiza stosunku wychow. między nauczycielem a wychowankiem
GOFMAN
Socjologia ma jeden nizmienny przedmiot jej podstaw. Materiałami są spojrzenie, gesty, pozycje, wypowiedzi
Jego bunt przeciwko socjologii dotyczył zarówno sposobu widzenia rzeczywistości jak i metod jej badania
-wyobrażenie życia społ. ;wyobrażenie ludzi-
przypatruje się najzwyklejszym działaniom ludzkim w warunkach naturalnych, stara się odkryć ich sens zakryty dla powierzchownego obserwatora; nie pyta on on przeżycia jedn. Nie obchodzi go życie psych.
HERBART
założenia filoz.: -ustala ścisły związek pedagog. Z etyką i psychol. Etyka opierała się na 5 ideach praktycznych:
Idea wewn. wolności duchowej, idea doskonałości, idea życzliwości, idea prawa, idea słuszności; Etyka wskazuje jako cel wychow. czł. Wyrobienie silnego charakteru moralnego w którym panuje zupełna zgodność woli i postępowanie z ideami praktycznymi
HESSEN
4 warstwy wychow:warstwa biol, społ., ducha przedmiotowego, doskonałej wspólnoty moralnej
zadania wychow. moralnego: -rozwinięcie w czł. Wolności;-wychow. moralne trwa przez całe życie i może być przerwane z chwilą śmierci; – od narodzenia czł. posiada temperament – nie ma charakteru i osobowości; – należy usunąć przymus; Cele wychow. moralnego:- cel wychow. – to rozwój psychofizyczny organizmu czł.; -włączenie jednostek do grupy społ. – przymus odczuwany przez jednost. określa jej życie z zewn.; – wykształcenie – cel wychowania włączenie jednost. w nurt współczesnej nauki, sztuki prawa, gospod
KERCHENSTEINER
Kształcenie posiada 3 strony: aksjologiczną,psychologiczną, teologiczną; wyróżniamy również wartości warunkowe czyli podmiotowe są to te wartości które zaspokajają popędy organiczne czy społeczne; cechy prawdziwego kształ.:stałe dążenie do dalszego kształcenia się, gotowość do przyjmowania i użyczywistnienia nowych wartości; osobowość i kształcenie polegają na świadomej siebie istoty duchowej czł. Na niezależności od otoczenie, dobrowolnym kształceniem siebie, samowychowanie na podst. Jakiejś bezwzględnej wartości na samoograniczeniu się w obronie przed wewn. Rozproszeniem; tworzenie wartości i kształcenia się zależy od: utrzymanie bytu za pomocą pracy zawodowej, od zachowania łączności ze społ.; praca zawod. Nie tylko służy do zabezpieczenia bytu ale umożliwia przeżywanie wartości duchowych, nie na wykształceniu czł. bEz wykształcenia społ. ;zadaniem nauczania jest wprowadzanie dóbr kulturowych; -szkoła jako zakład kształcący powinien dokonać wyboru dóbr kulturalnych aby były zgodne ze strukturą duchową
KEY ELLEN
Domagała się przeobrażenia stosunków społ. Aby każdy mógł żyć pełnym życiem,rozwijać swoje zdolności; -ogromne możliwości psychicz.i fiz.natury czł.;-życie kobiet zgodnie z ich naturą i przeznaczeniem;-istota wychow.to rozwijanie indywidualnej natury dziecka,wspieranie pracy samej natury;-działanie na dziecko powagą uczciwością przykłądem;-wychow. w domu rodzinym;-równe prawa członków rodziny wspólna praca zachowanie,odkrywanie indywidualnych zdolności; -przygotowanie do samokształcenia
KORCZAK J – każde dziecko uosabia odrębną indywidual.;- ostrożność w postępowaniu z dziećmi,aby nie spaczyć naturalnego dojrzew. dziecka ; -zmiana wychow. zabezpieczenie dzieciom spokojnego i harmonijnego rozwoju ich zdolności wrodzonych; – prawa dziecka do dnia dzisiejszego i do tego czym jest;- otoczenie narzucające obowiązki,demoralizujące dziecko może wywołać osamotnienie, wrogi stosunek do otoczenia, uleganie złym wpływom; – zadania wychowawcy: -nie wtłaczać a wyzwalać;-nie tłumić a wznosić – pytać i pomagać; – wychowawca może obudzić to co drzemie w duszy dziecka; – system wychowawczy oparty na samorządzie uczniowskim;
MONTESSORI MARIA
Pedagog. Pomaga w rozwijaniu indywidualnych cech osobowości w formowaniu prawidłowego charakteru zdobywanie wiedzy umiejętności szkolnych i współdziałania
GŁ. Zadania pedagog.: uczenie przez dzialanie dzieci zdobywają wiedze i praktyczne umiejętności poprzez własną aktywność w przemyślanym środow. Pegagog. Przy wspólpracy z nauczycielami
Samodzielność: dzieci swobodnie wybierają rodzaj miejsce czas i formę pracy przy zachowaniu reguł społ.Rozwijają indywidualne uzdolnienia i się uczą realnej oceny swoich umiejętności
Koncentracja:dzieci ćwiczą dokładność i wytrwałość przy wykonaniu konkretnych zadań; Lekcje ciszy: uczą się współpracować w cichych zajęciach indywidualnych i grupowych; Porządek: zdobywają umiejętności przestrzegania zasad porządku w otoczeniu i swoim działąniu ;społ.reguły: dzieci zróżnicowane wiekowo są łączone w grupy sprzyja to wymianie wzajemnych zdolności i umiejętności
Obserwacja:jest kluczem dorosłych do poznania świata dziecka. nauczyciel z szacunkiem i uwagą obserwuje postępy i trudności dziecka,jest jego przewodnikiem
NAWROCZYŃSKI BOGDAN
do najpełniejszego uksztaltowania życia duchow. Zalicza: wykształcenie,charakter, osobowość; nauczyciel powinien stwarza możliwości jak najbardziej pomyślne warunki dla procesu narastania wykszatał. A przez to wywołać ten proces i nim kier.
St.wychow: informujące,kształtujące, wychowujące,ćwiczące
szkoła powinna być powszechna jednolita, plan nauczan.powinien uwzględniać wiek uczniów
SUCHODOLSKI BOGDAN
wychow.jest jednolitym i niepodzielnym procesem obejmującym całą osobowość ludzką;dział. Wychow. warunkowane są przez sytuację histor-społ.; powinniśmy się wychow. w każdej sytuacji życiowej;
osob.czł. rozwija się nie przez nabywanie wiadom. Ale przez coraz pełniejsze uczestniczenie w życiu z innymi ludzmi;
Wychow. nie może lekceważyć takich probl. Jak przymus i soboda nakaz i miłość, obowiązek i pożądanie’najważniejszym zad. Wychow. jest rozbudzenie instynktów twórczych
najważ.postulaty:podniesienie intensywności życia społ. I kult prowincji i wsi;
ZNANIECKI
Gł. Przedmiotem zainteresowań pedagog. Było zagadnienie jak przystosować nłodzież do szybkich przemian współcz. Cywilzacji
głosił ideał osobowości wszechstronnie twórczej
domagał się przebudowy społ. Za pomocą wychow. w kier. Konstukcyjnego dewokatyzmu
Samodzielny rozwój czł. Będzie skuteczniejszy i szybszy jeśli weźmie udział w rzeczywistych zadaniach kulturalnych i nauczył się tworzyć
Ważnym czynnikiem wychow. są zamiłowania samego wychowanka ; nauczyciel powinien być najpełniejszą i najbogadszą indywidualnością ludzkąsocjologia i pedagog. Ma charakter idealistyczny; zjawiska społ. Są wyrazem poglądów i postaw ludzi w ich wzajemnych stosunkach w skutek czego pozbawił ich charakteru obiektywnego; zaslugą Znanieckiego było nowe socjologiczne spojrzenie na proces wychowawczy jako zjawisko społ.
WYCHOWANIE W KONTEKŚCIE TEORETYCZNYM
Wychow. z racji swej natury i funkcji należy do rzeczywistości społ.. Termin TEORIA bywa wieloznacznie rozumiany i różnie stosowany, w mowie potocznej przeciwstawia się teorie faktom. Przyjmuje ona wówczas hipotezy, przypuszczenia, które dotyczą określonej prawidłowości lub trudnego do sprawdzenia faktu. TEORIA jest zb. Zdań empirycznych wyjaśniających za pomocą praw hipotez definicji twiedzeń oraz sądów klasyfikacyjnych fakty w tym te które należą do rzeczywistości społ.
Metelologia nauk społ. Wyodrębnia 3 rodzaje teorii ze względu na ich zasięg podstawą ich wyodrębnienia są przesłąnki filozof., teoriopoznawcze i ontologiczne.
Teoria nawiększego zasięgu – TEORIA ORIENTACJI przyjmuje założenia: ontologiczne-określają badania rzeczywistość, epistemologiczne – wyznacz. Granice i możliwości poznawcze , metologiczne – ustalają sposoby prowadzenia materiału faktograficzn. Oraz budowania twierdzeń. Teorie średniego zasięgu mają charakter metodologiczny koncentruje się w celu wyjaśnienia jakiegoś określonego fragmentu rzeczywistości. Na jej strukturę składają się: problem wyznaczania, probl. Badawcze, pojęcia kryteria klasyfikacji typologii zjawisk, twierdz. I hipotezy tworzące system. Teoria śred. Zaś. są łatwe do stwiedzenia ze względu na zespół hipotez
Teorie szczegółowe EMPIRYCZNE – ich właściwością jest wykrywanie zależności
CHARAKTER PEDAGOG. JAKO DYSCYPLINY NAUKOWEJ
Nauka – społ. Zorganizowanie działalnośi poznawcza ludzi, które systematycznie rozwiązuje problemy naukowości p. jest złożona, z jednej strony będzie to nauka empiryczna o faktach dotyczących rozwoju czł. z drugiej zaś jest to nauka normatywna, zawsze oceniająca fakty opisane z punktu widzenia jakie powinny być, taka cehca prowadzi do praktycznego działania mającego na celu pokierowanie rozwojem do właściwego celu, dlatego PEDAGOG. Jest nauką teoretyczną jak i praktyczną; działy pedagog. Powodują jej charakter naukowy mierzony . pedagog. Łączy w sobie naukę empirycz.-teoretyczną
PRZEDMIOT I ZAKRES PEDAGOG.
Przedmiot – wszechstronny rozwój czł. w ciągu całego jego życia; czł. w trakcie rozwoju
Herbagogika – dział o wychow. młodzieży pedagog. Uniwersytecka, przedszkolna, ogólna, wojskowa
Andragogika – dział o wychow. dorosłych specjalna lecznicza
STRUKTURA I DZIAŁY PEDAGOG.
1.praktyczna empiryczna- obserwująca, zbirająca i badająca całośc doś. Wych. Rodziców nauczycieli mających do uczynienia z dziećmi młodzieżża;opracowująca dośw. Dydaktyczne i metodyczne przy wszelkim nauczaniu i uczeniu się
2.pedag. opisowa,eksperymentalna – dział naukowo uogólniający dośw. I badający eksperymentalnie prawa rządzące przebiegiem zjawisk biol. Psychol.socjol. kulturowych związanych z wychow
3.p.normatywna – bada naturę czł. wytwory jego kultury ustala wartości cele ideały i normy którymi powinno kierować się wychow.
4.teoretyczna- dąży w oparciu o materiał empir. Eksperyment, normat. Do stworzenia jednolitej teorii wszechstronnego rozwoju czł. odtwarzającej obiektywnie całą rzeczywistość wychow
pyt 2
etapy w ujęciu klas.: (jasność , asocjacja) pogłębianie, (system, metoda) namysł
pyt 3
3 tezy pedagog. Funkcjonalnej: – szkoła nie powinna się troszczyć o ilość przekazywanej wiedzy
–szkoła powinna uczynić dziecku ośrodek badań wychow. , – szk. Powinna chronić i nadać etapy rozwoju dziecka; zada. Nauczyciela- powinien pobudzić zdolności moralne i indywidualne ucznia
cele pedagog. Funkcjom: przygotować do życia w demokr. , – wyćwiczyć zdolności operowania uzdolnieniami,- dbania o dobro ogólne, tolerancja, skupienie uwagi na czł. i harmonii ze środowiskiem
pyt 4
edukacja – kiedyś tylko wychow. dziś wychow. +kstzał.+oświata
inkultyryzacja – dawnij był to proces wzajemnego przenikania się kultur która każde dzieła wnosiła coś nowego,pozytywnego, dziś wchodzenie wkulturę poznawanie i uczestnictwo, tworzenie i organizacja kultury
socjalizacja – dawniej podporządkowanie jednos. Ogółowi społ. Działanie ze str. Społ. Zmierzające do czynienia z jedn. Istoty społ. Tzw. Umożliwienie zdobycie takich kwalifikacji aby stała się pełnowartościowa
wychowanie – dawniej rozwój fiz. Diś dotyczy wszystkich sfer intelektu
pyt 5
bioogia – genetyka higienna, rozwój biol. W wychow
psychol.- rozwój psychiczny wpływ wychow. na psychikę
filozofia – zadaje pyt. Jak wychow. dziecko by było szczęśliwe
pyt 6
idee szkoły klasycznej: -doskonałość, – słuszność- spaw. W nagradzaniu dobrego i kazaniu złego, -życzliwość- bezinteresowność wobec innych ludzi, – prawo-podporządkowanie prawa, – wewn. wolność
pyt 8
stopnie wychow. u Nawrocz:
-inform.-wprowadzający,- ćwiczące, – wychow.-samokształcące, – kształtujące
pyt 9
Deway – stawia na praktykę w pracy” nauka przez działanie”
Suchodolski – praca miałą wartość kształcący nie przywiązywał uwagi do kształcenia zawodowego
pyt 11
4 warstwy wychow: bilog. Społ., ducha przedmiotowego, doskonałej wspólnoty moralnej
